Ciężkoatletyka

Z Historia Wisły

Pierwsze informacje o mającej powstać w ramach TS Wisła sekcji ciężkoatletycznej pochodzą z ... listopada 1911 roku. Jak donosiła "Nowa Reforma":

„klub atletyczny w Krakowie, mający się zawiązać jako oddział Tow. sportowego „Wisła””, zaprasza wszystkich chcących się zapisać do tego klubu, na posiedzenie konstytuujące, które się odbędzie w niedzielę 12 bm. o godz. 7 wieczorem w lokalu „Wisły”, ul. Wolska 25, I p.”

Spis treści

Dzieje sekcji ciężkiej atletyki (zapasy i podnoszenie ciężarów)

Przedwojenna drużyna zapaśnicza
Przedwojenna drużyna zapaśnicza
Ciężka atletyka, ta nieco archaicznie brzmiąca dzisiaj nazwa, w latach międzywojennych będąca w powszechnym stosowaniu, kryła w sobie dwie dyscypliny sportu, w których najważniejszą rolę spełniała siła fizyczna zawodników. Idzie tutaj o zapasy oraz o podnoszenie ciężarów. W krakowskiej Wiśle powstała ona jako trzecia z kolei, po piłkarskiej i lekkoatletycznej, a miało to miejsce w czerwcu 1922 roku. Pierwsze lata działalności nie były usłane różami, gdyż - jak można przeczytać w księdze jubileuszowej z okazji 30-lecia klubu - „sport ten cieszy się niestety małem poparciem społeczeństwa, zrażonego doń cyrkowemi »kawałami« zapaśników zawodowych”. Sytuacja zmieniła się diametralnie w połowie lat 20-tych, kiedy to przyjechał do Krakowa trzykrotny zawodowy mistrz globu w zapasach, już za życia światowa legenda tej dyscypliny, Stanisław „Zbyszko” Cyganiewicz. Człowiek nietuzinkowy. Znał dziewięć języków obcych, interesował się filozofią, był miłośnikiem muzyki operowej. Urodzony w Jodłowej koło Jasła, uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka w Krakowie (wywodziło się z niego wielu wiślaków), po zdaniu matury podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Będąc przyjmowany z honorami na salonach świata, na każdym kroku podkreślał swoje polskie korzenie. Mocno pragnął, aby również w Krakowie rozwijał się jego ulubiony sport. Chcąc zachęcić młodych chłopców do uprawiania zapasów, wystąpił w roku 1925 w paru galach pokazowych, tocząc w nich pojedynki z kilkoma przeciwnikami równocześnie (oczywiście żadnego nie przegrywając). Jeden z takich pokazów okazał się przełomowym dla dziejów wiślackich zapasów.
Cyganiewicz
Cyganiewicz
Odbył się on w hali krakowskiego Sokoła, a obecny na nim Władysław Bajorek pojął wtedy, że zapasy są właśnie tym, czym chciałby się zająć w swoim życiu. Już rok później zdobył tytuł mistrza okręgu małopolskiego, a w roku 1929 wywalczył tytuł mistrza Polski. Sukces ten powtórzył w roku 1931, dzięki czemu zakwalifikował się do reprezentacji kraju na mistrzostwa Europy. Na zawodach tych, bliżej nieznany na arenie międzynarodowej Polak, przebojem wdarł się do czołówki turnieju w wadze lekkiej. W decydującym o podziale medali boju, przegrał - po najpiękniejszej walce zawodów - z kilkakrotnym mistrzem Europy i dwukrotnym mistrzem olimpijskim, nazywanym „królem zapaśnictwa” Szwedem Johanssonem. Porażka ta zepchnęła go - na tak nie lubiane przez sportowców - czwarte miejsce. W latach następnych nie odniósł już tak wielkich sukcesów poza granicami Polski, a przypomniał o sobie dopiero po siedmiu latach, wygrywając w Bytomiu (ówczesne Niemcy) niezwykle silnie obsadzony turniej międzynarodowy.

To jednak nie Władysław Bajorek, a Aleksander Jaworski zdobył dla Wisły pierwszy tytuł mistrza Polski. Miało to miejsce w roku 1927 we Lwowie, gdzie oprócz tego trzecie miejsce dla Białej Gwiazdy wywalczył Antoni Pawlikowski. Ci wcześniej wymienieni zapaśnicy, wraz z Kazimierzem Nigrinem oraz - z założycielami sekcji - Franciszkiem Pawlikowskim i Mieczyslawem Tylko, stanowili o sile wiślackich zapasów w tym okresie. Na dobrego zapaśnika zapowiadał się także Bohdan Śmitkowski (Bohdan Śmitkowski został zamordowany przez hitlerowskiego okupanta w roku 1944. Pośmiertnie został odznaczony orderem Virtuti Militari oraz awansowany do stopnia kapitana Armii Krajowej).

„Zbyszka” Cyganiewicza ciągnęło zaś do Wisły. W dniu 13 czerwca 1937 roku na stadionie Białej Gwiazdy, w obecności tysiąca widzów, odbyły się zawody wolno-amerykańskie. „Zbyszko” pokonał mistrza Jugosławii, a publiczność zniosła go w podzięce na rękach z ringu. Również i w podnoszeniu ciężarów odnosiła Wisła niemałe sukcesy. W roku 1932 podczas zawodów o mistrzostwo Krakowa wiślaccy atleci zdobyli pięć tytułów mistrzowskich, a Władysław Derbot - wynikiem 100 kg - wyrównał rekord Polski w podnoszeniu oburącz w wadze lekkiej. Zawodnik ten rok później zdobył tytuł wicemistrza kraju w trójboju, by w roku 1934 odnieść bezapelacyjne zwycięstwo w zawodach tej samej rangi w pięcioboju (rwanie i podrzut jednorącz, wyciskanie, rwanie i podrzut oburącz). Mistrzostwa te były w ogóle dla ciężarowców Białej Gwiazdy niezwykle owocne, gdyż złoty medal zdobył w nich w wadze koguciej Józef Głowacki, zaś trzecie miejsce w wadze średniej wywalczył „Elpini”.

Sukcesy zanotowali także wiślacy ciężarowcy na mistrzostwach Polski w roku 1937. Władysław Derbot zdobył tytuł wicemistrzowski w wadze lekkiej, zaś zawodnik o nazwisku Suchy wywalczył brązowy medal w wadze średniej, wyrównując rekord Polski w rwaniu. W okresie powojennym nie udało się na szerszą skalę odbudować sekcji, reaktywując w roku 1951 jedynie jej zapaśniczą część, która - pomimo awansu do I ligi w roku 1954 - została po kilku latach rozwiązana. Warto jednak pamiętać, że tak zapaśnicy, jak i ciężarowcy dołożyli swoją cegiełkę w budowaniu wiślackiej potęgi i chwały.

Źródło: "Sto lat w blasku Białej Gwiazdy", Dariusz Zastawny

Archiwalne zdjęcia

Dzieje sekcji ciężkiej atletyki (zapasy i podnoszenie ciężarów). Kalendarium

Moment z walki zapaśniczej
Moment z walki zapaśniczej

Sezon po sezonie

1922 | 1923 | 1924 | 1925 | 1926 | 1927 | 1928 | 1929 | 1930 | 1931 | 1932 | 1933 | 1934 | 1935 | 1936 | 1937 | 1938 | 1939 | 1945 | 1946 | 1947 | 1948 | 1949 | 1950 | 1951 | 1952 | 1953 | 1954 | 1955 | 1956 | 1957

Do sprawdzenia:

1979:

  • 25.07. OSM. Zapasy!!! Waga 65 kg: 5. Wolfinger z Wisły Kraków. 6

Zawodnicy:

"Najsilniejszy człowiek Wisły" - Władysław Bajorek
"Najsilniejszy człowiek Wisły" - Władysław Bajorek

Dr. Komorowski (Bąkowski)

Działacze:

Władysław Bajorek na Mistrzostwach Europy

Data Dyscyplina Miejsce Uczestnicy Wynik Uwagi
1931.03.27-30 Zapasy Praga Władysław Bajorek waga lekka: 4. miejsce wygrał 2 walki i przegrał dwie walki
1934.04.26-29 Zapasy Rzym Władysław Bajorek waga lekka: odpada w eliminacjach przegrał dwie walki
1938.04.24-28 Zapasy Tallin Władysław Bajorek waga półśrednia: odpada w eliminacjach wygrał jedną i przegrał dwie walki


Chronologia sukcesu

Data Medal / Puchar Ranga zawodów Dyscyplina Zawodnik Uwagi
1926.08.01 Brąz Mistrzostwa Polski Zapasy: waga średnia Aleksander Jaworski
1927.06.05-06 Złoto Mistrzostwa Polski Zapasy: waga średnia Aleksander Jaworski
1927.06.05-06 Brąz Mistrzostwa Polski Zapasy: waga lekka Antoni Pawlikowski (Konar)
1928.03.18-20 Srebro Mistrzostwa Polski Zapasy: waga piórkowa Władysław Bajorek
1928.03.18-20 Brąz Mistrzostwa Polski Zapasy: waga piórkowa Aleksander Jaworski
1929.06.08-09 Złoto Mistrzostwa Polski Zapasy: waga piórkowa Władysław Bajorek
1930.04.20-21 Srebro Mistrzostwa Polski Zapasy: waga lekka Władysław Bajorek
1931.06.28-29 Złoto Mistrzostwa Polski Zapasy: waga lekka Władysław Bajorek
1932.05.15 Srebro Mistrzostwa Polski Podnoszenie ciężarów: waga kogucia Józef Głowacki
1932.05.15-16 Brąz Mistrzostwa Polski Zapasy: waga półśrednia Aleksander Jaworski
1933.04.17 Srebro Mistrzostwa Polski Podnoszenie ciężarów: waga lekka Władysław Derbot
1933.04.17 Brąz Mistrzostwa Polski Zapasy: waga lekka Władysław Bajorek
1934.03.17 Złoto Mistrzostwa Polski Podnoszenie ciężarów: waga lekka Władysław Derbot
1934.03.17 Srebro Mistrzostwa Polski Podnoszenie ciężarów: waga kogucia Józef Głowacki
1934.03.18 Srebro Mistrzostwa Polski Zapasy: waga lekka Władysław Bajorek
1935.03.17 Brąz Mistrzostwa Polski Zapasy: waga ciężka Kazimierz Nigrin
1936.06.28 Złoto Mistrzostwa Polski Podnoszenie ciężarów: waga kogucia Józef Głowacki
1937.05.08 Srebro Mistrzostwa Polski Podnoszenie ciężarów: waga ciężka Władysław Derbot
1937.03.27 Brąz Mistrzostwa Polski Podnoszenie ciężarów: waga średnia Suchy
1937.08.29 Brąz Mistrzostwa Polski Zapasy ciężarów: wolna-amerykanka Suchy Prawdopodobnie nieoficjalne mistrzostwa.
1938.03.20 Złoto Mistrzostwa Polski Zapasy: waga średnia Władysław Bajorek
1938.10.16 Złoto Mistrzostwa Polski Zapasy: wolna-amerykanka Władysław Bajorek
1939.03.19 Brąz Mistrzostwa Polski Zapasy: waga ciężka Bohdan Śmitkowski
1939.03.20 Brąz Mistrzostwa Polski Podnoszenie ciężarów: waga lekka Władysław Derbot


Nowiny : dziennik niezawisły demokratyczny illustrowany. R.8, 1910, nr 228 - 1910.10.04

Walki zapaśnicze. W sobotę odbyły się zapasy atletyczne w budynku teatru ludowego, w Parku krakowskim. Na zapasy stawiła się stosunkowo niewielka ilość widzów, żądna widoku walk atletycznych i tryumfów „Zbyszka”, W dość skąpo oświetlonym budynku na szczupłej estradzie pojawiła się pierwsza para : Tripoldi contra Lemm. Walczono sposobem „catch-ascatch-can”. Zwycięzcą ogłoszono szwajcarskiego zapaśnika Lemma za dwukrotne powalenie przeciwnika na obie łopatki w przeciągu 25 minut. Następna walka Zbyszka z Steinbachem pozostała bez rezultatu i Steinbach ogłoszonym został zwycięzcą, ponieważ nie zdołał go Zbyszko powalić w przeciągu 20 minut, tak jak to przyobiecał. W ostatniej parze pokonał olbrzymi Serb Antonicz, Ritzlera w 16 minutach. W drugim dniu zapasów walczyli w pierwszą parę, na sposób francuski, Kara Achmed z Tripoldim. Tytuł zwycięzcy otrzymał olbrzym Achmed, kładąc przeciwnika w 17 minutach. Cyganiewicz w walce z Antoniczem, Serbem, pomimo wysiłków ze strony tego pierwszego nie potrafił według przyjętych reguł powalić przeciwnika w przeciągu 20 minut i został ogłoszony za zwyciężonego. Walka zakończyła się „catch-as-catch an“ między Łamem a Pritzlerem, z której Lam wyszedł zwycięzcą. Po skończonej walce wyszedł na estradę p. Cyganiewicz i drżącym ze zmęczenia głosem wygłosił dłuższe przemówienie, odpierając czynione mu zarzuty jakoby walki, w których udział bierze, były szalbierstwem i blagą. W przemówieniu tem oświadczył również, że zamieszczony w „Naprzodzie” przeciwko niemu artykuł był dziełem osobistej zemsty. Autorowi tego artykułu p. Cyganiewicz odmówił pożyczki 30 tysięcy koron na jakieś przedsiębiorstwo kinematograficzne — i to było powodem napaści. P. Cyganiewicz zakończył swoje przemówienie przysięgą, że walczy uczciwie. — „Jaki miałbym cel — mówił — w oszukiwaniu swych rodaków. Sławę i majątek zdobyłem zagranicą, a w kraju nie występuję dla zysku. — W Krakowie urodziłem się, wychowałem i tu mnie wszyscy znają. Nikt nie może mi zarzucić żadnej nieuczciwości. Nie może również powiedzieć, abym był złym synem. Otóż przysięgam na głowę mego ojca, którego zwłoki spoczywają na cmentarzu krakowskim, że walczyłem naprawdę, bez żadnej blagi i że z tym samym Antoniczem biłem się w Paryżu nie 20 minut, lecz godzinę i 27 m.“ Oświadczenie jakoteż i przysięga zrobiła na widzach wstrząsające wrażenie. Ustępującego z estrady Zbyszka żegnano długotrwałymi oklaskami. Dzisiaj ma się odbyć trzeci dzień zapasów również ze współudziałem Zbyszka.

Nowiny : dziennik niezawisły demokratyczny illustrowany. R.9, 1911, nr 258 - 1911.11.12

Klub atletyczny w Krakowie, mający się założyć jako oddział Towarzystwa Sportowego „Wisła”, zaprasza wszystkich, chcących zapisać się do tego Klubu, na posiedzenie konstytuujące, które się odbędzie w lokalu Tow. Sportowego „Wisła”, ulica Wolska 1. 25, I. p. w niedzielę dnia 12 b. m. o godzinie 7 wieczór.