Franciszek Brożek

Z Historia Wisły

(Różnice między wersjami)
(t)
(Galeria)
(Nie pokazano 36 wersji pośrednich.)
Linia 8: Linia 8:
| wzrost/waga =
| wzrost/waga =
| pozycja = bramkarz
| pozycja = bramkarz
-
| przebieg kariery = 1908-1912 '''Wisła Kraków'''
+
| przebieg kariery =
-
| reprezentacja = występy w reprezentacji Krakowa
+
| reprezentacja = Reprezentacja Krakowa
| sukcesy =
| sukcesy =
| pseudonim =
| pseudonim =
-
| sezon1 =
+
| sezon1 = 1907-1911
-
| klub1 =
+
| klub1 = '''Wisła Kraków'''
-
| mecze1 =
+
| mecze1 = 68
| bramki1 =
| bramki1 =
-
| sezon2 =
+
| sezon2 = 1912
-
| klub2 =
+
| klub2 = [[AZS Kraków]]
| mecze2 =
| mecze2 =
| bramki2 =
| bramki2 =
Linia 111: Linia 111:
| suma bramek =
| suma bramek =
}}
}}
 +
'''Franciszek Brożek''' - ur. 23.08.1890 w Krakowie, zamordowany w 1940 r. w Charkowie, piłkarz Wisły w latach 1907-11, bramkarz, Reprezentant Krakowa. Występował również w zawodach lekkoatletycznych. W 1924 roku reprezentował Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w strzelectwie. Żołnierz, zaangażowany w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik walk o niepodległość kraju, wielokrotnie ranny w boju. W 1920 roku dostał się do niewoli bolszewickiej. W latach II RP kontynuował karierę wojskową, awansując do stopnia podpułkownika. Walczył w Kampanii Wrześniowej i ponownie dostał się do niewoli sowieckiej. Zamordowany przez NKWD w Charkowie wiosną 1940 roku. W 2007 roku pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika.
-
[[Grafika:Franciszek Brożek2.JPG|thumb|200px]]
+
[[Grafika:Raz, Dwa, Trzy 1932-01-12f.jpg‎|thumb|right|200 px]]
-
 
+
==Franciszek Brożek - snajper, bramkarz, żołnierz==
==Franciszek Brożek - snajper, bramkarz, żołnierz==
-
Za: http://www.wislakrakow.pl/
 
-
 
Wypowiadając nazwisko Brożek, wszyscy od razu kojarzymy go z naszym najlepszym aktualnie strzelcem. Przy okazji zakończonego w minioną niedzielę V Memoriału Olimpijskiego w strzelectwie sportowym, warto może wspomnieć kim był, noszący takie samo nazwisko jak Paweł, patron tej imprezy. A jest o kim pisać. Był bowiem piłkarzem, strzelcem, żołnierzem, bohaterem.
Wypowiadając nazwisko Brożek, wszyscy od razu kojarzymy go z naszym najlepszym aktualnie strzelcem. Przy okazji zakończonego w minioną niedzielę V Memoriału Olimpijskiego w strzelectwie sportowym, warto może wspomnieć kim był, noszący takie samo nazwisko jak Paweł, patron tej imprezy. A jest o kim pisać. Był bowiem piłkarzem, strzelcem, żołnierzem, bohaterem.
Linia 127: Linia 125:
Franciszek Zachariasz Brożek do końca swego życia nie zrzucił munduru i wojskowej czapki z Białym Orłem. W roku 1940 roku został rozstrzelany przez NKWD w Charkowie.
Franciszek Zachariasz Brożek do końca swego życia nie zrzucił munduru i wojskowej czapki z Białym Orłem. W roku 1940 roku został rozstrzelany przez NKWD w Charkowie.
-
wislakrakow.com
+
Za: http://www.wislakrakow.pl/
(TS Wisła / Dariusz Zastawny)
(TS Wisła / Dariusz Zastawny)
==Olimpiada 1924==
==Olimpiada 1924==
-
Franciszek Brożek był w gronie pierwszych polskich olimpijczyków - reprezentował nasz kraj na Igrzyskach w Paryżu w 1924 roku. Startował w strzelectwie sportowym, w kategorii karabin dowolny - strzelanie drużynowe z pozycji leżącej z 400 m, 600 m i 800 m. Drużyna Polski (oprócz Brożka M. Borzemski, B. Gościewicz, S. Kowalczewski, W. Świątek) zajęła 15 miejsce na 18 startujących ekip, zdobywając 477 punktów (z czego Brożek 94 pkt.) i tracąc 199 punktów do zwycięzców. Według wspomnień naocznego świadka tego startu, S. Polakiewicza: "to byli świetni zawodnicy, mieli jednak mało nowoczesną broń i przede wszystkim beznadziejną amunicję. Gdzie nam było do Amerykanów?". Brożek nie trenował strzelectwa w Wiśle - jej zawodnikiem w sekcji piłkarskiej był w pierwszych latach istnienia klubu.
+
[[Grafika:Franciszek Brożek SL 1924-07-02a.jpg‎|thumb|right|200 px]]
 +
Franciszek Brożek był w gronie pierwszych polskich olimpijczyków - reprezentował nasz kraj na Igrzyskach w Paryżu w 1924 roku. Startował w strzelectwie sportowym, w kategorii karabin dowolny - strzelanie drużynowe z pozycji leżącej z 400 m, 600 m i 800 m. Drużyna Polski (oprócz Brożka M. Borzemski, B. Gościewicz, S. Kowalczewski, W. Świątek) zajęła 15 miejsce na 18 startujących ekip, zdobywając 477 punktów (z czego Brożek 94 pkt.) i tracąc 199 punktów do zwycięzców. Według wspomnień naocznego świadka tego startu, S. Polakiewicza: "to byli świetni zawodnicy, mieli jednak mało nowoczesną broń i przede wszystkim beznadziejną amunicję. Gdzie nam było do Amerykanów?". Brożek nie trenował strzelectwa w Wiśle - jej zawodnikiem w sekcji piłkarskiej był w pierwszych latach istnienia klubu.
==Żołnierskie losy==
==Żołnierskie losy==
Linia 142: Linia 141:
Od stycznia 1919 r. walczył na froncie ukraińskim w wojnie polsko-ukraińskiej. Tam też został ranny (pod Gródkiem Jagiellońskim).
Od stycznia 1919 r. walczył na froncie ukraińskim w wojnie polsko-ukraińskiej. Tam też został ranny (pod Gródkiem Jagiellońskim).
-
Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Dwukrotnie ranny, dostał się do niewoli bolszewickiej 17 maja 1920 roku w bitwie pod Stodoliszczami. Pisano o nim w opinii: "Zawsze na czele powierzonego oddziału przykładem bohaterskim porywający, kochany przez żołnierzy i szanowany przez dowódców - był wzorem oficera frontowego". Po powrocie z niewoli w sierpniu 1921 roku związał swój los z Wojskiem Polskim i piął się po szczeblach wojskowej kariery. Jako kapitan otrzymał przydział do 13 pp. w Pułtusku. W 1927 r. awansowany do stopnia majora. Do 1930 r. dowodził batalionem w 18 pp. w Skierniewicach. Awansowany na podpułkownika w 1936 r. służył w Korpusie Ochrony Pogranicza w Iwieńcu (woj. nowogródzkie). Walczył w Kampanii Wrześniowej 1939 r. jako wyższy oficer KOP (podpułkownik dyplomowany piechoty). Dostał się do niewoli sowieckiej. ''"Jego nazwisko znalazło się na listach jeńców wojennych Starobielska pod numerem 153, a zatem został rozstrzelany w gmachu NKWD w Charkowie wiosną 1940"''. Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej odznaczony orderem Virtuti Militari. Podczas uroczystości katyńskich 2007 r. mianowany pośmiertnie przez Prezydenta RP na stopień pułkownika.
+
Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Dwukrotnie ranny, dostał się do niewoli bolszewickiej 17 maja 1920 roku w bitwie pod Stodoliszczami. Pisano o nim w opinii: "Zawsze na czele powierzonego oddziału przykładem bohaterskim porywający, kochany przez żołnierzy i szanowany przez dowódców - był wzorem oficera frontowego". Po powrocie z niewoli w sierpniu 1921 roku związał swój los z Wojskiem Polskim i piął się po szczeblach wojskowej kariery. Jako kapitan otrzymał przydział do 13 pp. w Pułtusku. W 1927 r. awansowany do stopnia majora. Do 1930 r. dowodził batalionem w 18 pp. w Skierniewicach. Awansowany na podpułkownika w 1936 r. służył w Korpusie Ochrony Pogranicza w Iwieńcu (woj. nowogródzkie). Walczył w Kampanii Wrześniowej 1939 r. jako wyższy oficer KOP (podpułkownik dyplomowany piechoty). Dostał się do niewoli sowieckiej. ''"Jego nazwisko znalazło się na listach jeńców wojennych Starobielska pod numerem 153, a zatem został rozstrzelany w gmachu NKWD w Charkowie wiosną 1940"''. Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej odznaczony orderem Virtuti Militari. Podczas uroczystości katyńskich 2007 r. mianowany pośmiertnie przez Prezydenta RP na stopień pułkownika.
 +
 
 +
<gallery>
 +
Grafika:List Franciszka Brożka.jpeg|List napisany przez Franciszka Brożka do swojej matki 8 marca 1940 roku z obozu w Starobielsku
 +
Grafika:List Franciszka Brożka2.jpg|List napisany przez Franciszka Brożka do swojej matki 8 marca 1940 roku z obozu w Starobielsku
 +
Grafika:Lista pomordowanych2.jpg|Notka biograficzna w zestawieniu ofiar II WŚ, ze zbiorów TS Wisła
 +
</gallery>
==Varia==
==Varia==
Linia 148: Linia 153:
Po ukończeniu gimnazjum św. Jacka rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (zaliczył 4 semestry).
Po ukończeniu gimnazjum św. Jacka rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (zaliczył 4 semestry).
 +
 +
===Rocznice wiślackich bramkarzy: Franciszka Brożka i Maksymiliana Koźmina===
 +
23 sierpnia to wyjątkowa data dla dwóch dawnych bramkarzy Wisły - Franciszka Brożka i Maksymiliana Koźmina. Kolejnym pokoleniom kibiców Białej Gwiazdy przypominamy sylwetki wspomnianych golkiperów.
 +
 +
 +
23.08.2020r.
 +
 +
HistoriaWisly
 +
 +
Właśnie tego dnia w 1890 roku na świat przyszedł Franciszek Brożek. Jako uczeń II Gimnazjum im. Św. Jacka zainteresował się piłką nożną, w 1907 roku dołączył do drużyny Wisły i szybko przebił się do pierwszego składu. Wiślackiej bramki bronił do 1911 roku, uczestnicząc w kilku bardzo ważnych dla historii polskiego futbolu meczach. Do takich spotkań zaliczyć można między innymi pierwsze udokumentowane derby Krakowa w 1908 roku i dwumecz ze szkockim Aberdeen w 1911 roku - pierwsze mecze polskiego klubu z zawodową drużyną z Wysp Brytyjskich.
 +
 +
Franciszek Brożek był nie tylko znakomitym bramkarzem, ale także strzelcem. Nie chodzi jednak o jego zdolności boiskowe, a faktycznie umiejętność posługiwania się bronią palną. Brożek jako zawodowy oficer wojska polskiego miał wiele okazji, by wprawiać się w tej sztuce - walczył między innymi w wojnie polsko-bolszewickiej, otrzymując order Virtuti Militari za okazane męstwo. W 1924 roku zaś został wybrany do reprezentacji Polski na Igrzyska Olimpijskie w Paryżu w strzelectwie sportowym.
 +
 +
W latach II RP Brożek awansował do stopnia podpułkownika. Warto zacytować opinię o nim z raportów wojskowych: „Zawsze na czele powierzonego oddziału przykładem bohaterskim porywający, kochany przez żołnierzy i szanowany przez dowódców - był wzorem oficera frontowego”. Brożek był kilka razy ranny w walkach, dwa razy trafił także do niewoli radzieckiej: w 1920 i w 1939 w kampanii wrześniowej. Tego drugiego pojmania nie przeżył - trafił do obozu w Starobielsku i wiosną 1940 roku został zamordowany przez NKWD jako jedna z ofiar zbrodni katyńskiej.
 +
 +
Jednym z następców Brożka był Maksymilian Koźmin, który wiślackiej bramki strzegł w latach 1927-1936. Także dla niego 23 sierpnia był szczególny - tego dnia w 1931 roku zagrał po raz ostatni w reprezentacji Polski.
 +
 +
Koźmin był zbyt młody, by na własne oczy oglądać Brożka w grze, jednak w czasach jego występów wspominano pionierskich golkiperów. Dużą sensację wzbudzał fakt, że Brożek i jemu współcześni używali… rękawic. W latach 20. i 30. ten zwyczaj zanikł. „Zdziwią się zapewne dzisiejsi bramkarze na wiadomość, że dawniej do normalnego kostiumu bramkarza należały i rękawice szerokie z gumy. W rękawice takie uzbrajali się protoplaści bramkarstwa, jak Steifert z Pogoni, Harasymowicz z Czarnych, dr Lustgarten z Cracovii, Brożek z Wisły. Żywot tych rękawic nie był długim, ponieważ więcej szkodziły, niż przynosiły pożytku grze bramkarza” - pisał w 1932 roku popularny tygodnik sportowy Raz, Dwa, Trzy.
 +
 +
Maksymilian Koźmin grał bez rękawic, ale prezentował za to inny - nietypowy dla swoich czasów - zwyczaj. Gdy bramkarze zwykle nie ruszali się z linii bramkowej, on często wychodził na przedpole, a nawet poza pole karne, by odważną interwencją uprzedzić napastników. Taki styl gry nie wszyscy pochwalali, podkreślając, że Koźmin zbyt wiele ryzykuje. Możliwe, że z powodu właśnie takich opinii bramkarz Wisły tylko dwa razy otrzymał szansę występu w reprezentacji Polski.
 +
 +
 +
'''Źródło:''' [http://www.wisla.krakow.pl//''' wisla.krakow.pl''']
 +
==Kronika sportowa (lekkoatletyka)==
 +
1908
 +
*'''Przy okazji pojedynku piłkarskiego z [[1908.06.14 Pogoń II Lwów – Wisła Kraków 3:3|rezerwą Pogoni]] 14 czerwca rozegrano także zawody lekkoatletyczne zawodników obu klubów:
 +
**w rzucie oszczepem 3. [[Franciszek Brożek]] 35,95 m.
 +
 +
1909
 +
*'''26 września. Przy okazji meczu z [[1909.09.26 Warszawskie Koło Sportowe – Wisła Kraków 0:7|Warszawskim Kołem Sportowym]] rozegrano również zawody lekkoatletyczne'''. Jak donosił „Czas”: „we wszystkich innych punktach zawodów tryumfowała „Wisła”, której członkowie zdobyli pierwsze nagrody. Jedynie w biegu na 100 m. musiała „Wisła” zadowolić się drugą nagrodą”. "Nowa Reforma" z 28 września podaje szczegółowe wyniki tych zawodów, weryfikując powyższe twierdzenie:
 +
**w biegu na 110 m z przeszkodami:
 +
***1.[[Franciszek Brożek]] 18,0 s.
 +
 +
==Galeria==
 +
<gallery>
 +
Grafika:1907 Wisła Kraków.jpg|[[Kadra Wisły 1907 (piłka nożna)|1907]]
 +
Grafika:1907 Wisła.jpg|1908
 +
Grafika:1909.04.18 Wisła Kraków - Cracovia2.jpg|[[1909.04.18 Wisła Kraków - Cracovia 1:1]]
 +
Grafika:1909 Wisła.jpg|[[Kadra Wisły 1909 (piłka nożna)|Wisła Kraków 1909]]
 +
Grafika:1910 Wisła.jpg|[[1910.05.22 Cracovia – Wisła Kraków 2:0]]
 +
Grafika:1910-11 Wisła Kraków.jpg|Wisła w 1910 lub 11 roku
 +
Grafika:1907-1918 KPL. Futbol. 1910. Pogoń-Wisła.JPG|[[1910.05.29 Pogoń II Lwów – Wisła Kraków 1:1]]
 +
Grafika:Franciszek Brożek2.JPG|1910 rok
 +
Grafika:1907-1918 KPL. Futbol. Wisla 1918.JPG|[[1911.09.24 Pogoń Lwów – Wisła Kraków 1:1]]
 +
Grafika:Nowości Ilustrowane 1911-10-14 Lauda.JPG|W barwach [[Lauda Kraków|Laudy]] w 1911 roku
 +
Grafika:Nowości Ilustrowane 1911-10-14 Lauda2.jpg|W barwach [[Lauda Kraków|Laudy]] w 1911 roku
 +
Grafika:1911.09.24 Wisła Kraków.JPG|[[1911.09.24 Pogoń Lwów – Wisła Kraków 1:1]]
 +
Grafika:1911.10.15 Wisła Kraków.JPG|[[1911.10.15 Czarni Lwów – Wisła Kraków 1:3]]
 +
Grafika:1911.10.15 Czarni Lwów – Wisła Kraków 1-3.png|[[1911.10.15 Czarni Lwów – Wisła Kraków 1:3]]
 +
Grafika:Wisła Kraków przed 1914.jpg|Nieznana data
 +
Grafika:Franciszek Brożek3.JPG|1912 rok
 +
Grafika:1912 AZS Kraków.jpg|1912 rok, w barwach AZS Kraków
 +
Grafika:1924 Reprezentacja Polski - strzelectwo.JPG|Reprezentacja Polski w strzelectwie na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w 1924 r. Franciszek Brożek drugi od prawej
 +
Grafika:Franciszek Brożek z żoną - TS Wisła.jpg|Na spacerze z żoną
 +
</gallery>
 +
 +
==Requiescat in pace==
 +
Symboliczny grób Franciszka Brożka na Cmentarzu Rakowickim, lipiec 2016.
 +
<gallery>
 +
Grafika:Nekropolie Franciszek Brożek 1.jpg
 +
Grafika:Nekropolie Franciszek Brożek 2.jpg
 +
Grafika:Nekropolie Franciszek Brożek 3.jpg
 +
Grafika:Nekropolie Franciszek Brożek 5.jpg
 +
Grafika:Nekropolie Franciszek Brożek 4.jpg
 +
</gallery>
 +
==Linki zewnętrzne==
==Linki zewnętrzne==
*[http://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_Bro%C5%BCek wikipedia]
*[http://pl.wikipedia.org/wiki/Franciszek_Bro%C5%BCek wikipedia]
-
*[http://www.pkol.pl/pl/pages/displayfid/294_13139.html www.pkol.pl]
+
*[http://www.olimpijski.pl/pl/bio/195,brozek-franciszek.html olimpijski.pl]
==Przypisy==
==Przypisy==
# Rozstrzelany przez NKWD w Charkowie w 1940 roku.
# Rozstrzelany przez NKWD w Charkowie w 1940 roku.
 +
 +
[[Kategoria:Zawodnicy (piłka nożna)|Brożek Franciszek]]
[[Kategoria:Zawodnicy (piłka nożna)|Brożek Franciszek]]
[[Kategoria: Olimpijczycy|Brożek Franciszek]]
[[Kategoria: Olimpijczycy|Brożek Franciszek]]

Wersja z dnia 21:10, 3 mar 2023

Franciszek Brożek
Informacje o zawodniku
kraj Polska
urodzony 23.08.1890, Kraków
zmarł 1940, Charków1
miejsce pochówku Cmentarz w Charkowie
pozycja bramkarz
reprezentacja Reprezentacja Krakowa
Kariera klubowa
Sezon Drużyna Mecze Gole
1907-1911 Wisła Kraków 68
1912 AZS Kraków
W rubryce Mecze/Gole najpierw podana jest statystyka z meczów ligowych, a w nawiasie ze wszystkich meczów oficjalnych.

Franciszek Brożek - ur. 23.08.1890 w Krakowie, zamordowany w 1940 r. w Charkowie, piłkarz Wisły w latach 1907-11, bramkarz, Reprezentant Krakowa. Występował również w zawodach lekkoatletycznych. W 1924 roku reprezentował Polskę na Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu w strzelectwie. Żołnierz, zaangażowany w działalność Polskiej Organizacji Wojskowej, uczestnik walk o niepodległość kraju, wielokrotnie ranny w boju. W 1920 roku dostał się do niewoli bolszewickiej. W latach II RP kontynuował karierę wojskową, awansując do stopnia podpułkownika. Walczył w Kampanii Wrześniowej i ponownie dostał się do niewoli sowieckiej. Zamordowany przez NKWD w Charkowie wiosną 1940 roku. W 2007 roku pośmiertnie awansowany do stopnia pułkownika.

Spis treści

Franciszek Brożek - snajper, bramkarz, żołnierz

Wypowiadając nazwisko Brożek, wszyscy od razu kojarzymy go z naszym najlepszym aktualnie strzelcem. Przy okazji zakończonego w minioną niedzielę V Memoriału Olimpijskiego w strzelectwie sportowym, warto może wspomnieć kim był, noszący takie samo nazwisko jak Paweł, patron tej imprezy. A jest o kim pisać. Był bowiem piłkarzem, strzelcem, żołnierzem, bohaterem.

Powszechnie znany jest fakt, że w roku 1907, do założonego rok wcześniej zespołu piłkarskiego Wisły, przyłączyła się drużyna Czerwonych; ale nie tylko. W barwach Królowej Polskich Rzek zapragnęli także grać chłopcy z II Gimnazjum im. św. Jacka. Wśród nich był Franciszek Zachariasz Brożek. Szybko przebił się do pierwszego składu wiślaków, grając na pozycji bramkarza. Do roku 1912 w barwach Białej Gwiazdy rozegrał 68 spotkań.

W dniu 1 sierpnia 1914 roku został powołany do armii austriackiej, a po zakończeniu działań wojennych ochotniczo wstąpił w szeregi Wojska Polskiego. Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej został odznaczony orderem Virtuti Militari. Jako zawodowy oficer 13 Pułku Piechoty stacjonującego w Pułtusku, wziął udział w Pierwszych Narodowych Zawodach Strzeleckich zorganizowanych w 1924 roku we Lwowie.

Dzięki wynikom tam osiągniętym, został zakwalifikowany do kadry olimpijskiej na Igrzyska w Paryżu. 27 czerwca 1924 roku, na olimpijskiej strzelnicy w leżącym 140 km od Paryża Reims, Franciszek Brożek wystartował - wraz z kolegami z zespołu narodowego - w drużynowej konkurencji karabinu dowolnego. Występ ten nie był zbyt udany, bo taki być nie mógł. Polacy mieli bowiem nieco archaiczną broń, o amunicji już nie wspominając. Dlatego też, na osiemnaście startujących drużyn, nasi reprezentanci zajęli piętnaste miejsce, z wynikiem 477 pkt.. Na rezultat ten złożyły się m.in. 94 pkt. „wystrzelane” przez kpt. Brożka. I choć formalnie podczas swego olimpijskiego startu zawodnikiem Białej Gwiazdy nie był, to jego wiślacki rodowód nie może budzić najmniejszych zastrzeżeń.

Franciszek Zachariasz Brożek do końca swego życia nie zrzucił munduru i wojskowej czapki z Białym Orłem. W roku 1940 roku został rozstrzelany przez NKWD w Charkowie.

Za: http://www.wislakrakow.pl/ (TS Wisła / Dariusz Zastawny)

Olimpiada 1924

Franciszek Brożek był w gronie pierwszych polskich olimpijczyków - reprezentował nasz kraj na Igrzyskach w Paryżu w 1924 roku. Startował w strzelectwie sportowym, w kategorii karabin dowolny - strzelanie drużynowe z pozycji leżącej z 400 m, 600 m i 800 m. Drużyna Polski (oprócz Brożka M. Borzemski, B. Gościewicz, S. Kowalczewski, W. Świątek) zajęła 15 miejsce na 18 startujących ekip, zdobywając 477 punktów (z czego Brożek 94 pkt.) i tracąc 199 punktów do zwycięzców. Według wspomnień naocznego świadka tego startu, S. Polakiewicza: "to byli świetni zawodnicy, mieli jednak mało nowoczesną broń i przede wszystkim beznadziejną amunicję. Gdzie nam było do Amerykanów?". Brożek nie trenował strzelectwa w Wiśle - jej zawodnikiem w sekcji piłkarskiej był w pierwszych latach istnienia klubu.

Żołnierskie losy

Franciszek Brożek – Uczestnik wojen o niepodległość Polski w latach 1918-1920.

Nim trafił do wojska polskiego został z dniem 1 sierpnia 1914 roku wcielony do armii austriackiej i w jej ramach walczył na frontach I wojny światowej. M.in. na froncie rosyjskim od lutego do lipca 1916 roku i włoskim od lutego 1917 do czerwca 1918 roku. W wojsku austriackim awansowano go na stopień porucznika.

Zaangażowany w patriotyczną i konspiracyjną działalność w Polskiej Organizacji Wojskowej od października 1918 roku. Do odrodzonego po latach zaborów Wojska Polskiego wstąpił ochotniczo tuż po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.

Od stycznia 1919 r. walczył na froncie ukraińskim w wojnie polsko-ukraińskiej. Tam też został ranny (pod Gródkiem Jagiellońskim).

Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Dwukrotnie ranny, dostał się do niewoli bolszewickiej 17 maja 1920 roku w bitwie pod Stodoliszczami. Pisano o nim w opinii: "Zawsze na czele powierzonego oddziału przykładem bohaterskim porywający, kochany przez żołnierzy i szanowany przez dowódców - był wzorem oficera frontowego". Po powrocie z niewoli w sierpniu 1921 roku związał swój los z Wojskiem Polskim i piął się po szczeblach wojskowej kariery. Jako kapitan otrzymał przydział do 13 pp. w Pułtusku. W 1927 r. awansowany do stopnia majora. Do 1930 r. dowodził batalionem w 18 pp. w Skierniewicach. Awansowany na podpułkownika w 1936 r. służył w Korpusie Ochrony Pogranicza w Iwieńcu (woj. nowogródzkie). Walczył w Kampanii Wrześniowej 1939 r. jako wyższy oficer KOP (podpułkownik dyplomowany piechoty). Dostał się do niewoli sowieckiej. "Jego nazwisko znalazło się na listach jeńców wojennych Starobielska pod numerem 153, a zatem został rozstrzelany w gmachu NKWD w Charkowie wiosną 1940". Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej odznaczony orderem Virtuti Militari. Podczas uroczystości katyńskich 2007 r. mianowany pośmiertnie przez Prezydenta RP na stopień pułkownika.

Varia

Był synem urzędnika pocztowego Jana i Józefiny z domu Stasik.

Po ukończeniu gimnazjum św. Jacka rozpoczął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (zaliczył 4 semestry).

Rocznice wiślackich bramkarzy: Franciszka Brożka i Maksymiliana Koźmina

23 sierpnia to wyjątkowa data dla dwóch dawnych bramkarzy Wisły - Franciszka Brożka i Maksymiliana Koźmina. Kolejnym pokoleniom kibiców Białej Gwiazdy przypominamy sylwetki wspomnianych golkiperów.


23.08.2020r.

HistoriaWisly

Właśnie tego dnia w 1890 roku na świat przyszedł Franciszek Brożek. Jako uczeń II Gimnazjum im. Św. Jacka zainteresował się piłką nożną, w 1907 roku dołączył do drużyny Wisły i szybko przebił się do pierwszego składu. Wiślackiej bramki bronił do 1911 roku, uczestnicząc w kilku bardzo ważnych dla historii polskiego futbolu meczach. Do takich spotkań zaliczyć można między innymi pierwsze udokumentowane derby Krakowa w 1908 roku i dwumecz ze szkockim Aberdeen w 1911 roku - pierwsze mecze polskiego klubu z zawodową drużyną z Wysp Brytyjskich.

Franciszek Brożek był nie tylko znakomitym bramkarzem, ale także strzelcem. Nie chodzi jednak o jego zdolności boiskowe, a faktycznie umiejętność posługiwania się bronią palną. Brożek jako zawodowy oficer wojska polskiego miał wiele okazji, by wprawiać się w tej sztuce - walczył między innymi w wojnie polsko-bolszewickiej, otrzymując order Virtuti Militari za okazane męstwo. W 1924 roku zaś został wybrany do reprezentacji Polski na Igrzyska Olimpijskie w Paryżu w strzelectwie sportowym.

W latach II RP Brożek awansował do stopnia podpułkownika. Warto zacytować opinię o nim z raportów wojskowych: „Zawsze na czele powierzonego oddziału przykładem bohaterskim porywający, kochany przez żołnierzy i szanowany przez dowódców - był wzorem oficera frontowego”. Brożek był kilka razy ranny w walkach, dwa razy trafił także do niewoli radzieckiej: w 1920 i w 1939 w kampanii wrześniowej. Tego drugiego pojmania nie przeżył - trafił do obozu w Starobielsku i wiosną 1940 roku został zamordowany przez NKWD jako jedna z ofiar zbrodni katyńskiej.

Jednym z następców Brożka był Maksymilian Koźmin, który wiślackiej bramki strzegł w latach 1927-1936. Także dla niego 23 sierpnia był szczególny - tego dnia w 1931 roku zagrał po raz ostatni w reprezentacji Polski.

Koźmin był zbyt młody, by na własne oczy oglądać Brożka w grze, jednak w czasach jego występów wspominano pionierskich golkiperów. Dużą sensację wzbudzał fakt, że Brożek i jemu współcześni używali… rękawic. W latach 20. i 30. ten zwyczaj zanikł. „Zdziwią się zapewne dzisiejsi bramkarze na wiadomość, że dawniej do normalnego kostiumu bramkarza należały i rękawice szerokie z gumy. W rękawice takie uzbrajali się protoplaści bramkarstwa, jak Steifert z Pogoni, Harasymowicz z Czarnych, dr Lustgarten z Cracovii, Brożek z Wisły. Żywot tych rękawic nie był długim, ponieważ więcej szkodziły, niż przynosiły pożytku grze bramkarza” - pisał w 1932 roku popularny tygodnik sportowy Raz, Dwa, Trzy.

Maksymilian Koźmin grał bez rękawic, ale prezentował za to inny - nietypowy dla swoich czasów - zwyczaj. Gdy bramkarze zwykle nie ruszali się z linii bramkowej, on często wychodził na przedpole, a nawet poza pole karne, by odważną interwencją uprzedzić napastników. Taki styl gry nie wszyscy pochwalali, podkreślając, że Koźmin zbyt wiele ryzykuje. Możliwe, że z powodu właśnie takich opinii bramkarz Wisły tylko dwa razy otrzymał szansę występu w reprezentacji Polski.


Źródło: wisla.krakow.pl

Kronika sportowa (lekkoatletyka)

1908

  • Przy okazji pojedynku piłkarskiego z rezerwą Pogoni 14 czerwca rozegrano także zawody lekkoatletyczne zawodników obu klubów:
    • w rzucie oszczepem 3. Franciszek Brożek 35,95 m.

1909

  • 26 września. Przy okazji meczu z Warszawskim Kołem Sportowym rozegrano również zawody lekkoatletyczne. Jak donosił „Czas”: „we wszystkich innych punktach zawodów tryumfowała „Wisła”, której członkowie zdobyli pierwsze nagrody. Jedynie w biegu na 100 m. musiała „Wisła” zadowolić się drugą nagrodą”. "Nowa Reforma" z 28 września podaje szczegółowe wyniki tych zawodów, weryfikując powyższe twierdzenie:
    • w biegu na 110 m z przeszkodami:
      • 1.Franciszek Brożek 18,0 s.

Galeria

Requiescat in pace

Symboliczny grób Franciszka Brożka na Cmentarzu Rakowickim, lipiec 2016.


Linki zewnętrzne

Przypisy

  1. Rozstrzelany przez NKWD w Charkowie w 1940 roku.