Stanisław Radwan

Z Historia Wisły

Stanisław Radwan - ur. w 1908 w Krakowie, zm. w 1998 w USA, zapaśnik i siłacz, zawodnik sekcji ciężkoatletycznej Wisły, marynarz.

Radwan urodził się w Krakowie i od dziecka przejawiał niezwykłą siłę fizyczną. Według zachowanych notatek prasowych był zapaśnikiem Wisły. Wstąpił do marynarki wojennej i zamieszkał w Gdyni, służąc między innymi na okręcie ORP Grom. W czasie rejsów po całym świecie w portach toczył pojedynki z miejscowymi siłaczami i wygrywał. Według różnych źródeł i wspomnień miał w Wolnym Mieście Gdańsku toczyć uliczne pojedynki z bojówkarzami hitlerowskimi. W Polsce dawał pokazy, w trakcie których rozrywał łańcuchy, przegryzał metalowe pręty, wbijał gwoździe gołymi rękami... Stał się niezwykle popularny i lubiany. Dochód z pokazu w Krakowie w 1935 roku przeznaczył na odbudowę stadionu Wisły, zniszczonego przez wichurę.

W czasie II Wojny Światowej został ranny, trafił do niewoli niemieckiej, za próbę ucieczki został osadzony w obozie karnym Bergen-Belsen.

Po wojnie wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuował walki zapaśnicze i pokazy siły. Zamieszkał na stałe w Cleveland, pracował jako ochroniarz, udzielał się w stowarzyszeniach polonijnych (prowadził polskojęzyczną audycję radiową).

Zmarł w 1998 roku, a kongresmen Dennis Kucinich uczcił jego pamięć specjalnym przemówieniem w Izbie Reprezentantów (treść przemówienia zamieszczona poniżej)

Spis treści

Przemówienie kongresmena Kucinicha ku pamięci Radwana

HON. DENNIS J. KUCINICH

in the House of Representatives

TUESDAY, APRIL 28, 1998

Mr. KUCINICH. Mr. Speaker, I rise today to honor the memory of Stanley Radwan, a native of Poland and a famed strongman. Mr. Radwan's life was filled with amazing accomplishments, both physical and mental. He embodied the spirit of a hardworking individual. Born in Poland in 1908, Radwan was a distinct child from his birth, showing off his strength for childhood friends during his youth. He joined several Polish fraternal organizations and clubs, taking great pride in his Polish heritage. His national pride inspired him to join the Polish navy and learn many languages before World War II. Unfortunately, Radwan was captured by the Nazis and became a prisoner of war at the Bergen-Belsen camp. He became legendary in the camp as he escaped briefly by pushing a brick wall over with his bare hands. Radwan immigrated to the United States after the war and established himself in Northeastern Ohio.

Mr. Radwan, also known as the `Polish Strongman' and the `King of Iron and Steel,' wrestled professionally for over twenty years and was never defeated. He amazed his audience with feats of strength including straightening horseshoes, pulling cars with his teeth, and ripping quarters in half. Radwan even demonstrated these talents on the television show `You Asked For It.' Radwan also served his new country in many capacities, most notably as a bodyguard for Cleveland officials and a worker in the Cuyahoga County Auditor's Office. He was noted for his clean attendance record and his hard work at the office. Radwan never lost touch with his Polish heritage, hosting a polish-language radio show and working with Polish organizations. He is survived by two sons, a daughter, and seven grandchildren.

My fellow colleagues, join me in saluting the life of a true `strongman' in all facets of the word: Stanley Radwan.

źródło: Congressional Record, 105th Congress (1997-1998), thomas.loc.gov

Anegdoty i ciekawostki

O życiu Radwana krąży wiele niezwykłych opowieści. Trudno je dziś zweryfikować, a trzeba przyznać, że niektóre brzmią fantazyjnie. Mimo wszystko zamieszczamy je poniżej, z tym przekonaniem, że skrywa się w nich przynajmniej cząstka prawdy:

  • Podobno niezwykła siła Radwana wynikała z fizjologicznych anomalii jego ciała - miał mieć podwójne żebra i podwójne zęby mocno wrośnięte w szczęki.
  • Kobiety składały Radwanowi liczne propozycje matrymonialne. Jeden z listów miał brzmieć: "Pan silny, a ja jestem ładna. Jak się pobierzemy, to będziemy mieli doskonałe dzieci…”. Radwan zaś odpisał: "Szanowna Pani! Przedstawiona propozycja małżeństwa sprawiła mi wiele radości. Mam jednak zasadniczą wątpliwość, co do końcowego efektu. Bo co będzie, gdy dzieci po mnie odziedziczą urodę, a po pani siłę?”
  • Pod koniec lat 30-tych w Wolnym Mieście Gdańsku zaczęły się panoszyć hitlerowskie bojówki prześladujące Polaków. Radwan toczył z hitlerowcami bójki i oczywiście wygrywał - ponoć podnosił dwóch delikwentów w powietrze, zderzał ich głowami i otumanionych rzucał na ziemię.
  • Z niewoli niemieckiej w czasie II Wojny Światowej próbował uciec tym sposobem, że... gołymi rękami rozbił ceglany mur.
  • Niemieccy strażnicy słyszeli opowieści o umiejętnościach swojego więźnia, ale zapewne nie mogli w nie uwierzyć. Wymyślili, że nastraszą Radwana i kazali mu gryźć lufę trzymanego przez siebie rewolweru. Ich zdziwienie musiało być olbrzymie, gdy Radwan po prostu... zgniótł metal, zamykając wylot lufy.
  • W artykule zamieszczonym w 1983 roku w Ohio Magazine Radwan miał twierdzić, że Hitler osobiście zainteresował się jego sprawnością i zażądał specjalnego pokazu w Berlinie. Radwan odmówił, wyrzucając Hitlerowi w twarz zbrodnie dokonywane na Polakach.
  • W USA Radwan zyskał sobie przydomki The Polish Strongman oraz King of Iron and Steel.
  • Podobno zaproponowano Radwanowi główną rolę w filmie Atomic Man, obrazu jednak ostatecznie nie zrealizowano.
  • Radwan miał zwyczaj rozdawać jako pamiątkę zgniecione przez siebie monety. Był w stanie przełamywać monety nawet w podeszłym wieku.


Pokaz na rzecz remontu stadionu Wisły

1935

  • 13 października. Pokaz zapaśniczy.
    • Przy okazji meczu bokserskiego Wisła-Makkabi zawody poprzedził "pokaz siły p. Radwana. Fenomenalnej siły człowiek, polski marynarz, p. Radwan, który bez najmniejszego wysiłku skręca sztaby żelazne w spirale, łamie podkowy, monety, wbija gwoździe o dużej grubości własną ręką w drzewo i.t.p., wystąpi bezinteresownie, przeznaczając ewentualny dochód na odbudowę trybun T.S. Wisła". Tak też się stało i Stanisław Radwan, określany w prasie jako były zawodnik Wisły o "stalowych zębach" "dał próbki swego wielkiego talentu i siły, w szczególności w skręcaniu 12 calowych gwoździ w misterne sploty, przecinając zębami gwoździe itp.".

Galeria

Źródła

Artykuły, relacje, wspomnienia:

1 - wykop 2 - dobroni.pl 3 polskipartner.com 4 - wikipedia

Zdjęcia:

15 16 17 18 19 20 21 22 23