Wisła na obcych boiskach

Z Historia Wisły

(Różnice między wersjami)
(Boisko pozlotowe TG Sokół)
(Nie pokazano 46 wersji pośrednich.)
Linia 1: Linia 1:
==Błonia==
==Błonia==
[[Grafika:Wycinek_mapy_z_1914_.png‎|250px|right|thumb|Wycinek mapy z 1914 roku. Zaznaczony obszar Błoń.]]
[[Grafika:Wycinek_mapy_z_1914_.png‎|250px|right|thumb|Wycinek mapy z 1914 roku. Zaznaczony obszar Błoń.]]
-
Obok Parku dr Jordana, właśnie Błonia krakowskie należy uważać za miejsce wyjątkowe i szczególne. Tutaj bowiem, „zrodzona” w Parku Jordana, gra w piłkę nożną rozwijała się w najlepsze. Na Błoniach grała pierwsza drużyna Wisły, co wspominał [[Roman Wilczyński]]: ''"Umówiliśmy się, że będziemy się zbierać w każdy dzień pogodny, miejsce będzie przy bramie do Parku Jordana, a mecze będziemy rozgrywać na Błoniach, bo tam znajdziemy najłatwiej przeciwnika. () Przychodziliśmy na Błonia codziennie, więc znano nas już dobrze i mówiono ‘Wiślacy już przyszli’ w mig mieliśmy partnerów. () Co się tyczy Błoń , to albo trzeba było najpierw odpędzić jakąś krowinę , która nie zważając na grających wchodziła na boisko"''. Prócz Wisły, grała tam także [[Cracovia]], swą siedzibę miało tam Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, a do dziś siedzibę klubu ma tam Juvenia. Grały również tam inne drużyny, których masa tworzyła się po 4 czerwca 1906 roku, kiedy to do Krakowa zawitały dwie drużyny lwowskie ([[Czarni Lwów|Czarni]] i [[Pogoń Lwów|Pogoń]]). Pokazowe mecze lwowian z krakowskimi drużynami „zaraziły” młodzież pasją football’u.
+
Obok Parku dr Jordana, właśnie Błonia krakowskie należy uważać za miejsce wyjątkowe i szczególne. Tutaj bowiem, „zrodzona” w Parku Jordana, gra w piłkę nożną rozwijała się w najlepsze. Na Błoniach grała pierwsza drużyna Wisły, co wspominał [[Roman Wilczyński]]: ''"Umówiliśmy się, że będziemy się zbierać w każdy dzień pogodny, miejsce będzie przy bramie do Parku Jordana, a mecze będziemy rozgrywać na Błoniach, bo tam znajdziemy najłatwiej przeciwnika. (...) Przychodziliśmy na Błonia codziennie, więc znano nas już dobrze i mówiono ‘Wiślacy już przyszli’ w mig mieliśmy partnerów. (...) Co się tyczy Błoń, to albo trzeba było najpierw odpędzić jakąś krowinę, która nie zważając na grających wchodziła na boisko"''. Prócz Wisły, grała tam także [[Cracovia]], swą siedzibę miało tam Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, a do dziś siedzibę klubu ma tam Juvenia. Grały również tam inne drużyny, których masa tworzyła się po 4 czerwca 1906 roku, kiedy to do Krakowa zawitały dwie drużyny lwowskie ([[Czarni Lwów|Czarni]] i [[Pogoń Lwów|Pogoń]]). Pokazowe mecze lwowian z krakowskimi drużynami „zaraziły” młodzież pasją football’u.
 +
[[Grafika:Czas 1908-12-29.JPG|150 px|right|thumb|O zagospodarowaniu Błoń]]
 +
Do rozgrywania meczów trzeba było niewiele. Piłkę wypożyczano z Parku Jordana, a boisko i bramki wyznaczano ubraniami. Dopiero z biegiem czasu wydzielono kawałek terenu, który został ogrodzony sznurkiem. Szatnię mieli Wiślacy w pawilonie w Parku Jordana.
-
Do rozgrywania meczy nie wiele trzeba było. Piłkę wypożyczano z Parku Jordana, a boisko i bramki wyznaczano ubraniami. Dopiero z biegiem czasu wydzielono kawałek terenu, który został ogrodzony sznurkiem. Szatnię natomiast, Wiślacy mięli w pawilonie w Parku Jordana.
+
Na koniec słów kilka o tym, jak Błonia wyglądały w chwili, gdy piłkarstwo w Krakowie "stawiało swe pierwsze kroki". Błonia w pierwszych latach XX wieku przypominały raczej pastwisko. Pasły się na nim konie, krowy a nawet miejscami gęsi. Z trzech stron Błonia odgradzała rzeka Rudawa. Przez Rudawę przejść można było drewnianym mostem.
-
 
+
-
Na koniec słów kilka o tym ja Błonia wyglądały, w chwili gdy piłkarstwo w Krakowie „stawiało swe pierwsze kroki”. Błonia w pierwszych latach XX wieku przypinały raczej pastwisko. Pasły się na nim konie, krowy a nawet miejscami Gęsi. Z Każdej strony Błonia odgradzała rzeka Rudawa. Przez Rudawę przejść można było drewnianym mostem.
+
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na Błoniach:'''
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na Błoniach:'''
Linia 17: Linia 17:
*[[1911.09.03 Wisła Kraków - Floridsdorfer Wiedeń 1:4]]
*[[1911.09.03 Wisła Kraków - Floridsdorfer Wiedeń 1:4]]
 +
 +
<gallery>
 +
Grafika:Mecz na Błoniach.jpg|Mecz "dzikich drużyn" na Błoniach, około 1911 roku
 +
Grafika:Gazeta Poniedziałkowa 1910-05-02c.jpg|Notatka prasowa z maja 1910 stwierdzająca, że oprócz Błoń nie ma w Krakowie miejsca do gry w piłkę
 +
</gallery>
==Boisko XII w Parku dr Jordana==
==Boisko XII w Parku dr Jordana==
 +
[[Grafika:Park Jordana - mapa okres galicyjski.JPG|250px|right|thumb|Plan parku z okresu galicyjskiego z zaznaczonymi boiskami]]
[[Grafika:Wycinek mapy z 1934 roku.png|250px|right|thumb|Plan parku z 1934 roku. [X] - Zaznaczono boisko nr 12.]]
[[Grafika:Wycinek mapy z 1934 roku.png|250px|right|thumb|Plan parku z 1934 roku. [X] - Zaznaczono boisko nr 12.]]
-
Park powstał w 1889 roku z inicjatywy dr Henryka Jordana. Teren, oddany Henrykowi Jordanowi, wyznaczała z jednej strony Rudawa, z drugiej natomiast Czarna Wieś (obecnie ul. Reymana), a od strony miasta zamykał go potok. Już w roku 1888 zlecono kierownikowi ogrodów miejskich – Bolesławowi Maleckiemu, zagospodarowanie terenu. Posadzono drzewa i krzewy, a także wydzielono kilka miejsc do gier. Piłkę nożną dr Jordan wprowadził w parku już w 1890 roku. Powstałe boiska najlepiej opisuje Józef Lustgarten w swoim "Kopcu Wspomnień". Oddajmy mu zatem głos: ''"Po przejściu mostu na Rudawie wznosił się po lewej stronie niewielki, drewniany pawilon mleczarni, a zanim długie a wąskie boisko nr 1, gdzie ćwiczyły różne zastępy; chodzono tam, na szczudłach, uprawiano skok w dali wzwyż, skok o tycze, grano w kurnik, ćwiczono na koniu i koźle. Dalej ku torowi wyścigowemu znajdowały się boiska piłkarskie nr 2 i 3,owalne, o średnicy 30 i 20 m. Następne boisko nr 4, to niewielki kwadrat, obok niego dwa korty tenisowe, prymitywne, linie oznaczone cegłą, siatka metalowa. Do kortów, mniej więcej w centrum parku, przylegał, drewniany pawilon, gdzie mieściła się kancelaria kierownika ćwiczeń, pokój profesora oraz magazyny i szatnie. (...) Boiska nr 5 i 6, położone w sąsiedztwie toru wyścigowego przeznaczone były do gier jak piastówka, bębenki itp. Boisko nr 7 miało charakter gimnastyczny. Znajdował się tam drążek, kółka, poręcze, ćwiczono skok w dal. Na samym końcu znajduje się boisko nr 8 - marzenie amatorów piłki nożnej. Było to największe boisko parkowe, lecz jakże odbiegało od dzisiejszych pojęć i zasad piłkarskich, owalne nie pokryte trawą, otoczone pasem zieleni o szerokości około metra oddzielającym je od wiodącej do okola ścieżki, liczyło wzdłuż około 50 m, w najszerszym zaś miejscu ok. 30 m. Za nim ku ulicy Reymonta strzelnica, w której strzelano z łuku i z flobertu. Od strony północnej trzy boiska krokietowe, większe boisko z drabinami, w zakolu krążnik i wreszcie boisko nr 13, zajmujące największą powierzchnię, ale ogólnie nie lubiane, bo - jedyne w parku - pokryte trawą (...)"''. Lustgarten podaje że było to boisko 13, na mapach widnieje opis że jest to boisko 12. Nie ma co się dziwić. Lustgarten w "Kopcu..." jeszcze kilkukrotnie się mylił.
+
Park powstał w 1889 roku z inicjatywy dr Henryka Jordana. Teren, oddany Henrykowi Jordanowi, wyznaczała z jednej strony Rudawa, z drugiej natomiast Czarna Wieś (obecnie ul. Reymana), a od strony miasta zamykał go potok. Już w roku 1888 zlecono kierownikowi ogrodów miejskich – Bolesławowi Maleckiemu, zagospodarowanie terenu. Posadzono drzewa i krzewy, a także wydzielono kilka miejsc do gier. Piłkę nożną dr Jordan wprowadził w parku już w 1890 roku. Powstałe boiska najlepiej opisuje Józef Lustgarten w swoim rozdziale w "Kopcu Wspomnień". Oddajmy mu zatem głos: ''"Po przejściu mostu na Rudawie wznosił się po lewej stronie niewielki, drewniany pawilon mleczarni, a zanim długie a wąskie boisko nr 1, gdzie ćwiczyły różne zastępy; chodzono tam, na szczudłach, uprawiano skok w dal i wzwyż, skok o tycze, grano w kurnik, ćwiczono na koniu i koźle. Dalej ku torowi wyścigowemu znajdowały się boiska piłkarskie nr 2 i 3, owalne, o średnicy 30 i 20 m. Następne boisko nr 4, to niewielki kwadrat, obok niego dwa korty tenisowe, prymitywne, linie oznaczone cegłą, siatka metalowa. Do kortów, mniej więcej w centrum parku, przylegał, drewniany pawilon, gdzie mieściła się kancelaria kierownika ćwiczeń, pokój profesora oraz magazyny i szatnie. (...) Boiska nr 5 i 6, położone w sąsiedztwie toru wyścigowego przeznaczone były do gier jak piastówka, bębenki itp. Boisko nr 7 miało charakter gimnastyczny. Znajdował się tam drążek, kółka, poręcze, ćwiczono skok w dal. Na samym końcu znajduje się boisko nr 8 - marzenie amatorów piłki nożnej. Było to największe boisko parkowe, lecz jakże odbiegało od dzisiejszych pojęć i zasad piłkarskich, owalne nie pokryte trawą, otoczone pasem zieleni o szerokości około metra oddzielającym je od wiodącej do okola ścieżki, liczyło wzdłuż około 50 m, w najszerszym zaś miejscu ok. 30 m. Za nim ku ulicy Reymonta strzelnica, w której strzelano z łuku i z flobertu. Od strony północnej trzy boiska krokietowe, większe boisko z drabinami, w zakolu krążnik i wreszcie boisko nr 13, zajmujące największą powierzchnię, ale ogólnie nie lubiane, bo - jedyne w parku - pokryte trawą (...)"''. Lustgarten podaje, że było to boisko 13, na mapach widnieje opis, że jest to boisko 12. Nie ma co się dziwić. Lustgarten w "Kopcu..." jeszcze kilkukrotnie się mylił.
-
Owe boisko nr 12 interesuje nas najbardziej, bowiem to na nim Wisła rozgrywała mecze. Boisko to jest ważne również dla całego krakowskiego piłkarstwa. To na nim właśnie 4 czerwca 1906 o 17:30 [[Czarni Lwów]] pokonali 2:0 krakowską drużynę przodowników, a 1,5 godziny później [[Pogoń Lwów|Klub Gimnastyczno-Sportowy IV Gimnazjum ze Lwowa (Pogoń)]] rozbił Akademików (późniejszą [[Cracovia|Cracovię]]) 4:0.
+
Owe boisko nr 12 interesuje nas najbardziej, bowiem to na nim Wisła rozgrywała mecze. Boisko to jest ważne również dla całego krakowskiego piłkarstwa. To na nim właśnie 4 czerwca 1906 o 17:30 [[Czarni Lwów]] pokonali 2:0 krakowską drużynę przodowników, a 1,5 godziny później [[Pogoń Lwów|Klub Gimnastyczno-Sportowy IV Gimnazjum ze Lwowa (Pogoń)]] rozbił Akademików 4:0.
-
[[Grafika:Tor wyścigowyrok 1920.png|250px|right|thumb|Wycinek mapy z 1920 roku.]]
+
Symboliczny powrót do korzeni nastąpił w 2008 roku. 7 stycznia zawodnicy odbyli trening w parku. Głównie były to biegi alejkami parku.
 +
 
 +
[[Grafika:Tor wyścigowyrok 1920.png|250px|right|thumb|Wycinek mapy z 1920 roku.]]
 +
 
==Tor wyścigowy==
==Tor wyścigowy==
-
Tor wyścigów konnych w Krakowie zajmował olbrzymi teren. Znajdował się w Czarnej Wsi, czyli w miejscu gdzie obecnie jest stadion Wisły oraz były stadion lekkoatletyczny [[Cracovia|Cracovii]]. Przylegał do Parku Jordana, sąsiadował także z Błoniami. Według Lustgartena był to jeden z najlepszych torów w Europie. W jego obrębie znajdował się teren, na którym wielokrotnie rozgrywano mecze piłkarskie. Wisła również tam zawitała, kiedy nie miała własnego stadionu. Obecnie tor już nie istnieje.
+
Tor wyścigów konnych w Krakowie zajmował olbrzymi teren. Znajdował się w Czarnej Wsi, czyli w miejscu, gdzie obecnie jest stadion Wisły oraz były stadion lekkoatletyczny [[Cracovia|Cracovii]]. Przylegał do Parku Jordana, sąsiadował także z Błoniami. Według Lustgartena był to jeden z najlepszych torów w Europie. W jego obrębie znajdował się teren, na którym wielokrotnie rozgrywano mecze piłkarskie. Wisła również tam zawitała, kiedy nie miała własnego stadionu. Obecnie tor już nie istnieje.
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na torze wyścigowym:'''
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na torze wyścigowym:'''
 +
*[[1908.10.11 Wisła Kraków - Pogoń Lwów 2:1]]
 +
*[[1908.10.18 Cracovia – Wisła Kraków 3:1]]
*[[1909.04.18 Wisła Kraków - Cracovia 1:1]]
*[[1909.04.18 Wisła Kraków - Cracovia 1:1]]
 +
*[[1909.04.25 Wisła Kraków - Pogoń Lwów 1:1]]
*[[1909.05.30 Wisła Kraków - Czarni Lwów 4:4]]
*[[1909.05.30 Wisła Kraków - Czarni Lwów 4:4]]
 +
Galeria z meczów Wisły:
 +
<gallery>
 +
Grafika:1909.04.18 Wisła Kraków - Cracovia.JPG|[[1909.04.18 Wisła Kraków - Cracovia 1:1]]
 +
Grafika:1910 Pogoń Lwów - Wisła Kraków.jpg|Mecz z Pogonią Lwów, nieznana dokładna data
 +
</gallery>
 +
 +
Zdjęcia toru z początku XX wieku:
 +
<gallery>
 +
Grafika:Tor wyścigów konnych6.jpg
 +
Grafika:Tor wyścigów konnych2.jpg
 +
Grafika:Tor wyścigów konnych3.jpg
 +
Grafika:Tor wyścigów konnych4.jpg
 +
Grafika:Tor wyścigów konnych5.jpg
 +
Grafika:Tor wyścigów konnych.jpg
 +
Grafika:1891 Tor wyścigów konnych.jpg|1891 rok
 +
</gallery>
==Boisko pozlotowe TG Sokół==
==Boisko pozlotowe TG Sokół==
-
W 1910 roku, dokładnie w lipcu na błoniach wybudowano stadion. Budowa ruszyła z okazji obchodów 500 lecia bitwy od Grunwaldem. Stadion jak na owe czasy był bardzo nowoczesny. Posiadał drewniane trybuny na około 20.000 widzów (w tym ok. 8.000 siedzących). Boisko wewnątrz trybun posiadało powierzchnię 12.000 m<sup>2</sup>. Trybuny były oddalone od boiska jedynie 15m. Na stadion prowadziły trzy 12 metrowej szerokości bramy. Mało tego: kuchnia polowa, liczne sklepy, telegraf czy poczta na miejscu sprawiały że był to obiekt jak na rok 1910 rewelacyjny. Boisko nazwane zostało zlotowym, a następnie pozlotowym, bowiem na nim swój zlot zorganizowali członkowie Towarzystwa Gimnastycznego Sokół (właśnie z okazji obchodów Grunwaldu). 3 marca zarząd Wisły uchwalił zwrócenie się do Sokoła o zezwolenie na korzystanie z boiska. Trybuny już po roku zostały rozebrane. Kiedy natomiast przestało istnieć boisko, nie wiadomo. Pewnym jest. że w 1914 jeszcze funkcjonowało.
+
[[Grafika:PGS 1910-05nr5a.JPG|thumb|right|200px]]
 +
[[Grafika:PGS 1910-05nr5b.JPG|thumb|right|200px]]
 +
[[Grafika:Czas 1910-08-24(w).JPG|thumb|right|200 px]]
 +
W 1910 roku, dokładnie w lipcu na Błoniach wybudowano stadion. Budowa ruszyła z okazji obchodów 500 lecia bitwy od Grunwaldem. Stadion jak na owe czasy był bardzo nowoczesny. Posiadał drewniane trybuny na około 20.000 widzów (w tym ok. 8.000 siedzących). Boisko wewnątrz trybun posiadało powierzchnię 12.000 m<sup>2</sup>. Trybuny były oddalone od boiska jedynie 15m. Na stadion prowadziły trzy 12 metrowej szerokości bramy. Mało tego: kuchnia polowa, liczne sklepy, telegraf czy poczta na miejscu sprawiały, że był to obiekt jak na rok 1910 rewelacyjny. Boisko nazwane zostało zlotowym, a następnie pozlotowym, bowiem na nim swój zlot zorganizowali członkowie Towarzystwa Gimnastycznego Sokół (właśnie z okazji obchodów Grunwaldu). 3 marca zarząd Wisły uchwalił zwrócenie się do Sokoła o zezwolenie na korzystanie z boiska. Trybuny już po roku zostały rozebrane. Kiedy natomiast przestało istnieć boisko, nie wiadomo. Pewnym jest, że w 1914 jeszcze funkcjonowało.
''"Prócz pomnika dłuta Wiwulskiego uroczystościom grunwaldzkim zawdzięczało miasto pierwszy stadion sportowy, zaprojektowany przez druha sokolego J. Perosia. Stadion ten, solidnie z drewna wybudowany na Błoniach nieco powyżej wejścia do parku Jordana, w formie prostokąta 218 x 180 m, mógł pomieścić ponad 20 tysięcy widzów i zawierał 10 tysięcy miejsc siedzących. Na boisku o 15 tysięcy m2 ćwiczyło jednocześnie trzy tysiące Sokołów w białych koszulkach, długich spodniach z ciemnego trykotu, oczywiście z głowami nakrytymi ciemnymi toczkami z sokolim piórem. Druhny - Sokolice tym bardziej nie mogły występować z odkrytą głową, uprawiały więc gimnastykę w beretach ze sztywnym rondkiem, w wysokich czarnych trzewikach sznurowanych, sukniach z marynarskim kołnierzem i bufiastymi rękawami aż pod nadgarstek. Ogromny postęp stanowiła zredukowana długość spódniczki, sięgającej zaledwie do połowy łydki."'' - Stanisław Broniewski
''"Prócz pomnika dłuta Wiwulskiego uroczystościom grunwaldzkim zawdzięczało miasto pierwszy stadion sportowy, zaprojektowany przez druha sokolego J. Perosia. Stadion ten, solidnie z drewna wybudowany na Błoniach nieco powyżej wejścia do parku Jordana, w formie prostokąta 218 x 180 m, mógł pomieścić ponad 20 tysięcy widzów i zawierał 10 tysięcy miejsc siedzących. Na boisku o 15 tysięcy m2 ćwiczyło jednocześnie trzy tysiące Sokołów w białych koszulkach, długich spodniach z ciemnego trykotu, oczywiście z głowami nakrytymi ciemnymi toczkami z sokolim piórem. Druhny - Sokolice tym bardziej nie mogły występować z odkrytą głową, uprawiały więc gimnastykę w beretach ze sztywnym rondkiem, w wysokich czarnych trzewikach sznurowanych, sukniach z marynarskim kołnierzem i bufiastymi rękawami aż pod nadgarstek. Ogromny postęp stanowiła zredukowana długość spódniczki, sięgającej zaledwie do połowy łydki."'' - Stanisław Broniewski
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku pozlotowym:'''
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku pozlotowym:'''
 +
*[[1910.03.28 Wisła Kraków - Preussen Katowice 5:0]]
*[[1910.04.10 Wisła Kraków - Hana Kromieryż 4:0]]
*[[1910.04.10 Wisła Kraków - Hana Kromieryż 4:0]]
 +
*[[1910.09.08 Wisła Kraków - RKS Kraków 2:0]]
*[[1910.09.10 Wisła Kraków - Smichov Praga 1:3]]
*[[1910.09.10 Wisła Kraków - Smichov Praga 1:3]]
*[[1910.09.11 Wisła Kraków - Smichov Praga 1:6]]
*[[1910.09.11 Wisła Kraków - Smichov Praga 1:6]]
*[[1910.10.22 Wisła Kraków - Union Żiżkov Praga 2:2]]
*[[1910.10.22 Wisła Kraków - Union Żiżkov Praga 2:2]]
*[[1910.10.23 Wisła Kraków - Union Żiżkov Praga 0:2]]
*[[1910.10.23 Wisła Kraków - Union Żiżkov Praga 0:2]]
-
*[[1910.11.07 Wisła Kraków - Slavia Praga 3:10]]
+
*[[1910.11.06 Wisła Kraków - Slavia Praga 3:10]]
*[[1911.03.25 Wisła Kraków - SK Prerov 5:0]]
*[[1911.03.25 Wisła Kraków - SK Prerov 5:0]]
*[[1911.04.08 Wisła Kraków - Olympia Praga 3:3]]
*[[1911.04.08 Wisła Kraków - Olympia Praga 3:3]]
Linia 61: Linia 94:
*[[1911.10.01 Lauda Kraków - Wisła Kraków]]
*[[1911.10.01 Lauda Kraków - Wisła Kraków]]
*[[1912.05.05 Wisła Kraków - Pogoń Lwów 1:0]]
*[[1912.05.05 Wisła Kraków - Pogoń Lwów 1:0]]
 +
*[[1912.04.28 Wisła Kraków - Makkabi Kraków 6:1]]
*[[1912.06.23 Wisła Kraków - BBSV Bielsko 1:2]]
*[[1912.06.23 Wisła Kraków - BBSV Bielsko 1:2]]
*[[1914.03.22 Sparta Kraków - Wisła Kraków 1:1]]
*[[1914.03.22 Sparta Kraków - Wisła Kraków 1:1]]
 +
Zlot Sokoli w 1910 roku.
 +
<gallery>
 +
Grafika:Stadion Sokoła PGS 1910-07nr7.JPG
 +
Grafika:Stadion Sokoła PGS 1910-08nr8.JPG
 +
</gallery>
 +
Niezidentyfikowany mecz Wisły na stadionie pozlotowym, 1911 rok:
 +
<gallery>
 +
Grafika:1911 mecz na stadionie pozlotowym.jpg
 +
Grafika:1911 mecz na stadionie pozlotowym2.jpg
 +
Grafika:1911 mecz na stadionie pozlotowym3.jpg
 +
Grafika:1911 mecz na stadionie pozlotowym4.jpg
 +
</gallery>
 +
Materiały prasowe
 +
<gallery>
 +
Grafika:Gazeta Poniedziałkowa 1910-07-11b.jpg|Opis stadionu w lipcu 1910
 +
</gallery>
==Boisko w parku gier Cracovii==
==Boisko w parku gier Cracovii==
[[Grafika:Stadion Cracovii.jpg|250px|right|thumb|Stadion Cracovii]]
[[Grafika:Stadion Cracovii.jpg|250px|right|thumb|Stadion Cracovii]]
-
Stadion wybudowany w latach 1911-1912 jest użytkowany do dziś. Nie zniszczył go pożar, nie zniszczyła go wichura i nawet hitlerowska bomba nie dała mu rady. Obiekt znajduje się na ulicy Kałuży 1. Wisła zmuszona była zwrócić się do [[Cracovia|Cracovii]] o wypożyczenie boiska. [[Cracovia]] nałożyła drakońskie ceny za wynajem. Nic więc dziwnego że liczba rozgrywanych spotkań drastycznie spadła. W roku 1912 do 19 meczów, a w 1913 do 5 (15 zagrała Wisła na wyjeździe). Stadion ten jest jednym z najstarszych piłkarskich stadionów w Polsce.
+
Stadion wybudowany w latach 1911-1912 jest użytkowany do dziś. Nie zniszczył go pożar, nie zniszczyła go wichura i nawet hitlerowska bomba nie dała mu rady. Obiekt znajduje się na ulicy Kałuży 1. Wisła zmuszona była zwrócić się do [[Cracovia|Cracovii]] o wypożyczenie boiska. [[Cracovia]] nałożyła drakońskie ceny za wynajem. Nic więc dziwnego, że liczba rozgrywanych spotkań drastycznie spadła. W roku 1912 do 19 meczów, a w 1913 do 5 (15 zagrała Wisła na wyjeździe). Stadion ten jest jednym z najstarszych piłkarskich stadionów w Polsce.
-
W roku 2009 właściciel stadionu - miasto Kraków - zdecydował się na jego przebudowę.
+
W roku 2009 właściciel stadionu - miasto Kraków - zdecydował się na jego przebudowę.
Zobacz stadion w [http://mapy.google.pl/?ie=UTF8&ll=50.058048,19.920681&spn=0.003175,0.009656&t=k&z=17 Google Maps]
Zobacz stadion w [http://mapy.google.pl/?ie=UTF8&ll=50.058048,19.920681&spn=0.003175,0.009656&t=k&z=17 Google Maps]
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Cracovii:'''
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Cracovii:'''
 +
*[[1912.10.20 Wisła Kraków - Czarni Lwów 1:1]]
*[[1913.11.09 Cracovia – Wisła Kraków 0:1]]
*[[1913.11.09 Cracovia – Wisła Kraków 0:1]]
*[[1913.09.14 Pogoń Lwów – Wisła Kraków 1:2]]
*[[1913.09.14 Pogoń Lwów – Wisła Kraków 1:2]]
Linia 87: Linia 138:
*[[1921.08.15 Wisła Kraków – TTC Budapeszt 3:0]]
*[[1921.08.15 Wisła Kraków – TTC Budapeszt 3:0]]
*[[1921.10.08 Wisła Kraków – Czarni Lwów 3:0]]
*[[1921.10.08 Wisła Kraków – Czarni Lwów 3:0]]
-
*[[1946.11.12 Wisła Kraków - Kispest Budapeszt 2:0]]
+
*[[1946.11.12 Wisła Kraków - Honvéd Budapeszt 2:0]]
*[[1959.05.03 Wisła Kraków - Lechia Gdańsk 2:0]]
*[[1959.05.03 Wisła Kraków - Lechia Gdańsk 2:0]]
Linia 93: Linia 144:
==Stadion Jutrzenki Kraków==
==Stadion Jutrzenki Kraków==
[[Grafika:Wycinek mapy 1936.jpg|250px|right|thumb|Wycinek mapy z 1936 roku. Kreskowany owal to stadion Jutrzenki]]
[[Grafika:Wycinek mapy 1936.jpg|250px|right|thumb|Wycinek mapy z 1936 roku. Kreskowany owal to stadion Jutrzenki]]
-
Stadion Jutrzenki znajdował się na terenach toru wyścigowego. Przylegał do ulicy Miechowskiej (obecnie ul. Reymana), a także do [[Stadion Wisły#Drugi Stadion|"Drugiego Stadionu Wisły"]]. Obecnie na terenach, które kiedyś należały do [[Jutrzenka Kraków|Jutrzenki]], znajduje się [[Stadion Wisły|Stadion Miejski im. Henryka Reymana]]. Wraz z wybuchem II wojny światowej, Jutrzenka przestała istnieć, a zaraz po wojnie teren dostał się w posiadanie skarbu państwa, a następnie został przekazany Milicji. Wisła, w roli gospodarza grała na Jutrzence w 1927 roku, kiedy to na stadionie Wisły, po renowacji, czekano na wzmocnienie świeżo posianej trawy.
+
Stadion Jutrzenki znajdował się na terenach toru wyścigowego. Przylegał do ulicy Miechowskiej (obecnie ul. Reymana), a także do [[Stadion Wisły#Drugi Stadion|"Drugiego Stadionu Wisły"]]. Trybuny mogły pomieścić 4.000 widzów (w innych źródłach jest mowa o 2.000). Obecnie na terenach, które kiedyś należały do [[Jutrzenka Kraków|Jutrzenki]], znajduje się [[Stadion Wisły|Stadion Miejski im. Henryka Reymana]]. Wraz z wybuchem II wojny światowej, Jutrzenka przestała istnieć, a zaraz po wojnie teren dostał się w posiadanie skarbu państwa, a następnie został przekazany milicji. Wisła, w roli gospodarza grała na Jutrzence w 1927 roku, kiedy to na jej stadionie, po renowacji, czekano na wzmocnienie świeżo posianej trawy.
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Jutrzenki:'''
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Jutrzenki:'''
*[[1927.04.10 Wisła Kraków – Ruch Chorzów 2:0]]
*[[1927.04.10 Wisła Kraków – Ruch Chorzów 2:0]]
-
 
==Stadion Makkabi==
==Stadion Makkabi==
[[Grafika:Wycinek_mapy_1940.jpg|200px|left|thumb|Wycinek mapy z 1940 r.]]
[[Grafika:Wycinek_mapy_1940.jpg|200px|left|thumb|Wycinek mapy z 1940 r.]]
-
Stadion Makkabi usytuowany był między ulicami Dietla i Koletek w pobliżu Wawelu. Nie był jedynie miejscem rozgrywania meczów. Był również miejscem spotkać żydów, odbywały się na nim pokazy gimnastyczne oraz defilady. Obecnie jest tam siedziba klubu [[Nadwiślan Kraków]].
+
[[Grafika:Stadion Makkabi Tygodnik Sportowy 1925-07-14b.jpg‎|thumb|right|200 px]]
 +
Stadion Makkabi usytuowany był między ulicami Dietla i Koletek w pobliżu Wawelu. Nie był jedynie miejscem rozgrywania meczów. Był również miejscem spotkań żydów, odbywały się na nim pokazy gimnastyczne oraz defilady. Obecnie jest tam siedziba klubu [[Nadwiślan Kraków]].
-
Zobacz gdzie znajdował się stadion Makkabi w [http://mapy.google.pl/maps?f=q&source=s_q&hl=pl&geocode=&q=&ie=UTF8&ll=50.051239,19.937777&spn=0.001588,0.004828&t=k&z=18 Google Maps]
+
Zobacz, gdzie znajdował się stadion Makkabi w [http://mapy.google.pl/maps?f=q&source=s_q&hl=pl&geocode=&q=&ie=UTF8&ll=50.051239,19.937777&spn=0.001588,0.004828&t=k&z=18 Google Maps]
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Makkabi:'''
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Makkabi:'''
-
*[[1922.03.19 Wisła - Sturm Bielsko 5:3]]
+
*[[1919.08.10 Wisła Kraków - Pogoń Lwów 3:3]]
 +
*[[1922.03.19 Wisła Kraków - Sturm Bielsko 5:3]]
*[[1922.04.02 Wisła Kraków - Cracovia 1:1]]
*[[1922.04.02 Wisła Kraków - Cracovia 1:1]]
-
 
==Stadion Unii Tarnów==
==Stadion Unii Tarnów==
[[Grafika:Stadion Unii.jpg|200px|left|thumb|Stadion Unii]]
[[Grafika:Stadion Unii.jpg|200px|left|thumb|Stadion Unii]]
-
Stadion piłkarsko - żużlowy przy ul. Zbylitowskiej 3 w Tarnowie powstał w 1939 roku. W czasie II wojny światowej, okupant przekształcił go w parking. Stadion posiada około 16.000 miejsc, w tym około 7.000 krzesełek. W 1972 roku zamontowano na nim sztuczne oświetlenie.
+
Stadion piłkarsko - żużlowy przy ul. Zbylitowskiej 3 w Tarnowie powstał w 1939 roku. W czasie II wojny światowej okupant przekształcił go w parking. Stadion posiada około 16.000 miejsc, w tym około 7.000 krzesełek. W 1972 roku zamontowano na nim sztuczne oświetlenie.
Linia 123: Linia 174:
==Stadion Hutnika==
==Stadion Hutnika==
-
[[Grafika:Stadion_Hutnika.jpg|200px|right|thumb|Suche Stawy]]
+
[[Grafika:Graffiti 282.jpg|200px|right|thumb|Suche Stawy]]
-
Stadion "Suche Stawy" powstał wraz z powstaniem klubu piłkarskiego w Nowej Hucie, czyli w roku 1950. Jego nazwa pochodzi od miejsca, w którym go zlokalizowano. Aż do momentu przejęcia przez państwo terenów pod budowę Huty, znajdowały się tam stawy rybne. Po osuszeniu wybudowano nie tylko stadion, ale także w późniejszym czasie kompleks sportowy, na który, prócz stadionu, składały się boiska treningowe i hala. Rozgrywano tam mecz na poziomie pierwszej, drugiej i trzeciej ligi, a także mecze w ramach Pucharu UEFA (sezon 1996/1997). Raz, a miało to miejsce w roku 1994, gościła tam reprezentacja Polski (Polska - Węgry 3:2). Obecnie obiekt posiada 12 tysięcy miejsc, w większości ławki. Nie ma podgrzewanej murawy, ani oświetlenia.
+
Stadion "Suche Stawy" powstał krótko po powstaniu klubu piłkarskiego w Nowej Hucie. Jego nazwa pochodzi od miejsca, w którym go zlokalizowano. Aż do momentu przejęcia przez państwo terenów pod budowę Huty, znajdowały się tam stawy rybne. Po osuszeniu wybudowano nie tylko stadion, ale także w późniejszym czasie kompleks sportowy, na który, prócz stadionu, składały się boiska treningowe i hala. Rozgrywano tam mecz na poziomie pierwszej, drugiej i trzeciej ligi, a także mecze w ramach Pucharu UEFA (sezon 1996/1997). Raz, a miało to miejsce w roku 1994, gościła tam reprezentacja Polski (Polska - Węgry 3:2). Obecnie obiekt posiada 6 tysięcy miejsc oraz podgrzewaną murawę i oświetlenie.
-
Wisła zawitała na "Suche Stawy" po raz pierwszy w roli gospodarza w 1966 roku. Kombinowany zespół z piłkarzy Wisły i [[Hutnik Kraków|Hutnika]] przegrał z [[Dynamo Kijów]] aż [[1966.06.07 Wisła Kraków komb. - Dynamo Kijów 0:4|0:4]].
+
Wisła zawitała na "Suche Stawy" po raz pierwszy w roli gospodarza w 1966 roku. Kombinowany zespół z piłkarzy Wisły i [[Hutnik Kraków|Hutnika]] przegrał z [[Dynamo Kijów]] aż [[1966.06.07 Wisła Kraków - Dynamo Kijów 0:4|0:4]]. W lipcu 2002 roku, Wisła odbyła także kilka treningów na obiekcie w Nowej Hucie. Przy Reymonta w tym czasie trwały prace remontowe. Sytuacja powtórzyła się w 2010 roku. Stadion Wisły był wówczas przebudowywany. Biała Gwiazda gościła w Nowej Hucie przez pół [[Sezon 2009/2010 (piłka nożna)|Sezonu 2009/2010]] oraz początek [[Sezon 2010/2011 (piłka nożna)|Sezonu 2010/2011]].
Zobacz Stadion Hutnika w [http://maps.google.pl/maps?f=q&source=s_q&hl=pl&geocode=&q=Suche+Stawy&ie=UTF8&ll=50.066196,20.057452&spn=0.003175,0.009656&t=k&z=17 Google Maps]
Zobacz Stadion Hutnika w [http://maps.google.pl/maps?f=q&source=s_q&hl=pl&geocode=&q=Suche+Stawy&ie=UTF8&ll=50.066196,20.057452&spn=0.003175,0.009656&t=k&z=17 Google Maps]
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Hutnika:'''
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Hutnika:'''
-
*[[1966.06.07 Wisła Kraków komb. - Dynamo Kijów 0:4]]
+
*[[1966.06.07 Wisła Kraków - Dynamo Kijów 0:4]]
-
 
+
*[[2010.03.05 Wisła Kraków - Arka Gdynia 0:1]]
 +
*[[2010.03.20 Wisła Kraków - Lechia Gdańsk 3:0]]
 +
*[[2010.03.23 Wisła Kraków - Lechia Gdańsk 1:3]]
 +
*[[2010.04.20 Wisła Kraków - Śląsk Wrocław 1:0]]
 +
*[[2010.04.24 Wisła Kraków - Lech Poznań 0:0]]
 +
*[[2010.04.30 Wisła Kraków - Korona Kielce 0:1]]
 +
*[[2010.05.15 Wisła Kraków - Odra Wodzisław 1:1]]
 +
*[[2010.07.16 Wisła Kraków - Kolejarz Stróże 3:3]]
 +
*[[2010.07.23 Wisła Kraków - KSZO Ostrowiec Świętokrzyski 3:1]]
 +
*[[2010.08.08 Wisła Kraków - Arka Gdynia 1:0]]
 +
*[[2010.08.28 Wisła Kraków - Polonia Bytom 2:1]]
==Stadion Dziesięciolecia==
==Stadion Dziesięciolecia==
[[Grafika:Stadion_Dziesięciolecia.jpg‎|200px|right|thumb|Stadion X-lecia]]
[[Grafika:Stadion_Dziesięciolecia.jpg‎|200px|right|thumb|Stadion X-lecia]]
-
Koncepcja budowy Stadionu Dziesięciolecia Manifestu Lipcowego zrodziła się na początku lat 50'. Dopiero około 1954 roku rozpoczęto budowę wielofunkcyjnego stadionu. Wały ziemne, na których miały znaleźć się trybuny usypano z gruzów zniszczonej Warszawy. Budowę trzeba było radykalnie przyspieszyć, bowiem Polsce przyznano organizację V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów, a stadion ten miał być jego główną areną. Inauguracja obiektu nastąpiła 22 lipca 1955. Była to 11 rocznica manifestu lipcowego. Budowa trwała 11 miesięcy, co jest absolutnym rekordem świata, jak na obiekt tej wielkości. Trybuny oficjalnie mogły pomieścić 71.008 miejsc, jednak rekord frekwencji czacuje się na 90.000 (3 listopada 1957 Polska - Finlandia 4:0). Kompleks dopełniały boiska treningowe, hala sportowa, parking, a także budynek dla reporterów.
+
Koncepcja budowy Stadionu Dziesięciolecia Manifestu Lipcowego zrodziła się na początku lat 50'. Dopiero około 1954 roku rozpoczęto budowę wielofunkcyjnego stadionu. Wały ziemne, na których miały znaleźć się trybuny, usypano z gruzów zniszczonej Warszawy. Budowę trzeba było radykalnie przyspieszyć, bowiem Polsce przyznano organizację V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów, a stadion ten miał być jego główną areną. Inauguracja obiektu nastąpiła 22 lipca 1955. Była to 11 rocznica manifestu lipcowego. Budowa trwała 11 miesięcy, co jest absolutnym rekordem świata, jak na obiekt tej wielkości. Trybuny oficjalnie mogły pomieścić 71.008 miejsc, jednak rekord frekwencji szacuje się na 90.000 (3 listopada 1957 Polska - Finlandia 4:0). Kompleks dopełniały boiska treningowe, hala sportowa, parking, a także budynek dla reporterów.
-
Lata świetności stadionu przypadają na okres od 1955 roku do 1989 roku. Wcześniej już w 1983 stadion skazany został "na powolną śmierć", ponieważ stwierdzono, że jego modernizacja jest nieopłacalna. Reprezentacyjny obiekt Warszawy, był miejscem rozgrywania meczów reprezentacji Polski, meczów finałowych Pucharu Polski, Derbów Warszawy, czy też organizacji różnych imprez lekkoatletycznych. Okazjonalnie grywały na nim swoje mecze warszawskie kluby (przeważnie [[Gwardia Warszawa|Gwardia]], ale również [[Legia Warszawa|Legia]] i [[Polonia Warszawa|Polonia]]).
+
Lata świetności stadionu przypadają na okres od 1955 roku do 1989 roku. Wcześniej, bo już w 1983 stadion skazany został "na powolną śmierć", ponieważ stwierdzono, że jego modernizacja jest nieopłacalna. Reprezentacyjny obiekt Warszawy był miejscem rozgrywania meczów reprezentacji Polski, meczów finałowych Pucharu Polski, Derbów Warszawy, czy też organizacji różnych imprez lekkoatletycznych. Okazjonalnie grywały na nim swoje mecze warszawskie kluby (przeważnie [[Gwardia Warszawa|Gwardia]], ale również [[Legia Warszawa|Legia]] i [[Polonia Warszawa|Polonia]]).
W roku 1989 stadion zakończył swój sportowy żywot, a rozpoczął okres ekonomiczny. Obiekt przeistoczono w największe na kontynencie targowisko, nazwane "Jarmarkiem Europa". Handlowano tam niemal wszystkim, począwszy od chińskich podkoszulków, a na fałszywych dokumentach kończąc. Według policji handlowano również nielegalnym oprogramowaniem, bronią, przemycanym alkoholem i papierosami. Dzięki swej nowej działalności stadion doczekał się kilku rozdziałów w powieści sensacyjnej Jacka Kinga zatytułowanej Piąta Międzynarodówka (2006).
W roku 1989 stadion zakończył swój sportowy żywot, a rozpoczął okres ekonomiczny. Obiekt przeistoczono w największe na kontynencie targowisko, nazwane "Jarmarkiem Europa". Handlowano tam niemal wszystkim, począwszy od chińskich podkoszulków, a na fałszywych dokumentach kończąc. Według policji handlowano również nielegalnym oprogramowaniem, bronią, przemycanym alkoholem i papierosami. Dzięki swej nowej działalności stadion doczekał się kilku rozdziałów w powieści sensacyjnej Jacka Kinga zatytułowanej Piąta Międzynarodówka (2006).
Linia 152: Linia 213:
==Stadion Garbarni==
==Stadion Garbarni==
[[Grafika:Stadion_Garbarni.jpg‎|200px|right|thumb|Tablica wyników na stadionie Garbarni]]
[[Grafika:Stadion_Garbarni.jpg‎|200px|right|thumb|Tablica wyników na stadionie Garbarni]]
-
Decyzja o budowie stadionu dla Garbarni w Ludwinowie zapadła w 1924 roku, natomiast w 1926 rozegrano na nim pierwszy mecz. Stadion jak na owe lata był bardzo nowoczesny. Posiadał drewnianą, krytą trybunę na 2000 osób oraz budynek klubowy, wówczas nazywany domkiem klubowym. Szatnie wyposażono w natryski, co w owym czasie było luksusem. Za trybuną zbudowano korty tenisowe oraz kręgielnie. Cały kompleks został ogrodzony wysokim parkanem. Parks sportowy KS Garbarnia był wizytówka Krakowa, którą przez szereg kolejnych lat rozbudowywano. Na nim również rozgrywano większość meczów międzynarodowych. Stadion przetrwał do 1973 roku, kiedy to komunistyczne władze zdecydowały odebrać go Garbarni i wybudować tam hotel "Forum".
+
Decyzja o budowie stadionu dla Garbarni w Ludwinowie zapadła w 1924 roku, natomiast w 1926 rozegrano na nim pierwszy mecz. Stadion jak na owe lata był bardzo nowoczesny. Posiadał drewnianą, krytą trybunę na 2.000 osób oraz budynek klubowy, wówczas nazywany domkiem klubowym. Szatnie wyposażono w natryski, co w owym czasie było luksusem. Za trybuną zbudowano korty tenisowe oraz kręgielnie. Cały kompleks został ogrodzony wysokim parkanem. Park sportowy KS Garbarnia był wizytówka Krakowa, którą przez szereg kolejnych lat rozbudowywano. Na nim również rozgrywano większość meczów międzynarodowych. Stadion przetrwał do 1973 roku, kiedy to komunistyczne władze zdecydowały odebrać go Garbarni i wybudować tam hotel "Forum".
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Garbarni:'''
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Garbarni:'''
 +
*[[1943.08.29 Wisła Kraków – Podgórze Kraków 13:0]]
 +
*[[1943.09.05 Wisła Kraków – Grafika 9:0]]
 +
*[[1943.09.19 Wisła Kraków - Garbarnia Kraków 2:2]]
 +
*[[1943.09.25 Wisła Kraków - Dąbski 2:0]]
 +
*[[1943.10.02 Wisła Kraków - Krakowianka 6:1]]
*[[1944.05.28 Wisła Kraków - Warszawskie Towarzystwo Czarnych 4:0]]
*[[1944.05.28 Wisła Kraków - Warszawskie Towarzystwo Czarnych 4:0]]
-
*[[1946.06.18 Wisła Kraków komb. - Reprezentacja Armii Renu 2:2]]
+
*[[1944.06.18 Wisła Kraków- Borek 0:0]]
 +
*[[1944.07.02 Wisła Kraków – Olsza Kraków 0:0]]
 +
*[[1944.07.16 Wisła Kraków - Cracovia 3:0]]
 +
*[[1944.07.23 Wisła Kraków - Garbarnia Kraków 0:0]]
 +
*[[1946.06.18 Wisła Kraków - Reprezentacja Armii Renu 2:2]]
 +
==Stadion Wawelu Kraków==
 +
Wielofunkcyjny stadion WKS Wawel znajduje się przy ulicy Podchorążych, otwarty został w 1953 roku. Regularnie służy różnym krakowskim klubom jako obiekt zastępczy na czas remontów albo w sytuacjach, gdy macierzysty stadion jest za duży na potrzeby danego meczu. Ten drugi powód sprawia, że częstym gościem WKS Wawel są drużyny młodzieżowe lub rezerwy Wisły. Pierwsza drużyna Wisły rozegrała oficjalny mecz na tym stadionie w 1986 roku - nie są znane powodu, dla których mecz II ligi z Zagłębiem Sosnowiec nie odbył się przy Reymonta.
 +
 +
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Wawelu:'''
 +
*[[1986.10.18 Wisła Kraków - Zagłębie Sosnowiec 1:0]]
==Stadion Ludowy w Sosnowcu==
==Stadion Ludowy w Sosnowcu==
[[Grafika:Stadion Ludowy.jpg|200px|left|thumb|Stadion Ludowy w Sosnowcu]]
[[Grafika:Stadion Ludowy.jpg|200px|left|thumb|Stadion Ludowy w Sosnowcu]]
-
Inauguracja obiektu przypadła 21 października 1956 meczem [[Zagłębie Sosnowiec|Stali Sosnowiec]] z [[Polonia Bydgoszcz|Gwardią Bydgoszcz]] (1-1). Na tym też meczu padł rekord frekwencji. Aby zobaczyć zawody przyszło 40.000 ludzi. Ciągle zwiększające się wymogi licencyjne, zmusiły właścicieli obiektu to systematycznej modernizacji. Dzięki temu powstała m. in. zadaszona trybuna, oświetlenie o natężeniu 1500 lx oraz podgrzewana murawa.
+
Otwarcie obiektu 21 października 1956 uświetniono meczem [[Zagłębie Sosnowiec|Stali Sosnowiec]] z [[Polonia Bydgoszcz|Gwardią Bydgoszcz]] (1-1). Padł wówczas rekord frekwencji - na stadion przyszło 40.000 ludzi. Ciągle zwiększające się wymogi licencyjne, zmusiły właścicieli obiektu to systematycznej modernizacji. Dzięki temu powstała m.in. zadaszona trybuna, oświetlenie o natężeniu 1.500 lx oraz podgrzewana murawa.
-
Wisła zwróciła się do Zagłębia z prośbą o użytkowanie stadionu na czas przebudowy własnego "gniazda". Wcześniej wiślacy próbowali wypożyczyć inne obiekty. Nie udało się z powodu lekceważącego podejścia do sprawy przez władze Kielc, czy też odmownej decyzji Zagłębie Lubin. Jedynie w Sosnowcu wykazano się życzliwością i pełny profesjonalizmem. Tak więc sezon 1009/2010 Wisła zagrała w gościnie u sosnowiczan.
+
Wisła zwróciła się do Zagłębia z prośbą o użytkowanie stadionu na czas przebudowy własnego "gniazda". Wcześniej wiślacy próbowali wypożyczyć inne obiekty. Nie udało się z powodu lekceważącego podejścia do sprawy przez władze Kielc, czy też odmownej decyzji Zagłębie Lubin. Jedynie w Sosnowcu wykazano się życzliwością i pełnym profesjonalizmem. Tak więc sezon 2009/2010 Wisła zagrała w gościnie u sosnowiczan.
[http://www.zumi.pl/namapie.html?qt=stadiony+i+boiska&loc=sosnowiec,+Kresowa+1&Submit=Szukaj&long=19.1042168&lat=50.277068&type=2&scale=2&svActive=false Zobacz stadion w Zumi.pl]
[http://www.zumi.pl/namapie.html?qt=stadiony+i+boiska&loc=sosnowiec,+Kresowa+1&Submit=Szukaj&long=19.1042168&lat=50.277068&type=2&scale=2&svActive=false Zobacz stadion w Zumi.pl]
-
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Garbarni:'''
+
'''Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Zagłębia:'''
-
*[[Sezon 2009/2010 (piłka nożna)|Niemal cały sezon 2009/2010]]
+
*[[2009.07.15 Wisła Kraków - Levadia Tallin 1:1]]
-
 
+
*[[2009.12.11 Wisła Kraków - Zagłębie Lubin 1:0]]
 +
*[[2009.11.22 Wisła Kraków - Cracovia 0:1]]
 +
*[[2009.11.06 Wisła Kraków - Legia Warszawa 0:1]]
 +
*[[2009.10.24 Wisła Kraków - Piast Gliwice 2:1]]
 +
*[[2009.09.26 Wisła Kraków - Polonia Warszawa 2:1]]
 +
*[[2009.09.20 Wisła Kraków - Polonia Bytom 1:1]]
 +
*[[2009.08.29 Wisła Kraków - Jagiellonia Białystok 2:1]]
 +
*[[2009.08.15 Wisła Kraków - GKS Bełchatów 3:0]]
 +
*[[2009.08.01 Wisła Kraków - Ruch Chorzów 2:0]]
==Wisła na okupacyjnych boiskach==
==Wisła na okupacyjnych boiskach==
-
 
+
[[Grafika:DMapa Krakowa-lata okupacji.jpg|thumb|right|200 px|Mapa Krakowa w czasie okupacji - z zaznaczonymi stadionami]]
<big>'''Boisko w Bronowicach Małych'''</big><br>
<big>'''Boisko w Bronowicach Małych'''</big><br>
-
Nie był to stadion, a jedynie wydzielony plac do gry. Stanisław Chemicz w swojej książce (SPORT W KRAKOWIE W LATACH 1939-1945) pisał: ''"(...) zawodnicy drużyny TS „Wisła" wspólnie z zawodnikami drużyny KS „Bronowianka", której boisko zostało zaorane przez Niemców, urządzili w pierwszej połowie czerwca boisko piłkarskie w Bronowicach Małych, na zwykłej łące."'' Na tym prymitywnym boisku odbyły się jedynie dwa mecze Wisły. Miał odbyć się jeszcze pojedynek derbowy z Cracovią, jednak Niemcy zdekonspirowali łąkę w Bronowicach. ''"Wobec tego mecz został odwołany w ostatniej chwili."''
+
Nie był to stadion, a jedynie wydzielony plac do gry. Stanisław Chemicz w swojej książce (SPORT W KRAKOWIE W LATACH 1939-1945) pisał: ''"(...) zawodnicy drużyny TS "Wisła" wspólnie z zawodnikami drużyny KS "Bronowianka", której boisko zostało zaorane przez Niemców, urządzili w pierwszej połowie czerwca boisko piłkarskie w Bronowicach Małych, na zwykłej łące."'' Na tym prymitywnym boisku odbyły się jedynie cztery mecze Wisły. Miał odbyć się jeszcze pojedynek derbowy z Cracovią, jednak Niemcy zdekonspirowali łąkę w Bronowicach. ''"Wobec tego mecz został odwołany w ostatniej chwili."''
'''Udokumentowane mecze w Bronowicach:'''
'''Udokumentowane mecze w Bronowicach:'''
 +
*[[1939.10.22 Krowodrza Kraków - Wisła Kraków 1:3]]
*[[1942.06.14 Garbarnia Kraków - Wisła Kraków 0:2]]
*[[1942.06.14 Garbarnia Kraków - Wisła Kraków 0:2]]
*[[1942.06.21 Wisła Kraków - Bloki 5:5]]
*[[1942.06.21 Wisła Kraków - Bloki 5:5]]
 +
*[[1943.06.14 Garbarnia Kraków - Wisła Kraków 0:2]]
<big>'''Park Sportowy Juvenia'''</big><br>
<big>'''Park Sportowy Juvenia'''</big><br>
-
Stadion znajdował się na Błoniach krakowskich, gdzieś między stadionem Wisły oraz stadionem Cracovii. Do użytku został oddany w 1911 roku. Nie był jakoś specjalnie wyszukany, wręcz przeciwnie był bardzo prosty i skromny. Zrządzeniem okrutnego losu, ten właśnie mały, niepozorny stadion, stał się główną areną okupacyjnych rozgrywek w grodzie Kraka. Rozgrywano tam całe turnieje jak i pojedyncze mecze. Trybuny na każdym spotkaniu wypełniały się ludźmi (do 3.000). Mimo iż zorganizowanego sportu zakazano w Polsce, to na ważniejszych meczach zjawiali się także Niemcy. Zarządcą obiektu był A. Wódka (miał mieszkanie w Parku Sportowym), który organizował wszelkie zawody. Miejscem szczególnym na stadionie była kawiarnia, gdzie spotykali się zawodnicy kibice i działacze. Z biegiem czasu coraz więcej pokazywało się tam ludności niemieckiej.
+
[[Grafika: 1941.05.18 na Juvenii.jpg|200px|right|thumb|Wejście do Parku Sportowego Juvenii, 1941 r.]]
 +
Stadion znajdował się na Błoniach krakowskich, gdzieś między stadionem Wisły oraz stadionem Cracovii. Do użytku został oddany w 1911 roku. Nie był jakoś specjalnie wyszukany, wręcz przeciwnie - był bardzo prosty i skromny. Zrządzeniem okrutnego losu, ten właśnie mały, niepozorny stadion, stał się główną areną okupacyjnych rozgrywek w grodzie Kraka. Rozgrywano tam całe turnieje jak i pojedyncze mecze. Trybuny na każdym spotkaniu wypełniały się ludźmi (do 3.000). Mimo iż zorganizowanego sportu zakazano w Polsce, to na ważniejszych meczach zjawiali się także Niemcy. Zarządcą obiektu był Aleksander Wodka (miał mieszkanie w Parku Sportowym), który organizował wszelkie zawody. Miejscem szczególnym na stadionie była kawiarnia, gdzie spotykali się zawodnicy kibice i działacze. Z biegiem czasu coraz więcej pokazywało się tam ludności niemieckiej.
'''Turnieje na Stadionie Juvenii (1940-1945):'''
'''Turnieje na Stadionie Juvenii (1940-1945):'''
Linia 191: Linia 277:
*[[Mecze towarzyskie 1941 (piłka nożna)|Turniej zielonoświątkowy]]
*[[Mecze towarzyskie 1941 (piłka nożna)|Turniej zielonoświątkowy]]
*[[Mecze towarzyskie 1941 (piłka nożna)|Turniej jubileuszowy TS Wisła i KS Zwierzyniecki]]
*[[Mecze towarzyskie 1941 (piłka nożna)|Turniej jubileuszowy TS Wisła i KS Zwierzyniecki]]
-
*[[Mistrzostwa Krakowa 1943 (piłka nożna)|Mistrzostwa Krakowa 1943]]
 
-
*[[Mistrzostwa Krakowa 1944 (piłka nożna)|Mistrzostwa Krakowa 1944]]
 
-
'''Mecze towarzyskie (1940-1945):'''
+
'''Mecze towarzyskie (1940-1941):'''
*[[1940.05.05 Cracovia - Wisła Kraków 0:3]]
*[[1940.05.05 Cracovia - Wisła Kraków 0:3]]
 +
 +
'''Kilka zdjęć z Juvenii:'''
 +
<gallery>
 +
Grafika:Na Juvenii2.jpg|Wejście do Parku Sportowego, 1941 r.
 +
Grafika: Na Juvenii.jpg|Widzowie w Parku Juvenii, 1941 r
 +
Grafika: Na Juvenii3.jpg|Kibice wałami Rudawy udają się na Juvenię
 +
Grafika: 1941.06.15 na Juvenii2.jpg|Widzowie na meczu Wisła-AKS, 1941 r.
 +
</gallery>
Linia 201: Linia 293:
''"(...) Boisko „Rakowiczanki” mieściło się na terenie obecnych obiektów „Almy” i „Castoramy”, w widłach ulic Pilotów (ul Głównej) i Młyńskiej. Na boisku „Rakowiczanki” w okresie okupacji prowadzone były tajne rozgrywki o mistrzostwo Krakowa. Występowały tu takie kluby jak „Cracovia”, „Wisła”, Garbarnia”, „Prądniczanka”, „Dąbski”, „Olsza”, „Wieczysta”, „Groble” i inne. I tu dygresja: Na meczu nie było porządkowych, wstęp był bezpłatny, gromadziło się nie raz 3 tysiące kibiców. W przerwie wśród nich chodzili działacze z teczkami i nie było ani jednej osoby, która by do teczki nie wrzuciła odpowiedniej do swoich możliwości finansowych kwoty. Był to punkt honoru każdego kibica."'' – Mieczysław Głąb, Biuletyn Rady Dzielnicy III nr 3/2007
''"(...) Boisko „Rakowiczanki” mieściło się na terenie obecnych obiektów „Almy” i „Castoramy”, w widłach ulic Pilotów (ul Głównej) i Młyńskiej. Na boisku „Rakowiczanki” w okresie okupacji prowadzone były tajne rozgrywki o mistrzostwo Krakowa. Występowały tu takie kluby jak „Cracovia”, „Wisła”, Garbarnia”, „Prądniczanka”, „Dąbski”, „Olsza”, „Wieczysta”, „Groble” i inne. I tu dygresja: Na meczu nie było porządkowych, wstęp był bezpłatny, gromadziło się nie raz 3 tysiące kibiców. W przerwie wśród nich chodzili działacze z teczkami i nie było ani jednej osoby, która by do teczki nie wrzuciła odpowiedniej do swoich możliwości finansowych kwoty. Był to punkt honoru każdego kibica."'' – Mieczysław Głąb, Biuletyn Rady Dzielnicy III nr 3/2007
 +
'''Mecze na stadionie Rakowiczanki:'''
 +
*[[1944.06.04 Wisła Kraków – Volania 10:0]]
-
<big>'''Ponad to stadiony: [[Borek|Borka]], [[Olsza Kraków|Olszy]]'''</big><br>
+
<big>'''Ponadto stadiony:'''</big>
 +
*'''[[Borek|Borka]]:'''
 +
**[[1943.07.18 Wisła Kraków – Nadwiślan Kraków 4:1]]
 +
*'''[[Olsza Kraków|Olszy]]'''
 +
*'''Łagiewianki:'''
 +
**[[1943.08.01 Wisła Kraków - Łagiewianka 2:2]]
 +
**[[1943.08.08 Wisła Kraków – Zwierzyniecki Kraków 3:2]]
 +
<br>
==Zobacz też==
==Zobacz też==
Linia 209: Linia 310:
==Źródła==
==Źródła==
-
<small>[http://www.pl.wikipedia.org wikipedia]<br>[http://www.zksunia.tarnow.pl/ zksunia.tarnow.pl]<br>[http://rksgarbarnia.pl rksgarbarnia.pl]<br><br>"Gazeta Poniedziałkowa" nr 12 (11 lipiec 1910)<br>"Czas"<br>"90 lat 'Białej Gwiazdy' - księga jubileuszowa" - Andrzej Gowarzewski<br>Monografia 30-lecia Wisły<br>Monografia 25-lecia Wisły<br>"Kopiec Wspomnień" - Józef Lustgarten<br>Wspomnienia Wilczyńskiego</small>
+
<small>[http://www.pl.wikipedia.org wikipedia]<br>[http://www.zksunia.tarnow.pl/ zksunia.tarnow.pl]<br>[http://rksgarbarnia.pl rksgarbarnia.pl]<br><br>"Gazeta Poniedziałkowa" nr 12 (11 lipiec 1910)<br>"Czas"<br>"90 lat 'Białej Gwiazdy' - księga jubileuszowa" - Andrzej Gowarzewski<br>Monografia 30-lecia Wisły<br>Monografia 25-lecia Wisły<br>"Kopiec Wspomnień" - Józef Lustgarten i inni<br>Wspomnienia Wilczyńskiego - Roman Wilczyński</small>
[[Kategoria:Ciekawostki]]
[[Kategoria:Ciekawostki]]
[[Kategoria:Artykuły o historii Wisły]]
[[Kategoria:Artykuły o historii Wisły]]
[[Kategoria:Piłka nożna]]
[[Kategoria:Piłka nożna]]

Wersja z dnia 21:43, 2 lut 2018

Spis treści

Błonia

Wycinek mapy z 1914 roku. Zaznaczony obszar Błoń.
Wycinek mapy z 1914 roku. Zaznaczony obszar Błoń.

Obok Parku dr Jordana, właśnie Błonia krakowskie należy uważać za miejsce wyjątkowe i szczególne. Tutaj bowiem, „zrodzona” w Parku Jordana, gra w piłkę nożną rozwijała się w najlepsze. Na Błoniach grała pierwsza drużyna Wisły, co wspominał Roman Wilczyński: "Umówiliśmy się, że będziemy się zbierać w każdy dzień pogodny, miejsce będzie przy bramie do Parku Jordana, a mecze będziemy rozgrywać na Błoniach, bo tam znajdziemy najłatwiej przeciwnika. (...) Przychodziliśmy na Błonia codziennie, więc znano nas już dobrze i mówiono ‘Wiślacy już przyszli’ w mig mieliśmy partnerów. (...) Co się tyczy Błoń, to albo trzeba było najpierw odpędzić jakąś krowinę, która nie zważając na grających wchodziła na boisko". Prócz Wisły, grała tam także Cracovia, swą siedzibę miało tam Towarzystwo Gimnastyczne Sokół, a do dziś siedzibę klubu ma tam Juvenia. Grały również tam inne drużyny, których masa tworzyła się po 4 czerwca 1906 roku, kiedy to do Krakowa zawitały dwie drużyny lwowskie (Czarni i Pogoń). Pokazowe mecze lwowian z krakowskimi drużynami „zaraziły” młodzież pasją football’u.

O zagospodarowaniu Błoń
O zagospodarowaniu Błoń

Do rozgrywania meczów trzeba było niewiele. Piłkę wypożyczano z Parku Jordana, a boisko i bramki wyznaczano ubraniami. Dopiero z biegiem czasu wydzielono kawałek terenu, który został ogrodzony sznurkiem. Szatnię mieli Wiślacy w pawilonie w Parku Jordana.

Na koniec słów kilka o tym, jak Błonia wyglądały w chwili, gdy piłkarstwo w Krakowie "stawiało swe pierwsze kroki". Błonia w pierwszych latach XX wieku przypominały raczej pastwisko. Pasły się na nim konie, krowy a nawet miejscami gęsi. Z trzech stron Błonia odgradzała rzeka Rudawa. Przez Rudawę przejść można było drewnianym mostem.

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na Błoniach:


Boisko XII w Parku dr Jordana

Plan parku z okresu galicyjskiego z zaznaczonymi boiskami
Plan parku z okresu galicyjskiego z zaznaczonymi boiskami
Plan parku z 1934 roku. [X] -  Zaznaczono boisko nr 12.
Plan parku z 1934 roku. [X] - Zaznaczono boisko nr 12.

Park powstał w 1889 roku z inicjatywy dr Henryka Jordana. Teren, oddany Henrykowi Jordanowi, wyznaczała z jednej strony Rudawa, z drugiej natomiast Czarna Wieś (obecnie ul. Reymana), a od strony miasta zamykał go potok. Już w roku 1888 zlecono kierownikowi ogrodów miejskich – Bolesławowi Maleckiemu, zagospodarowanie terenu. Posadzono drzewa i krzewy, a także wydzielono kilka miejsc do gier. Piłkę nożną dr Jordan wprowadził w parku już w 1890 roku. Powstałe boiska najlepiej opisuje Józef Lustgarten w swoim rozdziale w "Kopcu Wspomnień". Oddajmy mu zatem głos: "Po przejściu mostu na Rudawie wznosił się po lewej stronie niewielki, drewniany pawilon mleczarni, a zanim długie a wąskie boisko nr 1, gdzie ćwiczyły różne zastępy; chodzono tam, na szczudłach, uprawiano skok w dal i wzwyż, skok o tycze, grano w kurnik, ćwiczono na koniu i koźle. Dalej ku torowi wyścigowemu znajdowały się boiska piłkarskie nr 2 i 3, owalne, o średnicy 30 i 20 m. Następne boisko nr 4, to niewielki kwadrat, obok niego dwa korty tenisowe, prymitywne, linie oznaczone cegłą, siatka metalowa. Do kortów, mniej więcej w centrum parku, przylegał, drewniany pawilon, gdzie mieściła się kancelaria kierownika ćwiczeń, pokój profesora oraz magazyny i szatnie. (...) Boiska nr 5 i 6, położone w sąsiedztwie toru wyścigowego przeznaczone były do gier jak piastówka, bębenki itp. Boisko nr 7 miało charakter gimnastyczny. Znajdował się tam drążek, kółka, poręcze, ćwiczono skok w dal. Na samym końcu znajduje się boisko nr 8 - marzenie amatorów piłki nożnej. Było to największe boisko parkowe, lecz jakże odbiegało od dzisiejszych pojęć i zasad piłkarskich, owalne nie pokryte trawą, otoczone pasem zieleni o szerokości około metra oddzielającym je od wiodącej do okola ścieżki, liczyło wzdłuż około 50 m, w najszerszym zaś miejscu ok. 30 m. Za nim ku ulicy Reymonta strzelnica, w której strzelano z łuku i z flobertu. Od strony północnej trzy boiska krokietowe, większe boisko z drabinami, w zakolu krążnik i wreszcie boisko nr 13, zajmujące największą powierzchnię, ale ogólnie nie lubiane, bo - jedyne w parku - pokryte trawą (...)". Lustgarten podaje, że było to boisko 13, na mapach widnieje opis, że jest to boisko 12. Nie ma co się dziwić. Lustgarten w "Kopcu..." jeszcze kilkukrotnie się mylił.

Owe boisko nr 12 interesuje nas najbardziej, bowiem to na nim Wisła rozgrywała mecze. Boisko to jest ważne również dla całego krakowskiego piłkarstwa. To na nim właśnie 4 czerwca 1906 o 17:30 Czarni Lwów pokonali 2:0 krakowską drużynę przodowników, a 1,5 godziny później Klub Gimnastyczno-Sportowy IV Gimnazjum ze Lwowa (Pogoń) rozbił Akademików 4:0.

Symboliczny powrót do korzeni nastąpił w 2008 roku. 7 stycznia zawodnicy odbyli trening w parku. Głównie były to biegi alejkami parku.

Wycinek mapy z 1920 roku.
Wycinek mapy z 1920 roku.

Tor wyścigowy

Tor wyścigów konnych w Krakowie zajmował olbrzymi teren. Znajdował się w Czarnej Wsi, czyli w miejscu, gdzie obecnie jest stadion Wisły oraz były stadion lekkoatletyczny Cracovii. Przylegał do Parku Jordana, sąsiadował także z Błoniami. Według Lustgartena był to jeden z najlepszych torów w Europie. W jego obrębie znajdował się teren, na którym wielokrotnie rozgrywano mecze piłkarskie. Wisła również tam zawitała, kiedy nie miała własnego stadionu. Obecnie tor już nie istnieje.

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na torze wyścigowym:

Galeria z meczów Wisły:

Zdjęcia toru z początku XX wieku:

Boisko pozlotowe TG Sokół

W 1910 roku, dokładnie w lipcu na Błoniach wybudowano stadion. Budowa ruszyła z okazji obchodów 500 lecia bitwy od Grunwaldem. Stadion jak na owe czasy był bardzo nowoczesny. Posiadał drewniane trybuny na około 20.000 widzów (w tym ok. 8.000 siedzących). Boisko wewnątrz trybun posiadało powierzchnię 12.000 m2. Trybuny były oddalone od boiska jedynie 15m. Na stadion prowadziły trzy 12 metrowej szerokości bramy. Mało tego: kuchnia polowa, liczne sklepy, telegraf czy poczta na miejscu sprawiały, że był to obiekt jak na rok 1910 rewelacyjny. Boisko nazwane zostało zlotowym, a następnie pozlotowym, bowiem na nim swój zlot zorganizowali członkowie Towarzystwa Gimnastycznego Sokół (właśnie z okazji obchodów Grunwaldu). 3 marca zarząd Wisły uchwalił zwrócenie się do Sokoła o zezwolenie na korzystanie z boiska. Trybuny już po roku zostały rozebrane. Kiedy natomiast przestało istnieć boisko, nie wiadomo. Pewnym jest, że w 1914 jeszcze funkcjonowało.

"Prócz pomnika dłuta Wiwulskiego uroczystościom grunwaldzkim zawdzięczało miasto pierwszy stadion sportowy, zaprojektowany przez druha sokolego J. Perosia. Stadion ten, solidnie z drewna wybudowany na Błoniach nieco powyżej wejścia do parku Jordana, w formie prostokąta 218 x 180 m, mógł pomieścić ponad 20 tysięcy widzów i zawierał 10 tysięcy miejsc siedzących. Na boisku o 15 tysięcy m2 ćwiczyło jednocześnie trzy tysiące Sokołów w białych koszulkach, długich spodniach z ciemnego trykotu, oczywiście z głowami nakrytymi ciemnymi toczkami z sokolim piórem. Druhny - Sokolice tym bardziej nie mogły występować z odkrytą głową, uprawiały więc gimnastykę w beretach ze sztywnym rondkiem, w wysokich czarnych trzewikach sznurowanych, sukniach z marynarskim kołnierzem i bufiastymi rękawami aż pod nadgarstek. Ogromny postęp stanowiła zredukowana długość spódniczki, sięgającej zaledwie do połowy łydki." - Stanisław Broniewski

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku pozlotowym:

Zlot Sokoli w 1910 roku.

Niezidentyfikowany mecz Wisły na stadionie pozlotowym, 1911 rok:

Materiały prasowe

Boisko w parku gier Cracovii

Stadion Cracovii
Stadion Cracovii

Stadion wybudowany w latach 1911-1912 jest użytkowany do dziś. Nie zniszczył go pożar, nie zniszczyła go wichura i nawet hitlerowska bomba nie dała mu rady. Obiekt znajduje się na ulicy Kałuży 1. Wisła zmuszona była zwrócić się do Cracovii o wypożyczenie boiska. Cracovia nałożyła drakońskie ceny za wynajem. Nic więc dziwnego, że liczba rozgrywanych spotkań drastycznie spadła. W roku 1912 do 19 meczów, a w 1913 do 5 (15 zagrała Wisła na wyjeździe). Stadion ten jest jednym z najstarszych piłkarskich stadionów w Polsce.

W roku 2009 właściciel stadionu - miasto Kraków - zdecydował się na jego przebudowę.

Zobacz stadion w Google Maps 

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Cracovii:


Stadion Jutrzenki Kraków

Wycinek mapy z 1936 roku. Kreskowany owal to stadion Jutrzenki
Wycinek mapy z 1936 roku. Kreskowany owal to stadion Jutrzenki

Stadion Jutrzenki znajdował się na terenach toru wyścigowego. Przylegał do ulicy Miechowskiej (obecnie ul. Reymana), a także do "Drugiego Stadionu Wisły". Trybuny mogły pomieścić 4.000 widzów (w innych źródłach jest mowa o 2.000). Obecnie na terenach, które kiedyś należały do Jutrzenki, znajduje się Stadion Miejski im. Henryka Reymana. Wraz z wybuchem II wojny światowej, Jutrzenka przestała istnieć, a zaraz po wojnie teren dostał się w posiadanie skarbu państwa, a następnie został przekazany milicji. Wisła, w roli gospodarza grała na Jutrzence w 1927 roku, kiedy to na jej stadionie, po renowacji, czekano na wzmocnienie świeżo posianej trawy.

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Jutrzenki:

Stadion Makkabi

Wycinek mapy z 1940 r.
Wycinek mapy z 1940 r.

Stadion Makkabi usytuowany był między ulicami Dietla i Koletek w pobliżu Wawelu. Nie był jedynie miejscem rozgrywania meczów. Był również miejscem spotkań żydów, odbywały się na nim pokazy gimnastyczne oraz defilady. Obecnie jest tam siedziba klubu Nadwiślan Kraków.

Zobacz, gdzie znajdował się stadion Makkabi w Google Maps

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Makkabi:

Stadion Unii Tarnów

Stadion Unii
Stadion Unii

Stadion piłkarsko - żużlowy przy ul. Zbylitowskiej 3 w Tarnowie powstał w 1939 roku. W czasie II wojny światowej okupant przekształcił go w parking. Stadion posiada około 16.000 miejsc, w tym około 7.000 krzesełek. W 1972 roku zamontowano na nim sztuczne oświetlenie.


Zobacz Stadion Unii w Google Maps

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Unii:


Stadion Hutnika

Suche Stawy
Suche Stawy

Stadion "Suche Stawy" powstał krótko po powstaniu klubu piłkarskiego w Nowej Hucie. Jego nazwa pochodzi od miejsca, w którym go zlokalizowano. Aż do momentu przejęcia przez państwo terenów pod budowę Huty, znajdowały się tam stawy rybne. Po osuszeniu wybudowano nie tylko stadion, ale także w późniejszym czasie kompleks sportowy, na który, prócz stadionu, składały się boiska treningowe i hala. Rozgrywano tam mecz na poziomie pierwszej, drugiej i trzeciej ligi, a także mecze w ramach Pucharu UEFA (sezon 1996/1997). Raz, a miało to miejsce w roku 1994, gościła tam reprezentacja Polski (Polska - Węgry 3:2). Obecnie obiekt posiada 6 tysięcy miejsc oraz podgrzewaną murawę i oświetlenie.

Wisła zawitała na "Suche Stawy" po raz pierwszy w roli gospodarza w 1966 roku. Kombinowany zespół z piłkarzy Wisły i Hutnika przegrał z Dynamo Kijów0:4. W lipcu 2002 roku, Wisła odbyła także kilka treningów na obiekcie w Nowej Hucie. Przy Reymonta w tym czasie trwały prace remontowe. Sytuacja powtórzyła się w 2010 roku. Stadion Wisły był wówczas przebudowywany. Biała Gwiazda gościła w Nowej Hucie przez pół Sezonu 2009/2010 oraz początek Sezonu 2010/2011.

Zobacz Stadion Hutnika w Google Maps

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Hutnika:

Stadion Dziesięciolecia

Stadion X-lecia
Stadion X-lecia

Koncepcja budowy Stadionu Dziesięciolecia Manifestu Lipcowego zrodziła się na początku lat 50'. Dopiero około 1954 roku rozpoczęto budowę wielofunkcyjnego stadionu. Wały ziemne, na których miały znaleźć się trybuny, usypano z gruzów zniszczonej Warszawy. Budowę trzeba było radykalnie przyspieszyć, bowiem Polsce przyznano organizację V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów, a stadion ten miał być jego główną areną. Inauguracja obiektu nastąpiła 22 lipca 1955. Była to 11 rocznica manifestu lipcowego. Budowa trwała 11 miesięcy, co jest absolutnym rekordem świata, jak na obiekt tej wielkości. Trybuny oficjalnie mogły pomieścić 71.008 miejsc, jednak rekord frekwencji szacuje się na 90.000 (3 listopada 1957 Polska - Finlandia 4:0). Kompleks dopełniały boiska treningowe, hala sportowa, parking, a także budynek dla reporterów.

Lata świetności stadionu przypadają na okres od 1955 roku do 1989 roku. Wcześniej, bo już w 1983 stadion skazany został "na powolną śmierć", ponieważ stwierdzono, że jego modernizacja jest nieopłacalna. Reprezentacyjny obiekt Warszawy był miejscem rozgrywania meczów reprezentacji Polski, meczów finałowych Pucharu Polski, Derbów Warszawy, czy też organizacji różnych imprez lekkoatletycznych. Okazjonalnie grywały na nim swoje mecze warszawskie kluby (przeważnie Gwardia, ale również Legia i Polonia).

W roku 1989 stadion zakończył swój sportowy żywot, a rozpoczął okres ekonomiczny. Obiekt przeistoczono w największe na kontynencie targowisko, nazwane "Jarmarkiem Europa". Handlowano tam niemal wszystkim, począwszy od chińskich podkoszulków, a na fałszywych dokumentach kończąc. Według policji handlowano również nielegalnym oprogramowaniem, bronią, przemycanym alkoholem i papierosami. Dzięki swej nowej działalności stadion doczekał się kilku rozdziałów w powieści sensacyjnej Jacka Kinga zatytułowanej Piąta Międzynarodówka (2006).

Przed rozbiórką, Stadion X-lecia po raz ostatni stał się areną sportową. Rozegrano tam finał serii Red Bull X-Fighters, po czym rozpoczęła się budowa nowoczesnego Stadionu Narodowego na 55 tyś. miejsc.

Wisła w roli gospodarza urzędowała na stadionie tylko raz. Miało to miejsce podczas meczu pucharu Intertoto w 1966 roku.

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na Stadionie X-lecia:


Stadion Garbarni

Tablica wyników na stadionie Garbarni
Tablica wyników na stadionie Garbarni

Decyzja o budowie stadionu dla Garbarni w Ludwinowie zapadła w 1924 roku, natomiast w 1926 rozegrano na nim pierwszy mecz. Stadion jak na owe lata był bardzo nowoczesny. Posiadał drewnianą, krytą trybunę na 2.000 osób oraz budynek klubowy, wówczas nazywany domkiem klubowym. Szatnie wyposażono w natryski, co w owym czasie było luksusem. Za trybuną zbudowano korty tenisowe oraz kręgielnie. Cały kompleks został ogrodzony wysokim parkanem. Park sportowy KS Garbarnia był wizytówka Krakowa, którą przez szereg kolejnych lat rozbudowywano. Na nim również rozgrywano większość meczów międzynarodowych. Stadion przetrwał do 1973 roku, kiedy to komunistyczne władze zdecydowały odebrać go Garbarni i wybudować tam hotel "Forum".

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Garbarni:

Stadion Wawelu Kraków

Wielofunkcyjny stadion WKS Wawel znajduje się przy ulicy Podchorążych, otwarty został w 1953 roku. Regularnie służy różnym krakowskim klubom jako obiekt zastępczy na czas remontów albo w sytuacjach, gdy macierzysty stadion jest za duży na potrzeby danego meczu. Ten drugi powód sprawia, że częstym gościem WKS Wawel są drużyny młodzieżowe lub rezerwy Wisły. Pierwsza drużyna Wisły rozegrała oficjalny mecz na tym stadionie w 1986 roku - nie są znane powodu, dla których mecz II ligi z Zagłębiem Sosnowiec nie odbył się przy Reymonta.

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Wawelu:

Stadion Ludowy w Sosnowcu

Stadion Ludowy w Sosnowcu
Stadion Ludowy w Sosnowcu

Otwarcie obiektu 21 października 1956 uświetniono meczem Stali Sosnowiec z Gwardią Bydgoszcz (1-1). Padł wówczas rekord frekwencji - na stadion przyszło 40.000 ludzi. Ciągle zwiększające się wymogi licencyjne, zmusiły właścicieli obiektu to systematycznej modernizacji. Dzięki temu powstała m.in. zadaszona trybuna, oświetlenie o natężeniu 1.500 lx oraz podgrzewana murawa.

Wisła zwróciła się do Zagłębia z prośbą o użytkowanie stadionu na czas przebudowy własnego "gniazda". Wcześniej wiślacy próbowali wypożyczyć inne obiekty. Nie udało się z powodu lekceważącego podejścia do sprawy przez władze Kielc, czy też odmownej decyzji Zagłębie Lubin. Jedynie w Sosnowcu wykazano się życzliwością i pełnym profesjonalizmem. Tak więc sezon 2009/2010 Wisła zagrała w gościnie u sosnowiczan.


Zobacz stadion w Zumi.pl

Udokumentowane mecze w roli gospodarza na boisku Zagłębia:

Wisła na okupacyjnych boiskach

Mapa Krakowa w czasie okupacji - z zaznaczonymi stadionami
Mapa Krakowa w czasie okupacji - z zaznaczonymi stadionami

Boisko w Bronowicach Małych
Nie był to stadion, a jedynie wydzielony plac do gry. Stanisław Chemicz w swojej książce (SPORT W KRAKOWIE W LATACH 1939-1945) pisał: "(...) zawodnicy drużyny TS "Wisła" wspólnie z zawodnikami drużyny KS "Bronowianka", której boisko zostało zaorane przez Niemców, urządzili w pierwszej połowie czerwca boisko piłkarskie w Bronowicach Małych, na zwykłej łące." Na tym prymitywnym boisku odbyły się jedynie cztery mecze Wisły. Miał odbyć się jeszcze pojedynek derbowy z Cracovią, jednak Niemcy zdekonspirowali łąkę w Bronowicach. "Wobec tego mecz został odwołany w ostatniej chwili."

Udokumentowane mecze w Bronowicach:


Park Sportowy Juvenia

Wejście do Parku Sportowego Juvenii, 1941 r.
Wejście do Parku Sportowego Juvenii, 1941 r.

Stadion znajdował się na Błoniach krakowskich, gdzieś między stadionem Wisły oraz stadionem Cracovii. Do użytku został oddany w 1911 roku. Nie był jakoś specjalnie wyszukany, wręcz przeciwnie - był bardzo prosty i skromny. Zrządzeniem okrutnego losu, ten właśnie mały, niepozorny stadion, stał się główną areną okupacyjnych rozgrywek w grodzie Kraka. Rozgrywano tam całe turnieje jak i pojedyncze mecze. Trybuny na każdym spotkaniu wypełniały się ludźmi (do 3.000). Mimo iż zorganizowanego sportu zakazano w Polsce, to na ważniejszych meczach zjawiali się także Niemcy. Zarządcą obiektu był Aleksander Wodka (miał mieszkanie w Parku Sportowym), który organizował wszelkie zawody. Miejscem szczególnym na stadionie była kawiarnia, gdzie spotykali się zawodnicy kibice i działacze. Z biegiem czasu coraz więcej pokazywało się tam ludności niemieckiej.

Turnieje na Stadionie Juvenii (1940-1945):

Mecze towarzyskie (1940-1941):

Kilka zdjęć z Juvenii:


Stadion Rakowiczanki
"(...) Boisko „Rakowiczanki” mieściło się na terenie obecnych obiektów „Almy” i „Castoramy”, w widłach ulic Pilotów (ul Głównej) i Młyńskiej. Na boisku „Rakowiczanki” w okresie okupacji prowadzone były tajne rozgrywki o mistrzostwo Krakowa. Występowały tu takie kluby jak „Cracovia”, „Wisła”, Garbarnia”, „Prądniczanka”, „Dąbski”, „Olsza”, „Wieczysta”, „Groble” i inne. I tu dygresja: Na meczu nie było porządkowych, wstęp był bezpłatny, gromadziło się nie raz 3 tysiące kibiców. W przerwie wśród nich chodzili działacze z teczkami i nie było ani jednej osoby, która by do teczki nie wrzuciła odpowiedniej do swoich możliwości finansowych kwoty. Był to punkt honoru każdego kibica." – Mieczysław Głąb, Biuletyn Rady Dzielnicy III nr 3/2007

Mecze na stadionie Rakowiczanki:

Ponadto stadiony:


Zobacz też

Źródła

wikipedia
zksunia.tarnow.pl
rksgarbarnia.pl

"Gazeta Poniedziałkowa" nr 12 (11 lipiec 1910)
"Czas"
"90 lat 'Białej Gwiazdy' - księga jubileuszowa" - Andrzej Gowarzewski
Monografia 30-lecia Wisły
Monografia 25-lecia Wisły
"Kopiec Wspomnień" - Józef Lustgarten i inni
Wspomnienia Wilczyńskiego - Roman Wilczyński