Władysław Kowalski

Z Historia Wisły

'

Informacje o zawodniku

W rubryce Mecze/Gole najpierw podana jest statystyka z meczów ligowych, a w nawiasie ze wszystkich meczów oficjalnych.

Władysław Kowalski urodził się 17 kwietnia 1897 r. w Krakowie (Zwierzyńcu). Jego futbolowe początki wyglądały podobnie jak jego rówieśników. Zaczynał kopać skórzany balon jako dziecko na krakowskich Błoniach. Jako jeden z wielu legionistów-futbolistów zakładał podwalliny legionowych zespołów piłkarskich.

Do I. drużyny Wisły trafił dopiero po wojnie w 1920 r. Ciekawostką był fakt, że równocześnie grywał w wojskowym klubie WKS (przyszłej Legii). Grał na pozycji łącznika. Mierzył 176 cm wzrosu, ale był mocnej budowy ciała i imponował walecznością i ambicją na boiskach. Do 1923 r. to właśnie on był najskuteczniejszym strzelcem „Czerwonych”. W klubowych statystykach należy do najskuteczniejszych graczy Wisły w całej jej historii. W 222 oficjalnych meczach zdobyć miał aż 217 bramek, co daje prawie jedną bramkę na mecz!

Jego gole niejednokrotnie decydowały o wygranych nie tylko Wisły, bo był także wielokrotnym reprezentantem Krakowa i reprezentacji Polski (czterokrotnie). Buty na kołku zawiesił w 1932 r.

Mecze w Reprezentacji Polski

Władysław Kowalski wystąpił cztery razy w Reprezentacji Polski. W meczu z Finlandią pokazał się z dobrej strony, groźnie strzelał, miał kilka dobrych podań, ale "gra swój debiut w reprezentatywce zbyt nerwowo i pozbywa się zbyt szybko piłek i czyni to bezplanowo" (PS nr 40/1923). W drugim meczu, dwa dni później w Tallinie, było już znacznie lepiej. "Wybijał się z ataku Kowalski, który pozbył się zdenerwowania, jakie go opanowało na zawodach w Finlandji", "Z ataku Polski stale niebezpiecznym jest dla Estończyków Kowalski ilekroć otrzyma piłkę" (PS nr 40/1923). Większa swoboda w grze zaowocowała dwoma bramkami Kowalskiego, w tym jedną po indywidualnej akcji. Kolejne dwa spotkania rozegrał Kowalski w czerwcu 1924 roku.

• 1923.09.23 Finlandia-Polska 5:3, mecz towarzyski
  
• 1923.09.25 Estonia-Polska 1:4, dwie bramki, mecz towarzyski
  
• 1924.06.10 Polska-USA 2:3, mecz towarzyski
  
• 1924.06.29 Polska-Turcja 2:0, mecz towarzyski
  

Pogrubiono występy Kowalskiego jako Wiślaka.

Żołnierskie losy

Do Legionów J. Piłsudskiego wstąpił w wieku lat 18. Służył w 5 pp, walcząc m.in. „pod Konarami, Wyżnianką, Jastkowem i Kowlem”. Pułk ten wchodził w skład I. Brygady dowodzonej bezpośrednio przez brygadiera J. Piłsudskiego. Kowalskiemu szczęście na wojnie dopisywało, bo choć bywał ranny to po odzyskaniu sił i zdrowia zawsze wracał do swojego pułku. Pułk został rozwiązany po tzw. kryzysie przysięgowym, a obywateli austriackich służących w pułku, a odmawiających złożenia przysięgi wcielono do austriackich jednostek walczących na froncie włoskim. Czy taki los spotkał Władysława?

Wydaje się, że nie, gdyż służył potem w II. Korpusie dowodzonym przez generała J. Hallera. A w skład tegoż Korpusu wchodzili ci legioniści, którzy służyli w powstałym na gruzach Legionów Polskim Korpusie Posiłkowym. PKP wraz z Hallerem 15 lutego 1918 r. przeszedł przez front rosyjsko-austriacki pod Rarańczą w proteście przeciwko warunkom „pokoju brzeskiego” i zasilił potem szeregi II. Korpusu. Dowodzony przez Hallera II. Korpus, otoczony przez wojska niemieckie, stoczył z nimi z 10 na 11 maja 1918 r. bitwę pod Kaniowem, po czym skapitulował. Władysław wraz z młodszym bratem służyli wówczas jako zwiadowcy pod pseudonimami „Oko” i „Oczko”. Po bitwie kaniowskiej dostali się do niewoli i trafili do obozu jenieckiego w Maklemburgii. Ciężkie warunki obozowe „zmusiły” ich do podjęcia próby ucieczki. Przy pomocy m.in. polskich robotników udało im się dotrzeć do granicy austriackiej. Tam niestety zostali złapani przez Niemców. Ich organizmy były tak wyniszczone, że specjalna komisja lekarska zwolniła ich potem z wojska. W odrodzonej ojczyźnie Władysław wstąpił do WP i służąc w 20 pp Ziemi Krakowskiej walczył z Ukraińcami nad Zbruczem (1919), by następnie wziąć udział w wojnie polsko-bolszewickiej (1920). Odznaczył się szczególnie w bojach swego pułku na Białorusi za co odznaczono go potem Krzyżem Virtuti Militari i wielokrotnie Krzyżem Walecznych. Do Krakowa wrócił po zakończeniu działań wojennych jesienią 1920 r. w randze podporucznika.

Po powrocie do Krakowa rozpoczął pracę w „dziekanacie Wydziału Prawa UJ”. Z zawodu był buchalterem-kancelistą i jako taki od 1934 r. kierował kancelarią Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Jako rezerwista z chwilą wybuchu II. wojny światowej zostało zmobilizowany i służył jako adiutant wysokiego rangą „dowódcy policji państwowej”. Ewakuowany z Krakowa udał się na wschód. W drugiej połowie września ochraniał wraz z innymi rezerwistami cukrownię w Chodorowie. 10 września do Chodorowa wkroczyła Armia Czerwona. Polski garnzon został rozbrojony, a oficerowie aresztowani. Po latach okazało się, że w nocy 21 września czerwonoarmiści wyprowadzili polskich oficerów w kierunku Wołczatycz i tam w pobliskim lesie ich rozstrzelali i pochowali w wykopanym dole.

Na podstawie książki Jana Otałęgi Za lotem piłki – O piłkarzu tułaczu; inf. własne.