Kornel Makuszyński
Z Historia Wisły
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| + | [[Grafika:Nekropolie Kornel Makuszyński.jpg|right|thumb|300px|Grób Kornela Makuszyńskiego na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem.]] | ||
| + | '''Kornel Makuszyński''' (8.01.1884 - 31.07.1953) urodził się w Stryju, zaś gimnazjum ukończył we Lwowie. W roku 1902 debiutował wierszami zamieszczonymi w dodatku „Słowa Polskiego”. Po ukończeniu Wydziału Filozoficznego uniwersytetu Jana Kazimierza odbył w latach 1908-1910 studia w Paryżu. Życie go nie rozpieszczało, już jako czternastolatek sam utrzymywał się z korepetycji, a potem dorabiał pracą dziennikarską. | ||
| + | |||
| + | Pierwszą książkę pt. „Połów gwiazd” wydał w roku 1908. Po wybuchu I wojny życie rzuciło go do Kijowa, gdzie został kierownikiem Teatru Polskiego Stanisławy Wysockiej i prezesem Towarzystwa Literatów Dziennikarzy Polskich. Z końcem 1918 roku powrócił do Warszawy, gdzie w latach 1920 -1924 był redaktorem oraz krytykiem literackim i teatralnym „Rzeczpospolitej”. | ||
| + | |||
| + | W roku 1926 otrzymał Państwową Nagrodę Literacką za „Pieśń o ojczyźnie”. W roku 1929 Zakopane przyznało mu tytuł honorowego obywatela. Od roku 1937 był członkiem Polskiej Akademii Literatury. Okres okupacji hitlerowskiej spędził w Warszawie. Po Powstaniu Warszawskim, obozie w Pruszkowie i przymusowym pobycie w Opocznie osiedlił się na stałe w Zakopanem. Po wojnie publikował swoje utwory m.in. w „Przekroju”. Wygłaszał też odczyty w szkołach i sanatoriach, szczególnie wiążąc się z dziecięcym sanatorium im. Wincentego Pstrowskiego w Rabce. | ||
| + | [[Grafika:Nekropolie Kornel Makuszyński 2.jpg|left|thumb|200px|Płyta na grobie Kornela Makuszyńskiego.]] | ||
| + | Kornel Makuszyński jest autorem ponad pięćdziesięciu książek dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Jego twórczość to nie tylko humor i żart, sensacja, awantura i lekkomyślna przygoda młodości, ale także wiara w potęgę uśmiechu i w ludzkie serce. Zmarł 31 lipca 1953 roku w Zakopanem, gdzie został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku. | ||
| + | |||
| + | Krytyka nazwała Makuszyńskiego autorem „uśmiechniętych książek, „Słonecznym Panem” i pisarzem, który ma „słońce w herbie”. | ||
| + | |||
| + | ==Kornel Makuszyński - kibic i działacz Wisły:== | ||
[[Grafika:Dziennik Polski 1984-03-10.jpg|right|thumb|200px]] | [[Grafika:Dziennik Polski 1984-03-10.jpg|right|thumb|200px]] | ||
| - | + | Kornel Makuszyński był gorącym kibicem Wisły, jednocześnie działaczem klubu. Aktywnie uczestniczył w organizacji obchodów 30-lecia i 40-lecia powstania Wisły. Piastował też nieczęsto przyznawaną godność Honorowego Prezesa Wisły. Po zakończeniu II wojny światowej, szykanowany przez komunistyczne władze i przez pewien czas objęty zakazem publikacji, skupił się na działalności sportowej, wielkim wysiłkiem doprowadzając do reaktywacji filii TS Wisła w Zakopanem. | |
| - | + | ||
| + | W 1946 roku opublikował wiersz poświęcony ukochanemu klubowi. | ||
| + | |||
| + | ==Kornel Makuszyński, "Na chwałę Wisły"== | ||
| + | {{Cytat | ||
| + | |tekst = Na chwałę "Wisły"<Br>Zacni ludzie. Treściwy pragnę być i ścisły,<Br>i w dwóch słowach zakrzyknąć o co się rozchodzi:<Br>Szeroko grzmiała sława przedwojennej "Wisły"<Br>Gdy nartami na śniegu pisali ją młodzi.<Br>Gdy "odę do młodości" śpiewali na wietrze,<Br>A srebrna gwiazda lśniła na czerwonym swetrze.<Br><Br>Głośne były promienne naszej "Wisły" czyny,<Br>A nurt jej rwał ze sobą i serca i dusze,<Br>Na najwyższe się szczyty pięła po wawrzyny<Br>I szalała radośnie w śnieżnej zawierusze.<Br>Lecz kiedy krwawa chmura nad Polską zawisła.<Br>W głąb ziemi się zapadła droga nasza "Wisła".<Br><Br>Dziś znowu spod niej jasnym promieniem wybuchu,<Br>Szumna, harda, wspaniała, dzielna i radosna.<Br>Z dna serca wygrzebała hart dawnego ducha,<Br>I cieszy się jak młodość, zakwita jak wiosna,<Br>I na śnieżystej karcie w swej przesławnej księdze<Br>Zaczyna pisać nowy swój hymn o potędze.<Br><Br>Lecz jak Łazarz, co z ciemnej swej wyszedł mogiły<Br>Odarta z wszystkich blasków, biedna jest i naga.<Br>Jakżeż nabierze pędu? Skąd zaczerpnie siły?<Br>I czem się karmić będzie młoda jej odwaga?<Br>Bo nic jej nie zostało po złej poniewierce,<Br>Tylko duch nieugięty i niezłomne serce.<Br><Br>Więc wielkim głosem wołam ją, Wasz Wiślak stary:<Br>Pomóżmy jej. Niech w nową świetność się przystroi.<Br>Nie żałujmy jej dobrej, serdecznej ofiary,<Br>Grosza, nart - co kto może, zacni bracia moi.<Br>Niech się dźwignie, siłami wzmoże się nowemi,<Br>Jak Auteusz, gdy dotknął się ojczystej ziemi.<Br><Br>Więc w imię tej cudownej, braterskiej wspólnoty,<Br>Co umie działać cudy, uczyńmy to dla niej,<Br>Bo dzisiaj rozpoczęła nowy wiek swój złoty.<Br>By w słońcu dokonało się Jej zmartwychwstanie.<Br>Czyńmy to na gorąco - precz długie namysły.<Br>A to wszystko na chwałę naszej srebrnej "Wisły". | ||
| + | |autor = Kornel Makuszyński | ||
| + | |źródło = Zakopane 1945 | ||
| + | |położenie=bez opływu | ||
| + | }} | ||
| + | ==Twórczość Kornela Makuszyńskiego:== | ||
| + | * 1908 ''Połów Gwiazd'' | ||
| + | * 1910 ''W kalejdoskopie'' | ||
| + | * 1910 ''Romantyczne historie'' | ||
| + | * 1910 ''Rzeczy wesołe'' | ||
| + | * 1911 ''Zabawa w szczęście'' | ||
| + | * 1912 ''Szewc Kopytko i kaczor Kwak'' | ||
| + | * 1913 ''Awantury arabskie'' | ||
| + | * 1914 ''Straszliwe przygody'' | ||
| + | * 1915 ''Perły i wieprze'' | ||
| + | * 1916 ''Bardzo dziwne bajki'' | ||
| + | * 1919 ''Piosenki żołnierskie'' | ||
| + | * 1919 ''Słońce w herbie'' | ||
| + | * 1925 ''Bezgrzeszne lata'' | ||
| + | * 1928 ''O dwóch takich, co ukradli księżyc'' | ||
| + | * 1930 ''Przyjaciel wesołego diabła'' | ||
| + | * 1932 ''Panna z mokrą głową'' | ||
| + | * 1937 ''Awantura o Basię'' | ||
| + | * 1937 ''Szatan z siódmej klasy'' | ||
| + | * 1957 ''Szaleństwa panny Ewy'' | ||
Wersja z dnia 06:56, 13 kwi 2010
Kornel Makuszyński (8.01.1884 - 31.07.1953) urodził się w Stryju, zaś gimnazjum ukończył we Lwowie. W roku 1902 debiutował wierszami zamieszczonymi w dodatku „Słowa Polskiego”. Po ukończeniu Wydziału Filozoficznego uniwersytetu Jana Kazimierza odbył w latach 1908-1910 studia w Paryżu. Życie go nie rozpieszczało, już jako czternastolatek sam utrzymywał się z korepetycji, a potem dorabiał pracą dziennikarską.
Pierwszą książkę pt. „Połów gwiazd” wydał w roku 1908. Po wybuchu I wojny życie rzuciło go do Kijowa, gdzie został kierownikiem Teatru Polskiego Stanisławy Wysockiej i prezesem Towarzystwa Literatów Dziennikarzy Polskich. Z końcem 1918 roku powrócił do Warszawy, gdzie w latach 1920 -1924 był redaktorem oraz krytykiem literackim i teatralnym „Rzeczpospolitej”.
W roku 1926 otrzymał Państwową Nagrodę Literacką za „Pieśń o ojczyźnie”. W roku 1929 Zakopane przyznało mu tytuł honorowego obywatela. Od roku 1937 był członkiem Polskiej Akademii Literatury. Okres okupacji hitlerowskiej spędził w Warszawie. Po Powstaniu Warszawskim, obozie w Pruszkowie i przymusowym pobycie w Opocznie osiedlił się na stałe w Zakopanem. Po wojnie publikował swoje utwory m.in. w „Przekroju”. Wygłaszał też odczyty w szkołach i sanatoriach, szczególnie wiążąc się z dziecięcym sanatorium im. Wincentego Pstrowskiego w Rabce.
Kornel Makuszyński jest autorem ponad pięćdziesięciu książek dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Jego twórczość to nie tylko humor i żart, sensacja, awantura i lekkomyślna przygoda młodości, ale także wiara w potęgę uśmiechu i w ludzkie serce. Zmarł 31 lipca 1953 roku w Zakopanem, gdzie został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku.
Krytyka nazwała Makuszyńskiego autorem „uśmiechniętych książek, „Słonecznym Panem” i pisarzem, który ma „słońce w herbie”.
Kornel Makuszyński - kibic i działacz Wisły:
Kornel Makuszyński był gorącym kibicem Wisły, jednocześnie działaczem klubu. Aktywnie uczestniczył w organizacji obchodów 30-lecia i 40-lecia powstania Wisły. Piastował też nieczęsto przyznawaną godność Honorowego Prezesa Wisły. Po zakończeniu II wojny światowej, szykanowany przez komunistyczne władze i przez pewien czas objęty zakazem publikacji, skupił się na działalności sportowej, wielkim wysiłkiem doprowadzając do reaktywacji filii TS Wisła w Zakopanem.
W 1946 roku opublikował wiersz poświęcony ukochanemu klubowi.
Kornel Makuszyński, "Na chwałę Wisły"
| „ | Na chwałę "Wisły" Zacni ludzie. Treściwy pragnę być i ścisły, i w dwóch słowach zakrzyknąć o co się rozchodzi: Szeroko grzmiała sława przedwojennej "Wisły" Gdy nartami na śniegu pisali ją młodzi. Gdy "odę do młodości" śpiewali na wietrze, A srebrna gwiazda lśniła na czerwonym swetrze. Głośne były promienne naszej "Wisły" czyny, A nurt jej rwał ze sobą i serca i dusze, Na najwyższe się szczyty pięła po wawrzyny I szalała radośnie w śnieżnej zawierusze. Lecz kiedy krwawa chmura nad Polską zawisła. W głąb ziemi się zapadła droga nasza "Wisła". Dziś znowu spod niej jasnym promieniem wybuchu, Szumna, harda, wspaniała, dzielna i radosna. Z dna serca wygrzebała hart dawnego ducha, I cieszy się jak młodość, zakwita jak wiosna, I na śnieżystej karcie w swej przesławnej księdze Zaczyna pisać nowy swój hymn o potędze. Lecz jak Łazarz, co z ciemnej swej wyszedł mogiły Odarta z wszystkich blasków, biedna jest i naga. Jakżeż nabierze pędu? Skąd zaczerpnie siły? I czem się karmić będzie młoda jej odwaga? Bo nic jej nie zostało po złej poniewierce, Tylko duch nieugięty i niezłomne serce. Więc wielkim głosem wołam ją, Wasz Wiślak stary: Pomóżmy jej. Niech w nową świetność się przystroi. Nie żałujmy jej dobrej, serdecznej ofiary, Grosza, nart - co kto może, zacni bracia moi. Niech się dźwignie, siłami wzmoże się nowemi, Jak Auteusz, gdy dotknął się ojczystej ziemi. Więc w imię tej cudownej, braterskiej wspólnoty, Co umie działać cudy, uczyńmy to dla niej, Bo dzisiaj rozpoczęła nowy wiek swój złoty. By w słońcu dokonało się Jej zmartwychwstanie. Czyńmy to na gorąco - precz długie namysły. A to wszystko na chwałę naszej srebrnej "Wisły". | ” |
| — Kornel Makuszyński, Zakopane 1945 | ||
Twórczość Kornela Makuszyńskiego:
- 1908 Połów Gwiazd
- 1910 W kalejdoskopie
- 1910 Romantyczne historie
- 1910 Rzeczy wesołe
- 1911 Zabawa w szczęście
- 1912 Szewc Kopytko i kaczor Kwak
- 1913 Awantury arabskie
- 1914 Straszliwe przygody
- 1915 Perły i wieprze
- 1916 Bardzo dziwne bajki
- 1919 Piosenki żołnierskie
- 1919 Słońce w herbie
- 1925 Bezgrzeszne lata
- 1928 O dwóch takich, co ukradli księżyc
- 1930 Przyjaciel wesołego diabła
- 1932 Panna z mokrą głową
- 1937 Awantura o Basię
- 1937 Szatan z siódmej klasy
- 1957 Szaleństwa panny Ewy
