Bronisław Makowski

Z Historia Wisły

Wersja z dnia 11:24, 10 sie 2018; PawelP (Dyskusja | wkład)

(różn) ← Poprzednia wersja | Aktualna wersja (różn) | Następna wersja → (różn)

**Bronisław Wincenty Makowski**
Kariera klubowa

Informacje o zawodniku
kraj	Polska
pseudonim	Dago
urodzony	25.05.1905, Częstochowa
zmarł	25.05.1944, Kraków (egzekucja)
wzost/waga	173/66
pozycja	pomocnik
reprezentacja	1A
sukcesy	Mistrz Polski 1927, 1928
Sezon	Drużyna	Mecze	Gole
1919-1925	Cracovia
1925-1926	Wilja
1926	Cracovia
1927-1931	Wisła Kraków	92-93 (*)	2
1932-1936	Warszawianka
W rubryce Mecze/Gole najpierw podana jest statystyka z meczów ligowych, a w nawiasie ze wszystkich meczów oficjalnych.

Bronisław Makowski (ur. 25 maja 1905 roku w Częstochowie, zginął z rąk hitlerowców 25 maja 1944 roku w Krakowie w egzekucji), piłkarz, pomocnik, reprezentant Polski.

Spis treści

1 Kariera piłkarska
2 Wyprawa do Ameryki Południowej
3 Po powrocie do kraju
4 Historia występów w barwach Wisły Kraków
- 4.1 Lista wszystkich spotkań:
5 Mecz w Reprezentacji Polski
- 5.1 Komentarze prasowe po występach w reprezentacji:
6 Wojenne losy
7 Galeria
8 Doniesienia prasowe
- 8.1 Ściana Pamięci w miejscu egzekucji

Kariera piłkarska

Makowski urodził się w Częstochowie. Treningi piłkarskie rozpoczął w Krakowie, już po I Wojnie Światowej, w drużynie Cracovii. Był członkiem Pasów przez kilka lat (z przerwą na występy w drużynie Wilii Wilno), ale nie grał w pierwszym składzie. W 1927 roku przeszedł do Wisły i został jej podstawowym zawodnikiem. Już w pierwszym sezonie zdobył tytuł mistrza Polski, osiągnięcie to powtórzył wraz z kolegami w kolejnym sezonie.

Zgodnie z cenzurką wystawioną w 1930 roku przez Przegląd Sportowy Makowski był dobrym technikiem i wykazywał zmysł do gry kombinacyjnej. Jego słabszą stroną była szybkość i ruchliwość na boisku.

Makowski zagrał w dwóch meczach reprezentacji Polski, przy czym tylko jeden z nich jest obecnie zaliczany jako oficjalne spotkanie.

Na przełomie 1931 i 32 roku Makowski przeniósł się do Warszawy. Mówiło się, że będzie występować w barwach Legii, ostatecznie jednak odnalazł swoje miejsce w składzie Warszawianki, dla której występował przez 4 lata.

Wyprawa do Ameryki Południowej

W marcu 1937 roku Bronisław Makowski wyjechał na dwa lata do Ameryki Południowej "w sprawach handlowych". Początkowo przebywał w Paragwaju, potem w Argentynie i Urugwaju. W Montevideo został członkiem aeroklubu i rozwijał swoją nową pasję - lotnictwo sportowe (choć dodać wypada, że Makowski na pilota wyszkolił się jeszcze w Polsce). Makowski latał wraz z inż. Stefanem Krajewskim na odkrytej dwuosobowej awionetce Miles Hark MZF, którą nazwano "Józef Piłsudski". Przemierzał szlaki powietrzne pomiędzy Urugwajem, Argentyną, Boliwią, Brazylią i Paragwajem. Za swoje najcenniejsze dokonanie lotnicze uważał lot na trasie Montevideo-Assuncion-Montevideo w czasie 13 i pół godziny. Lotnicze dokonania Makowskiego były bardzo cenione przez miejscową Polonię. Naturalnie Makowski w czasie pobytu w Ameryce Południowej interesował się piłką nożną i bywał na meczach między innymi Boca Juniors, Independiente i River Plate z Buenos Aires. Szczególne wrażenie robił na nim ogrom stadionów, wysoki poziom gry i zaangażowanie kibiców. Makowski do kraju powrócił w marcu 1939 roku.

Po powrocie do kraju

W czasie II Wojny Światowej Makowski wraz ze swoim bratem zaangażował się w działalność konspiracyjną. Pod przykrywką firmy hydraulicznej produkował materiały wybuchowe i broń dla ruchu oporu. Wpadł w kwietniu 1944 roku. Na przesłuchaniach gestapo przyznał się do swojej działalności, ale jednocześnie nie wydał swoich współpracowników. Został skazany na karę śmierci i rozstrzelany (miejsce i dokładna data egzekucji nie jest pewna). O jego śmierci (oraz kilkudziesięciu innych straconych wtedy osób) przypomina ściana pamięci przy ulicy Lubicz w Krakowie.

Historia występów w barwach Wisły Kraków

Podział na sezony:

Sezon	Rozgrywki	M	0-90
1927	Ekstraklasa	18-19 (*)	18-19 (*)
1928	Ekstraklasa	20	20	1
1928	Mecz unieważniony	1	1
1929	Ekstraklasa	22	22
1930	Ekstraklasa	16	16	1
1931	Ekstraklasa	15	15
Razem	Ekstraklasa (I)	91-92 (*)	91-92 (*)	2
Razem	Mecz unieważniony (#P)	1	1
RAZEM		92-93 (*)	92-93 (*)	2

Lista wszystkich spotkań:

Ilość	Roz.	Data	Miejsce	Przeciwnik	Wyn.
1.	I	1927.04.03	Wyjazd	Jutrzenka Kraków	4-0
2.	I	1927.04.10	Dom	Ruch Chorzów	2-0
3.	I	1927.04.17	Wyjazd	Union Touring Łódź	1-5
4.	I	1927.04.18	Wyjazd	Legia Warszawa	4-1
5.	I	1927.04.24	Dom	Hasmonea Lwów	3-1
6.	I	1927.05.03	Wyjazd	Polonia Warszawa	1-2 (*)
7.	I	1927.05.08	Dom	Czarni Lwów	4-0
8.	I	1927.05.15	Wyjazd	ŁKS Łódź	0-0
9.	I	1927.05.22	Dom	Warta Poznań	4-1
10.	I	1927.05.29	Dom	1.FC Katowice	3-0
11.	I	1927.07.24	Wyjazd	Czarni Lwów	3-2
12.	I	1927.07.31	Dom	Warszawianka Warszawa	8-2
13.	I	1927.08.07	Dom	Jutrzenka Kraków	7-2
14.	I	1927.09.11	Dom	TKS Toruń	15-0
15.	I	1927.09.18	Dom	Union Touring Łódź	5-1
16.	I	1927.09.25	Wyjazd	1.FC Katowice	2-0
17.	I	1927.10.02	Dom	Polonia Warszawa	7-1
18.	I	1927.10.09	Dom	Pogoń Lwów	0-2
19.	I	1927.10.16	Wyjazd	Hasmonea Lwów	2-2
20.	I	1928.05.13	Wyjazd	Warszawianka Warszawa	1-2
21.	I	1928.05.17	Dom	Polonia Warszawa	7-2
22.	I	1928.05.20	Dom	1.FC Katowice	3-2
23.	I	1928.06.03	Wyjazd	Cracovia Kraków	1-2
24.	I	1928.06.24	Dom	Pogoń Lwów	6-1
25.	I	1928.07.08	Dom	ŁKS Łódź	2-4
26.	I	1928.07.15	Wyjazd	Śląsk Świętochłowice	2-1
27.	I	1928.07.29	Wyjazd	Hasmonea Lwów	1-0
28.	I	1928.08.05	Dom	TKS Toruń	9-0
29.	#P	1928.08.15	Wyjazd	ŁKS Łódź	1-2
30.	I	1928.08.19	Wyjazd	Ruch Chorzów	1-1
31.	I	1928.09.02	Wyjazd	Warta Poznań	0-2
32.	I	1928.09.09	Dom	Cracovia Kraków	5-1
33.	I	1928.09.30	Wyjazd	Polonia Warszawa	7-2
34.	I	1928.10.07	Dom	Hasmonea Lwów	4-1
35.	I	1928.10.14	Dom	Legia Warszawa	2-1
36.	I	1928.10.21	Wyjazd	Pogoń Lwów	2-0
37.	I	1928.11.01	Dom	Union Touring Łódź	5-0
38.	I	1928.11.11	Dom	Śląsk Świętochłowice	9-2
39.	I	1928.11.18	Wyjazd	1.FC Katowice	1-1
40.	I	1928.11.25	Wyjazd	ŁKS Łódź	1-2
41.	I	1929.03.31	Dom	Warszawianka Warszawa	4-2
42.	I	1929.04.07	Wyjazd	ŁKS Łódź	2-2
43.	I	1929.04.21	Wyjazd	Pogoń Lwów	4-2
44.	I	1929.05.05	Dom	Garbarnia Kraków	5-2
45.	I	1929.05.26	Dom	Polonia Warszawa	4-2
46.	I	1929.05.30	Wyjazd	Ruch Chorzów	2-2
47.	I	1929.06.09	Wyjazd	Cracovia Kraków	1-3
48.	I	1929.06.16	Wyjazd	Warta Poznań	0-5
49.	I	1929.06.29	Dom	Union Touring Łódź	5-0
50.	I	1929.07.14	Dom	1.FC Katowice	2-1
51.	I	1929.07.21	Dom	Ruch Chorzów	5-1
52.	I	1929.08.11	Dom	ŁKS Łódź	1-4
53.	I	1929.08.18	Wyjazd	Union Touring Łódź	3-0
54.	I	1929.08.25	Wyjazd	Warszawianka Warszawa	2-3
55.	I	1929.09.01	Wyjazd	Garbarnia Kraków	0-1
56.	I	1929.09.08	Dom	Pogoń Lwów	3-1
57.	I	1929.09.22	Dom	Cracovia Kraków	5-1
58.	I	1929.09.29	Wyjazd	1.FC Katowice	4-2
59.	I	1929.10.13	Wyjazd	Legia Warszawa	0-1
60.	I	1929.10.22	Wyjazd	Czarni Lwów	0-4
61.	I	1929.11.10	Dom	Warta Poznań	0-0
62.	I	1929.11.17	Wyjazd	Polonia Warszawa	4-3
63.	I	1930.03.30	Dom	Warszawianka Warszawa	3-1
64.	I	1930.04.13	Dom	Warta Poznań	1-1
65.	I	1930.04.20	Wyjazd	Garbarnia Kraków	3-1
66.	I	1930.04.27	Wyjazd	ŁKS Łódź	2-0
67.	I	1930.05.03	Wyjazd	Pogoń Lwów	2-2
68.	I	1930.05.18	Wyjazd	Polonia Warszawa	4-3
69.	I	1930.05.25	Dom	ŁTS-G Łódź	1-0
70.	I	1930.06.08	Dom	Cracovia Kraków	1-2
71.	I	1930.07.06	Wyjazd	Legia Warszawa	2-3
72.	I	1930.08.03	Wyjazd	Ruch Chorzów	4-0
73.	I	1930.08.10	Dom	ŁKS Łódź	1-0
74.	I	1930.08.31	Dom	Polonia Warszawa	2-2
75.	I	1930.10.12	Wyjazd	Warszawianka Warszawa	5-1
76.	I	1930.10.19	Dom	Czarni Lwów	5-5
77.	I	1930.11.02	Wyjazd	Warta Poznań	1-0
78.	I	1930.11.30	Dom	Pogoń Lwów	3-0
79.	I	1931.03.29	Wyjazd	Warszawianka Warszawa	5-2
80.	I	1931.04.26	Wyjazd	Polonia Warszawa	3-1
81.	I	1931.05.03	Wyjazd	Pogoń Lwów	1-2
82.	I	1931.05.17	Wyjazd	Cracovia Kraków	4-1
83.	I	1931.05.24	Dom	Czarni Lwów	5-1
84.	I	1931.05.31	Dom	Lechia Lwów	1-2
85.	I	1931.06.04	Wyjazd	Legia Warszawa	0-1
86.	I	1931.06.28	Wyjazd	ŁKS Łódź	3-2
87.	I	1931.08.31	Dom	Polonia Warszawa	3-0
88.	I	1931.09.06	Dom	Cracovia Kraków	1-2
89.	I	1931.09.13	Wyjazd	Czarni Lwów	2-1
90.	I	1931.09.27	Wyjazd	Lechia Lwów	0-2
91.	I	1931.10.04	Wyjazd	Warta Poznań	2-1
92.	I	1931.10.18	Dom	Legia Warszawa	3-1
93.	I	1931.11.08	Dom	Warszawianka Warszawa	1-1

(*) Tylko "Przegląd Sportowy" podawał, że zagrał w meczu ligowym z Polonia 3 maja 1927 roku Bronisław Makowski. Wszystkie inne tytuły prasowe jako uczestnika tego meczu wymieniają Stefana Wójcika.

(*) Według relacji prasowych i zdjęcia z meczu w spotkaniu 1929.04.28 Wisła Kraków – Legia Warszawa 2:0 wystąpił Bronisław Makowski a nie Karol Bajorek

Mecz w Reprezentacji Polski

Bronisław Makowski wystąpił w jednym spotkaniu Reprezentacji Polski. 5 lipca 1931 roku zagrał 90 minut w wygranym 5:0 meczu z Łotwą w Rydze. Przegląd Sportowy ocenił, że Makowski wypadł słabiej od pozostałych Reprezentantów Polski (PS nr 54/1931).

1931.07.05 Łotwa - Polska 0:5, mecz towarzyski

Pogrubiono występ Makowskiego jako Wiślaka.

Komentarze prasowe po występach w reprezentacji:

1931.07.05 Łotwa - Polska 0:5, mecz towarzyski
- „W pomocy Kotlarczykowie okazali również dobrą formę. Makowski natomiast słabszy".2
  - Źródło: „Przegląd Sportowy”
- „Balcer i Kisieliński, Makowski należeli do słabszej strony drużyny, ale może dlatego, iż padli ofiarą zbyt ostrej gry Łotyszów”.
  - Źródło: „Przegląd Sportowy”

Wojenne losy

Bronisław Makowski – rozstrzelany w publicznej egzekucji 25 maja 1944 r. w Krakowie. Aktywny uczesnik konspiracji.

Za Chemiczem: Bronisław Makowski jako żołnierz ZWZ/AK był zaangażowany w działalność „Ubezpieczalni”, czyli zorganizowanego przez krakowską AK „Szefostwa Produkcji Konspiracyjnej Broni”. „Działalność „Ubezpieczalni" obejmowała produkcję materiału wybuchowego tzw. „szedytu" - granatów, min, bomb, a od końca 1943 r. - pistoletów ręcznych i maszynowych. Wytwórni chemicznych, produkujących materiał wybuchowy „szedyt", było sześć na terenie Krakowa...”. Makowski był „współwłaścicielem przedsiębiorstwa prywatnego „Hydraulik" przy ul. Paulińskiej 28. W pomieszczeniach firmy przy tej ulicy mieściła się również wytwórnia chemiczna „Ubezpieczalni" nr 5, produkująca materiał wybuchowy „szedyt", znajdowała się tutaj również montownia nr 4, tzw. „montownia jabłek" dokonująca „pełnego montażu granatów ręcznych z elementów dostarczonych przez inne działy produkcyjne, flaszek zapalających i innych materiałów". Zespól produkcyjny tworzyli: Stanisław Wronarowicz, ps. „Dravić", jako kierownik używający również pseudonimu „Fred", głuchoniemy dozorca domu Jerzy Kwaścik, ps. „Młot II", Bronisław Makowski i jego brat Jan oraz Jan Socha, ps. „Urso".

W kwietniu 1944 r. gestapo wpadło na ślad tej działalności i w dniu 30 kwietnia 1944 r. zostali aresztowani Bronisław i Jan Makowscy oraz Jan Socha. W dniach 1-4 maja 1944 r. nastąpiły kolejne aresztowania i rewizje w zakładach pracy, m.in. w firmie „Hydraulik", fabryce soków i marmolady na Zabłociu, w firmie Sypniewski i Jakubowski i w innych, w związku z wsypą w „Ubezpieczalni". Bronisław Makowski, jego brat Jan i Jan Socha przyznali się do swojej działalności w organizacji przy przesłuchaniu na gestapo, a biorąc całą winę na siebie, uratowali w ten sposób pozostałych pracowników wytwórni „Ubezpieczalni" nr 5. W konsekwencji zostali skazani na karę śmierci i umieszczeni na „liście osób skazanych na karę śmierci przez sąd doraźny Sipo w dniu 15 maja 1944 r. Jan Makowski, a w dniu 28 maja 1944 r. Bronisław Makowski i Jan Socha. Obaj znajdowali się w grupie pierwszych piętnastu osób, na których wyrok został już wykonany"”.

Wątpliwości budziły potem okoliczności i miejsce dokonania egzekucji na Makowskim. W „Sprawozdaniu z wyników śledztwa, dotyczącego rozstrzelania przez hitlerowców w dniu 27 maja 1944 r. w Krakowie przy ul. Botanicznej czterdziestu Polaków", czytamy: śledztwo wykazało, że „różne informacje o rozstrzelaniu go bądź w Przegorzałach, bądź w obozie w Płaszowie, względnie przy ul. Botanicznej, gdzie kobieta o nieznanym nazwisku miała rozpoznać zwłoki Bronisława Makowskiego, nie znalazły stanowczego potwierdzenia”... Podobnie stwierdził w protokole przesłuchania Paweł Oszast, wuj B. Makowskiego, w dniu 19 października 1946 r.: „matka B. Makowskiego otrzymała różne informacje wskazujące, że Br. Makowski został rozstrzelany w Przegorzałach, a wg innych informacji został wywieziony na rozstrzelanie do obozu w Płaszowie. Nie udało się sprawdzić wiarygodności tych wersji. Jakaś kobieta, która znalazła się bezpośrednio po rozstrzelaniu na ul. Botanicznej i oglądała zwłoki osób rozstrzelanych, miała rozpoznać tam zwłoki Jana Makowskiego", znajdującego się na liście skazanych na karę śmierci w dniu 15 maja 1944 r. na pozycji 23. W „piętnaście bowiem minut po rozstrzelaniu 40 więźniów na ul. Botanicznej w dniu 27 maja 1944 r. usunięto posterunki policji, pozostawiając tylko straż na miejscu rozstrzelania, przy czym pozwolono ludności przechodzić szybko bez zatrzymania się obok tego miejsca. Po upływie przeszło godziny zwłoki załadowano na samochód ciężarowy i wywieziono do obozu w Płaszowie, gdzie zostały spalone po uprzednim rozebraniu z odzieży i wyrwaniu złotych zębów".

W świetle powyższych faktów Bronisław Makowski został rozstrzelany przed dniem 28 maja 1944 r., tj. przed dniem ogłoszenia list osób skazanych w tym dniu na karę śmierci, a miejscem jego egzekucji mogły być: Przegorzały, gdzie „w dniu 26 maja 1944 r. miała miejsce kolejna zbiorowa egzekucja Polaków", ul. Botaniczna, gdzie „w dniu 27 maja rozstrzelano 40 więźniów z więzienia Montelupich lub obóz koncentracyjny w Płaszowie, gdzie w tym dniu rozstrzelano 90 osób”.

Galeria

	Wisła Kraków 1927	Wisła Kraków 1927	Wisła Kraków 1927
1927 rok	1927.05.22 Wisła Kraków – Warta Poznań 4:1	1927.05.22 Wisła Kraków – Warta Poznań 4:1	1927.05.22 Wisła Kraków – Warta Poznań 4:1
1927.09.25 1FC Katowice – Wisła Kraków 0:2	1927.09.25 1FC Katowice – Wisła Kraków 0:2	Wisła Kraków 1928	Wisła Kraków 1928
1928 rok	W reprezentacji Polski	Makowski (z prawej) w 1929 roku	Makowski w środku. Z lewej Symplicjusz Zwierzewski, z prawej Henryk Reyman
1929.04.28 Wisła Kraków – Legia Warszawa 2:0	1929.11.10 Wisła Kraków – Warta Poznań 0:0	Wisła Kraków 1930	Wisła Kraków 1930
Wisła Kraków 1930	1930.03.30 Wisła Kraków – Warszawianka 3:1	1930.04.20 Wisła Kraków - Garbarnia Kraków 3:1	1930 rok
1930.10.26 Kraków - Warszawa 2:4	1930.12.08 Cracovia - Wisła Kraków 1:2	Wisła Kraków 1931	Wisła Kraków 1931
Wisła Kraków 1931	Jubileusz 25-lecia	1931.05.25 Wisła Kraków - Cracovia 3:4	1931.06.04 Legia Warszawa - Wisła Kraków 1:0
1931.06.04 Legia Warszawa - Wisła Kraków 1:0	1931 rok	1932

Doniesienia prasowe

Październik 1929. Przed meczem z Austrią.	Październik 1930. Makowski w Warszawie i Legii?	Październik 1930. Makowski w Warszawie i Legii?	1930. Walory piłkarskie.
1932. Makowski w Warszawiance?	1932. Zwolnienie z klubu	Makowski pilotem 1939	Makowski pilotem 1939

Ściana Pamięci w miejscu egzekucji

Ściana pamięci w miejscu egzekucji	Ściana pamięci w miejscu egzekucji	Ściana pamięci w miejscu egzekucji	Ściana pamięci w miejscu egzekucji
Ściana pamięci w miejscu egzekucji	Ściana pamięci w miejscu egzekucji