Kornel Makuszyński
Z Historia Wisły
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | [[Grafika:Kornel Makuszyński.jpg|right|thumb|200px|1939 rok]] | ||
| + | |||
[[Grafika:Nekropolie Kornel Makuszyński.jpg|right|thumb|200px|Grób Kornela Makuszyńskiego na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.]] | [[Grafika:Nekropolie Kornel Makuszyński.jpg|right|thumb|200px|Grób Kornela Makuszyńskiego na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.]] | ||
[[Grafika:Nekropolie Kornel Makuszyński 2.jpg|right|thumb|200px|Płyta na grobie Kornela Makuszyńskiego.]] | [[Grafika:Nekropolie Kornel Makuszyński 2.jpg|right|thumb|200px|Płyta na grobie Kornela Makuszyńskiego.]] | ||
Wersja z dnia 11:32, 2 kwi 2012
Kornel Makuszyński (8.01.1884 - 31.07.1953) urodził się w Stryju, zaś gimnazjum ukończył we Lwowie. W roku 1902 debiutował wierszami zamieszczonymi w dodatku „Słowa Polskiego”. Po ukończeniu Wydziału Filozoficznego uniwersytetu Jana Kazimierza odbył w latach 1908-1910 studia w Paryżu. Życie go nie rozpieszczało, już jako czternastolatek sam utrzymywał się z korepetycji, a potem dorabiał pracą dziennikarską.
Pierwszą książkę pt. „Połów gwiazd” wydał w roku 1908. Po wybuchu I wojny życie rzuciło go do Kijowa, gdzie został kierownikiem Teatru Polskiego Stanisławy Wysockiej i prezesem Towarzystwa Literatów Dziennikarzy Polskich. Z końcem 1918 roku powrócił do Warszawy, gdzie w latach 1920 -1924 był redaktorem oraz krytykiem literackim i teatralnym „Rzeczpospolitej”.
W roku 1926 otrzymał Państwową Nagrodę Literacką za „Pieśń o ojczyźnie”. W roku 1929 Zakopane przyznało mu tytuł honorowego obywatela. Od roku 1937 był członkiem Polskiej Akademii Literatury. Okres okupacji hitlerowskiej spędził w Warszawie. Po Powstaniu Warszawskim, obozie w Pruszkowie i przymusowym pobycie w Opocznie osiedlił się na stałe w Zakopanem. Po wojnie publikował swoje utwory m.in. w „Przekroju”. Wygłaszał też odczyty w szkołach i sanatoriach, szczególnie wiążąc się z dziecięcym sanatorium im. Wincentego Pstrowskiego w Rabce.
Kornel Makuszyński jest autorem ponad pięćdziesięciu książek dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Jego twórczość to nie tylko humor i żart, sensacja, awantura i lekkomyślna przygoda młodości, ale także wiara w potęgę uśmiechu i w ludzkie serce. Zmarł 31 lipca 1953 roku w Zakopanem, gdzie został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.
Krytyka nazwała Makuszyńskiego autorem „uśmiechniętych książek, „Słonecznym Panem” i pisarzem, który ma „słońce w herbie”.
Spis treści |
Kornel Makuszyński - kibic i działacz Wisły:
Kornel Makuszyński był gorącym kibicem Wisły, jednocześnie działaczem klubu. Aktywnie uczestniczył w organizacji obchodów 30-lecia i 40-lecia powstania Wisły. Piastował też nieczęsto przyznawaną godność Honorowego Prezesa Wisły. Po zakończeniu II wojny światowej, szykanowany przez komunistyczne władze i przez pewien czas objęty zakazem publikacji, skupił się na działalności sportowej, wielkim wysiłkiem doprowadzając do reaktywacji filii TS Wisła w Zakopanem.
W 1946 roku opublikował wiersz poświęcony ukochanemu klubowi.
Kornel Makuszyński, "Na chwałę Wisły"
| „ | Na chwałę "Wisły" Zacni ludzie. Treściwy pragnę być i ścisły, i w dwóch słowach zakrzyknąć o co się rozchodzi: Szeroko grzmiała sława przedwojennej "Wisły" Gdy nartami na śniegu pisali ją młodzi. Gdy "odę do młodości" śpiewali na wietrze, A srebrna gwiazda lśniła na czerwonym swetrze. Głośne były promienne naszej "Wisły" czyny, A nurt jej rwał ze sobą i serca i dusze, Na najwyższe się szczyty pięła po wawrzyny I szalała radośnie w śnieżnej zawierusze. Lecz kiedy krwawa chmura nad Polską zawisła. W głąb ziemi się zapadła droga nasza "Wisła". Dziś znowu spod niej jasnym promieniem wybuchu, Szumna, harda, wspaniała, dzielna i radosna. Z dna serca wygrzebała hart dawnego ducha, I cieszy się jak młodość, zakwita jak wiosna, I na śnieżystej karcie w swej przesławnej księdze Zaczyna pisać nowy swój hymn o potędze. Lecz jak Łazarz, co z ciemnej swej wyszedł mogiły Odarta z wszystkich blasków, biedna jest i naga. Jakżeż nabierze pędu? Skąd zaczerpnie siły? I czem się karmić będzie młoda jej odwaga? Bo nic jej nie zostało po złej poniewierce, Tylko duch nieugięty i niezłomne serce. Więc wielkim głosem wołam ją, Wasz Wiślak stary: Pomóżmy jej. Niech w nową świetność się przystroi. Nie żałujmy jej dobrej, serdecznej ofiary, Grosza, nart - co kto może, zacni bracia moi. Niech się dźwignie, siłami wzmoże się nowemi, Jak Auteusz, gdy dotknął się ojczystej ziemi. Więc w imię tej cudownej, braterskiej wspólnoty, Co umie działać cudy, uczyńmy to dla niej, Bo dzisiaj rozpoczęła nowy wiek swój złoty. By w słońcu dokonało się Jej zmartwychwstanie. Czyńmy to na gorąco - precz długie namysły. A to wszystko na chwałę naszej srebrnej "Wisły". | ” |
| — Kornel Makuszyński, Zakopane 1945 | ||
Twórczość Kornela Makuszyńskiego:
- 1908 Połów Gwiazd
- 1910 W kalejdoskopie
- 1910 Romantyczne historie
- 1910 Rzeczy wesołe
- 1911 Zabawa w szczęście
- 1912 Szewc Kopytko i kaczor Kwak
- 1913 Awantury arabskie
- 1914 Straszliwe przygody
- 1915 Perły i wieprze
- 1916 Bardzo dziwne bajki
- 1919 Piosenki żołnierskie
- 1919 Słońce w herbie
- 1925 Bezgrzeszne lata
- 1928 O dwóch takich, co ukradli księżyc
- 1930 Przyjaciel wesołego diabła
- 1932 Panna z mokrą głową
- 1937 Awantura o Basię
- 1937 Szatan z siódmej klasy
- 1957 Szaleństwa panny Ewy
Makuszyńskiemu
| „ | Makuszyńskiemu
| ” |
| — Dariusz Zastawny, Stuletnia nasza historia, czyli Wisła Kraków, Biała Gwiazda w słów orszaku i obrazkach | ||
