Pseudonimy

Z Historia Wisły

W przedwojennych, a także między wojennych relacjach prasowych zawodnicy nieraz wymienieni zostali tylko z przydomku jakim się posługiwali. Przyczyn mogło być wiele. Zdarzało się, że sam zawodnik nie chciał figurować w gazetach by nie narażać się na jakieś nieprzyjemności. Przykładowo Artur Woźniak, kiedy przychodził do Wisły był jeszcze uczniem, aby nie mieć problemów w szkole występował jak "Artur". Pseudonim ten przyjął się na tyle, że nawet po wielu latach dla wszystkich (dziennikarzy, kolegów z boiska) pozostał Arturem. Innym znów razem gazety podając nazwiska zawodników, dopisywał niektórym "I" albo "II", czasami nawet "III". Oznaczenie to stosowano w chwili kiedy w jednym zespole występowali bracia. Najstarszemu przyporządkowano "I", młodszemu "II" itd. Przykłady można mnożyć. Poniżej lista pseudonimów, wraz z przyporządkowanymi graczami:

  • Ake grał w meczu z Czarnymi 1 maja 1910
  • A. O. - Artur Olejak (ważna kolejność - O. A. to Obrubański Adam)
  • Andre - Andrzej Bujak
  • Artur - Artur Woźniak
  • Białko - Tadeusz Lechowicz (do 1952 Brudny, zmiana nazwiska)
  • Bogdan - Stefan Górnisiewicz (1921)
  • Brudny - Tadeusz Lechowicz (do 1952 Brudny, zmiana nazwiska)
  • Bruno - Brunon Luska
  • Burek - Władysław Borkowski (do 1947 Burek, zmiana nazwiska)
  • Cebulak; Cebulak I - Leon Cebulak
  • Cebulak II - Franciszek Cebulak
  • Cejot, C. J. - Jan Cudek
  • Czyżewicz; Czyżewicz I - Adam Czyżewicz
  • Czyżewicz II - Jan Czyżewicz
  • Danz I - Franciszek Danz (1918-25)
  • Danz II - Marian Danz (1921)
  • Dominus - Ludwik Dominiak
  • E.G.D., Egeday - Stanisław Moskal (Ziemiański)
  • Elgin - Jan Cudek? 1910
  • Feret Eugeniusz (1933-1936); Tadeusz (1935)
  • Franta' - ? 1911
  • Franto, Ferencz - Franciszek Brożek
  • Ikar Jan Weyssenhoff grał w meczu z Czarnymi 1 maja 1910
  • Janek - Jan Kowal
  • Kapusta - Tadeusz Karzyński (do 1948 Kapusta, zmiana nazwiska)
  • Kiliński; Kiliński I - Adam Kiliński (1912)
  • Kiliński II - Szczęsny Kiliński (1922-24)
  • Kiliński III - Marian Kiliński (1922-33)
  • Konkiewicz; Konkiewicz I - Alfred Konkiewicz (1910-19)
  • Konkiewicz II - Władysław Konkiewicz (1914)
  • Konkiewicz III - Tadeusz Konkiewicz (1923-25)
  • Konrad - Konrad Dynowski
  • Kotlarczyk I - Jan Kotlarczyk (1923-36)
  • Kotlarczyk II - Józef Kotlarczyk (1927-39)
  • Kowalski; Kowalski I - Stanisław Kowalski (1914-22)
  • Kowalski II - Władysław Kowalski (1920-1932)
  • Krupa; Krupa I - Władysław Krupa (1921-27)
  • Krupa II - Józef Krupa (1926-30)
  • Kusy - Karol Romański
  • Leon - Leon Szczerbiński
  • Ludwik - Ludwik Stolarski
  • Marcinkowski; Marcinkowski I - Stanisław Marcinkowski (1919-24)
  • Marcinkowski II - Marian Marcinkowski (1926-28)
  • Miś - Konrad Dynowski 1911
  • Mróz; Mróz I - Stanisław Mróz (1913-23)
  • Mróz II - Adam Mróz (1914)
  • Mróz III - Władysław Mróz (1921)
  • Neron - Tadeusz Legutko
  • O. A. - Obrubański Adam (ważna kolejność - A. O. to Artur Olejak)
  • Obtułowicz; Obtułowicz I - Stanisław Obtułowicz (1932-38)
  • Obtułowicz II - Kazimierz Obtułowicz (1935)
  • Piotrowicz - Piotr Jędrzejczyk
  • Polaczek - Władysław (1908-20)(funkcjonuje również jako Włodzimierz); Leon (1913)
  • Poluks, K. E. Czalop - Władysław Polaczek (funkcjonuje również jako Włodzimierz)
  • Reyman; Reyman I - Henryk Reyman (1918-33)
  • Reyman II - Stefan Reyman (1920-32)
  • Reyman III - Jan Reyman (1925-28; 1932-35)
  • Rutkowski; Rutkowski I - Witold Rutkowski (1908-12)
  • Rutkowski II - Tadeusz Rutkowski (1910-14)
  • Stachel - Zbigniew Hnatio (do 1971 Stachel, zmiana nazwiska)
  • Stary - ?1911
  • Stefaniuk; Stefaniuk I - Aleksander Stefaniuk (1927-34)
  • Stefaniuk II - Władysław Stefaniuk (1932)
  • Stopa; Stopa I - Władysław (1920-25)
  • Stopa II - Stanisław Stopa (1920-25)
  • Trap/Trapp - Zbigniew Trap
  • Władysławski - Władysław Filek (1935-49) lub Henryk Zatorski (1933-36). Spore wątpliwości, Gowarzewski twierdzi, że "Władysławskim" nazywano Zatorskiego, Władysław Filek zarzeka się, że był to on. Skłaniałbym się ku tej drugiej wersji.
  • Wolski I - Witold Rutkowski
  • Wolski II - Tadeusz Rutkowski
  • Woźniak - Andrzej Woźniak, Artur Woźniak grał jako "Artur" (grali w tym samym okresie)
  • Wójcik; Wójcik I - Stefan Wójcik (1920-28)
  • Wójcik II - Stanisław Wójcik (1927)
  • Zapiór; Zapiór I - Stefan Zapiór (1921)
  • Zapiór II - Marian Zapiór (1923)

Nierozpoznani:

  • Arner - Adam Cerner ? (1906)
  • Będkowski - ? (1952)
  • Boruta - Tadeusz Zawisza ? (1912)
  • Domański - ? (1958)
  • Gorzula - ? (1937)
  • Jacek - Jan Stopa (1918)
  • Kramer - ? (1925)
  • Little - ? (1914) Przydomek "Little" nosił gracz Cracovii Stanisław Szeligowski. Piłkarzem Cracovii był w latach 1907-17. Najprawdopodobniej pod tym przdomkiem epizodycznie wystąpił też Jan Kowal, występujący częściej jako Janek
  • Maryan - Marian Kaszycki (1912)
  • Mykytyszyn - ? (1952)
  • Noskowski - ? (1952)
  • Pach - ? (1931)
  • Para - ? (1937)
  • Pogorzałek - ? (1952)
  • Przewięda - ? (1947)
  • Rajski - ? (1925)
  • Sered - ? (1933)
  • Staszek - Stanisław Kowalski (1914)
  • Szymczykiewicz - ? (1939)
  • Turek - ? (1952)
  • Williams - Wilhelm Cepurski (1914)
  • Władek - Władysław Konkiewicz (1914)
  • Włodek - ? (1926)
  • Wojniewicz - ? (1950)
  • Wolny - ? (1947)
  • Wrzos - ? (1954)
  • Staszek - ? (1914)
  • Śmietana - ? (1952)
  • Żijko - ? (1934)

Czy wiesz, że... Pseudonimy piłkarzy

Cejot, Egeday, K. E. Czalop, Williams, Kusy - takie pseudonimy można odnaleźć w dawnych relacjach prasowych lub programach meczowych Wisły. Nie są to oczywiście prawdziwe nazwiska piłkarzy. Dlaczego zatem zawodnicy stosowali pseudonimy?



26.03.2021r.

historiaWisly

Przed wojną w Polsce uczniowie mieli formalny zakaz przynależności do pozaszkolnych stowarzyszeń - a takimi były kluby sportowe. Zakaz ten wywodził się jeszcze z przepisów prawnych państw zaborczych, podobne obostrzenie obowiązywało też na obszarze Galicji przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości. W praktyce przepis ten nie był z całą stanowczością egzekwowany, a w barwach Wisły występowało bardzo wielu uczniów. Niektórzy z nich „na wszelki wypadek” skrywali swoją tożsamość pod pseudonimami - wszak któryś z profesorów, wypatrzywszy nazwisko swojego ucznia w porannej prasie w relacji sportowej, mógł później czynić różne uwagi lub na przykład dokładniej przepytać z przerabianego materiału…

Przed I Wojną Światową w obronie Wisły najczęściej grali Williams i Andre. Nie była to jednak egzotyczna angielsko-brazylijska para stoperów. Z opisanych powyżej powodów stosowano pseudonimy pochodzące od imion - Williams to Wilhelm Cepurski, a Andre - Andrzej Bujak. Piłkarze często poprzestawali na podaniu tylko swojego imienia - przykłady to Leon (Szczerbiński, piłkarz Wisły w latach 1909-12), Ludwik (Stolarski, lata 1907-14 i 21-22), Janek (Kowal, 1913-14). Najsłynniejszy taki przypadek to zaś Artur Woźniak (1931-47) - następca Henryka Reymana w ataku Wisły. W pierwszej drużynie debiutował w młodym wieku, gdy wciąż był uczniem. Był więc przedstawiany jako „Artur” - i tak już pozostało do końca jego kariery.

Niektórzy piłkarze wykazywali się szczególną pomysłowością przy wymyślaniu swoich pseudonimów. Stanisław Moskal w składzie figurował jako Egeday, Włodzimierz Polaczek był przedstawiany jako K. E. Czalop (to jego nazwisko pisane od tyłu). Znacznie prostszym sposobem było zastosowanie samych inicjałów: Cejot to Cudek Jan, A.O. to Artur Olejak, zaś O.A. Obrubański Adam. Pseudonimy nawiązujące do jakiejś cechy zawodnika pojawiały się stosunkowo rzadko. W latach 1907-14 na lewym skrzydle występował Kusy - czyli Karol Romański, który faktycznie cechował się dobrym sprintem. W 1911 roku w składzie Wisły odnotowano występ Starego - to niezidentyfikowany zawodnik, może starszy brat innego piłkarza? Niektóre pseudonimy do dziś stanowią zagadkę i nie udało się ich rozszyfrować.

Po II Wojnie Światowej zwyczaj stosowania pseudonimów zanikł. Oczywiście zawodnicy mieli swoje przezwiska - doskonale wiemy, że w mistrzowskiej drużynie Wisły z 1978 roku na bramce stał Biały (Stanisław Gonet), w obronie grali Koń (Henryk Maculewicz) i Marcyś (Marek Motyka), a postrachem dla defensywy rywali byli Suchy (Kazimierz Kmiecik), Bełkot (Zdzisław Kapka) i Ajwen (Andrzej Iwan). Te pseudonimy były jednak stosowane przez kolegów z drużyny lub kibiców, nie były zaś „oficjalnymi” zamiennikami nazwisk, tuszującymi tożsamość graczy.

Współcześnie pseudonimy na koszulkach czy w protokołach meczowych pojawiają się w zasadzie tylko w przypadku szczególnych uwarunkowań kulturowych. Przykładowo w Brazylii lub Hiszpanii piłkarze swoje długie, wieloczłonowe nazwiska tradycyjnie zastępują wybranym przydomkiem. „Jean Francisco Rodrigues” może kibicom Wisły niewiele mówić, ale już pseudonim Paulista (wskazujący na pochodzenie ze stanu Sao Paulo) przywołuje wspomnienia efektownych dryblingów i pięknych bramek. Jeszcze wcześniej skrzydłowym Wisły był Cristiano Pereira de Souza - czyli Brasilia.

Na koniec można zauważyć, że historia zatoczyła koło i tak jak w pierwszych latach funkcjonowania Towarzystwa Sportowego piłkarze występowali tylko pod swoim imieniem, tak obecny współwłaściciel Wisły - choć z innych powodów - grał jako Kuba. Ze względu na trudną wymowę nazwiska Jakub Błaszczykowski w trakcie kariery w niemieckiej Bundeslidze miał na koszulce zdrobnienie swojego imienia.

Źródło: wisla.krakow.pl