Przemysław Smolarek
Z Historia Wisły
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Piłkarz | {{Piłkarz | ||
| zdjęcie = | | zdjęcie = | ||
- | | imię i nazwisko = | + | | imię i nazwisko = Przemysław Leon Smolarek |
- | | narodowość = | + | | narodowość = [[Grafika:Flaga_pol.JPG|25px]] Polska |
- | | data urodzenia = | + | | data i miejsce urodzenia = 30.06.1925, Łódź |
- | | miejsce | + | | data i miejsce śmierci = 18.06.1991, Gdańsk |
- | + | ||
- | + | ||
| miejsce pochówku = | | miejsce pochówku = | ||
- | | wzrost/waga = | + | | wzrost/waga = 176/70 |
- | | pozycja = | + | | pozycja = bramkarz |
| przebieg kariery = | | przebieg kariery = | ||
| reprezentacja = | | reprezentacja = | ||
| sukcesy = | | sukcesy = | ||
| pseudonim = | | pseudonim = | ||
- | | sezon1 = | + | | sezon1 = 1941-1949 |
- | | klub1 = | + | | klub1 = Wisła Kraków |
- | | mecze1 = | + | | mecze1 = 2 |
| bramki1 = | | bramki1 = | ||
- | | sezon2 = | + | | sezon2 = 1953-1954 |
- | | klub2 = | + | | klub2 = Pogoń Szczecin |
| mecze2 = | | mecze2 = | ||
| bramki2 = | | bramki2 = | ||
Linia 114: | Linia 112: | ||
}} | }} | ||
- | Przemysław Leon Smolarek, wychowanek i przez wiele lat rezerwowy bramkarz Wisły Kraków, wielki patriota, żołnierz Armii Krajowej, wybitny naukowiec, archeolog, filozof, autor niezwykłych marynistycznych publikacji, założyciel Muzeum Morskiego w Gdańsku, Muzeum Latarnictwa w Rozewiu, Muzeum Rybactwa na Helu, Muzeum Wisły w Tczewie... | + | |
+ | |||
+ | '''Przemysław Leon Smolarek''', wychowanek i przez wiele lat rezerwowy bramkarz Wisły Kraków, wielki patriota, żołnierz Armii Krajowej, wybitny naukowiec, archeolog, filozof, autor niezwykłych marynistycznych publikacji, założyciel Muzeum Morskiego w Gdańsku, Muzeum Latarnictwa w Rozewiu, Muzeum Rybactwa na Helu, Muzeum Wisły w Tczewie... | ||
Przemysław Smolarek urodził się 30 czerwca 1925 roku w Łodzi, pochodził z rodziny pedagogów i już jako dziecko przejawiał zamiłowanie do nauki, łącząc je ze sportową pasją. Jako szesnastolatek, sprawny i obdarzony dobrymi warunkami fizycznymi, podjął treningi z Wisłą Kraków. Był rok 1941, o jakiejkolwiek normalności w czasach okupacji nie mogło być mowy, jednakże tamto pokolenie młodzieży, skazane przez historię na nagłą dorosłość, dojrzewało szybciej i mądrzej... Smolarek wychowany w domu o tradycjach patriotycznych nie tylko pilnie trenował u boku Jerzego Jurowicza i uczył się na Wydziale Historycznym konspiracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, ale też walczył o wolną Polskę - początkowo w Związku Walki Zbrojnej, potem w Armii Krajowej. | Przemysław Smolarek urodził się 30 czerwca 1925 roku w Łodzi, pochodził z rodziny pedagogów i już jako dziecko przejawiał zamiłowanie do nauki, łącząc je ze sportową pasją. Jako szesnastolatek, sprawny i obdarzony dobrymi warunkami fizycznymi, podjął treningi z Wisłą Kraków. Był rok 1941, o jakiejkolwiek normalności w czasach okupacji nie mogło być mowy, jednakże tamto pokolenie młodzieży, skazane przez historię na nagłą dorosłość, dojrzewało szybciej i mądrzej... Smolarek wychowany w domu o tradycjach patriotycznych nie tylko pilnie trenował u boku Jerzego Jurowicza i uczył się na Wydziale Historycznym konspiracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, ale też walczył o wolną Polskę - początkowo w Związku Walki Zbrojnej, potem w Armii Krajowej. |
Wersja z dnia 11:32, 25 sie 2009
Przemysław Leon Smolarek, wychowanek i przez wiele lat rezerwowy bramkarz Wisły Kraków, wielki patriota, żołnierz Armii Krajowej, wybitny naukowiec, archeolog, filozof, autor niezwykłych marynistycznych publikacji, założyciel Muzeum Morskiego w Gdańsku, Muzeum Latarnictwa w Rozewiu, Muzeum Rybactwa na Helu, Muzeum Wisły w Tczewie...
Przemysław Smolarek urodził się 30 czerwca 1925 roku w Łodzi, pochodził z rodziny pedagogów i już jako dziecko przejawiał zamiłowanie do nauki, łącząc je ze sportową pasją. Jako szesnastolatek, sprawny i obdarzony dobrymi warunkami fizycznymi, podjął treningi z Wisłą Kraków. Był rok 1941, o jakiejkolwiek normalności w czasach okupacji nie mogło być mowy, jednakże tamto pokolenie młodzieży, skazane przez historię na nagłą dorosłość, dojrzewało szybciej i mądrzej... Smolarek wychowany w domu o tradycjach patriotycznych nie tylko pilnie trenował u boku Jerzego Jurowicza i uczył się na Wydziale Historycznym konspiracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, ale też walczył o wolną Polskę - początkowo w Związku Walki Zbrojnej, potem w Armii Krajowej.
Być może osiągnąłby jakiś wymierny sukces w sporcie, gdyby nie to, że jego rywalem i mistrzem był sam Jerzy Jurowicz, który w ciągu kilku lat pozwolił swemu młodemu zmiennikowi na trzy występy w bramce "Białej Gwiazdy" - Smolarek zagrał pół godziny 30 marca 1947 roku w wygranym meczu przeciw Polonii, a rok później rozegrał dwa kolejne, i jednocześnie swoje ostatnie oficjalne mecze w barwach Wisły (oba przegrane - 9 maja 1948 roku z Tarnovią na wyjeździe 2:1 oraz 23 maja z Rymerem w Krakowie 2:7).
Rola wiecznego rezerwowego nie zrażała Smolarka ani do Wisły, ani do piłki - trenował jednak bardziej dla przyjemności, większość czasu poświęcając nauce na UJ. W roku 1948 obronił pracę magisterską („Kampania mołdawska Jana III Sobieskiego w roku 1691”), dwa lata później - doktorską („Rzeczpospolita wobec wojny północnej”). Jego marzeniem było podjęcie pracy na UJ, niestety - uniemożliwiła mu to akowska przeszłość. Mało tego, nasilające się prześladowania komunistycznych władz zmusiły Smolarka do opuszczenia Krakowa.
Zamieszkał w Szczecinie i w 1952 roku rozpoczął pracę jako kustosz Działu Morskiego w Muzeum Pomorza Zachodniego. Przez pierwsze dwa lata trenował w Pogoni Szczecin, a następnie całkowicie poświęcił się muzealnictwu morskiemu i nautologii.
Swoimi wizjami i myśleniem Smolarek wyprzedzał czasy, w których żył. Zrozumienie znalazł dopiero w Gdańsku, gdzie z sukcesami realizował swoje marzenia w latach 1959 -1990.
1 października 1960 roku powołano formalnie Muzeum Morskie a Smolarek stał się pierwszym dyrektorem. Na lewym brzegu Motławy zaadaptowano na cele muzealne Żuraw i zespół przyległych doń kamieniczek; na przeciwległym brzegu, na Wyspie Królewskiej odbudowano spichlerze „Oliwski”, „Miedź” i „Panna”. Uruchomiono należący do Muzeum prom „Motława”. Ekspozycja Muzeum wzbogaciła się o dwa historyczne statki: „Dar Pomorza” oraz „Sołdek”; w Helu powstało Muzeum Rybołówstwa, w Tczewie – Muzeum Wisły, zaś w Rozewiu - Muzeum Latarnictwa. Wszystko to z inicjatywy Smolarka...
Przemysław Smolarek doprowadził do przeprowadzenia badań dna Bałtyku, a w efekcie do odkrycia 30 zabytkowych wraków, m.in. tzw. „Miedziowca” z XV wieku oraz wiceadmiralskiego okrętu szwedzkiego „Solen” (zatopiony przez Polaków podczas bitwy pod Oliwą w r. 1627). Były to odkrycia sensacyjne, szeroko komentowane w całym świecie.
Smolarek jest autorem kilkunastu wydawnictw monograficznych oraz setek artykułów (również w magazynach zagranicznych). Rezultaty swych studiów przedstawiał na licznych kongresach międzynarodowych.
W roku 1958 na zaproszenie Muzeum Narodowego w Kopenhadze uczestniczył w wykopaliskach w Roskilde, gdzie odkryto wraki „statków ze Skuldelev”. W 1961 r. został zaproszony do współudziału w opracowywaniu tzw. „statku z Boyle”, zaś w 1975 r. – na konsultacje w sprawie tzw. „kogi bremeńskiej”. Z roku na rok cieszył się coraz większym uznaniem w świecie ludzi nauki.
W 1968 roku Smolarek został wybrany do Zarządu a wkrótce na prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzeów Transportu (International Association of Transport Museums – IATM). Egipt, Somalia, Aden, Malaje, Chiny, Japonia, Kanada - to kraje, w których prowadził badania i zdobywał cenne doświadczenia.
W 1973 założył główny organ Stowarzyszenia IATM tj. rocznik „Transport Museums”, pełniąc w nim funkcję redaktora naczelnego przez 10 lat. Jest to jedno z najlepszych specjalistycznych czasopism muzeologicznych na świecie.
Smolarek nie zamknął się w świecie uczonych ksiąg, nie odizolował od życia. Po sierpniu 1980 r. był jednym z organizatorów „Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania”, rok później przygotował ogromną wystawę poświęconą I rocznicy wielkiego strajku sierpniowego. Zgromadził wtedy w muzeum bogaty zbiór dokumentów dotyczących początków polskiej rewolucji. Po ogłoszeniu stanu wojennego ukrył i przechował całą kolekcję, w tym m. in. sztandar Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Gdańsku i tablice z sierpniowymi postulatami, które uznano za symbole „Solidarności”.
Przemysław Smolarek zmarł 18 czerwca 1991 r. Trzy tygodnie później Rada Miasta Gdańska, w którym był radnym i przewodniczącym Komisji Miejskiej, nadała jego imię Centralnemu Muzeum Morskiemu.
Źródła: Zygmunt Sójka - Przemysław Smolarek i jego dzieło; Andrzej Gowarzewski - Wisła: encyklopedia piłkarska Fuji; archiwa Biblioteki Publicznej w Gdańsku.
(redakcja)
Źródło: The White Star Division