Anatol Grandfeld
Z Historia Wisły
Anatol Grandfeld (ur. 01.01.1919 w Warszawie, zm. 5.11.2003 w Londynie)- narciarz, żołnierz Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, stopień LAC w RAF. Zapisywany także jako Granfeld.
Spis treści |
Młodość i okres przedwojenny
narciarz Harcerskiego Klubu Narciarskiego - Zakopane (1935 - 1937) oraz zakopiańskiej Wisły (od 1937).
Startował zarówno w konkurencjach klasycznych, jak i alpejskich (także na Mistrzostwach Polski), ale bez większego powodzenia.
Uczestnik Mistrzostw Polski w latach 1937-1939. W tym Mistrzostw Świata FIS w 1939 roku: w kombinacji norweskiej zajął 7. miejsce wśród startujących Polaków (18. w ogólnej klasyfikacji).
Startował również w lokalnych zawodach lekkoatletycznych.
Wojenne losy
Opuszczenie Zakopanego
W "Opowieściach Kurierów Tatrzańskich" Alfonsa Filara, zawierających wspomnienia wiślaka Jana Bobowskiego znajdujemy okoliczności rozpoczęcia jego służby kurierskiej ale i ślady losów Anatola Grandfelda w czasie okupacji: "1 lutego 1940 r., tę datę pamiętam dokładnie, około godziny 4 po południu spotkaliśmy się w Kuźnicach przy trasie zjazdowej z Kasprowego Wierchu. Oprócz mnie i Staszka Kuli na spotkanie to stawiło się 9 młodych narciarzy z Zakopanego: Jan i Andrzej Marusarzowie, Mieczysław Joszt, Józef Szczepaniak, Anatol Granfeld, Czesław i Stanisław Wrześniakowie, Zenon Michalik i Władysław Roj-Gąsienica. Byliśmy ubrani w stroje narciarskie, każdy z nas miał narty i wyładowany po brzegi plecak. Zabraliśmy ze sobą najlepszy sprzęt, przygotowany wcześniej na zawody. Dla dwudziestokilkuletnich mężczyzn, wytrawnych narciarzy (większość z tej grupy była już mistrzami lub wicemistrzami Polski w narciarstwie), żołnierzy kampanii wrześniowej - niewola była czymś, z czym nie mogliśmy się pogodzić. Wyprawa ta dodała nam otuchy. Widzieliśmy już siebie w polskich mundurach, choć z dala od ojczyzny. Cieszyła nas świadomość, że będziemy znów potrzebni krajowi. Nie przeczę, że pociągała nas także tajemniczość całego przedsięwzięcia. (...) 5 lutego w godzinach popołudniowych szczęśliwie wszyscy dojechaliśmy do Budapesztu. Nasz kierownik Staszek Kula znał już dobrze Budapeszt i konspiracyjne stosunki Polaków. Zaprowadził nas najpierw do konsulatu polskiego przy ulicy Vaci. Z jakąż satysfakcją meldował o wykonaniu polecenia! (...). Weryfikacja trwała 3 dni. Z naszej grupy prócz Staszka Kuli, który był już zaprzysiężony, wytypowano do służby kurierskiej czterech: Władka Roja, Janka Marusarza, Cześka Wrześniaka i mnie. (...)Zamieszkaliśmy w hotelu "Astoria" przy ulicy Lajosa Kossutha. Pozostałych skierowano do obozów dla uchodźców Polaków, nazywających się po węgiersku: "Lengyel Menekult Tabor". Wkrótce stamtąd dostali się oni do armii generała Sikorskiego we Francji.
Wojska lotnicze na zachodzie
“W siąpawicach dziejowych” Adam Pach wskazuje Anatola Grandfelda jako jednego z “zakopianów” służących w lotniczych wojskach pomocniczych armii zachodnich, jako mechanika obserwatora.
Potwierdzeniem tego jest tzw. “Lista Krzystka” a w zasadzie publikacja “Personel Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii 1940-1947” Anny i Tadeusza Krzystek zawierająca ponad 17 000 nazwisk polskich lotników służących podczas II Wojny Światowej w Wielkiej Brytanii.
Występuje na niej Anatol Grandfeld (ur. 01.01.1919 w Warszawie, zm. 5.11.2003 w Londynie) jako mechanik przyrządów samolotowych, nr. sł. RAF 783200, w stopniu LAC (Leading Aircraft), w Polskich Siłach Powietrznych w stopniu Plutonowego.
Przydziały służbowe w 308 Dywizjonie Myśliwskim oraz 307 Dywizjonie Myśliwskim Nocnym.
Medale i Odznaczenia
Odznaczony czterokrotnie medalem lotniczym.
Kronika sportowa
1934
- Przed 28 lutego. Zawody narciarskie zorganizowane przez TS Wisła, Zakopane.
- 11 marca. Konkurs skoków, Zakopane:
- 1. Izydor Łuszczek 58, 60 i 60 m (330,1).
- 2. Stanisław Marusarz.
- 3. Fr. Mrowca.
- 13. Anatol Grandfeld.
- 17 marca. Konkurencje alpejskie o mistrzostwo Podhala.
- 14. Anatol Grandfeld 103,37.
- 7-8 kwietnia. Kombinacja alpejska o puhar Kondratowicza, Zakopane.
- Bieg zjazdowy:
- 1. St. Marusarz.
- 2. Jan Schindler 1:03.
- 3. Anatol Grandfeld 1:04.
- Bieg zjazdowy:
1936
- 31. grudnia. Bieg sztafetowy 4x10 km o mistrzostwo Polski:
- 1. Strzelec.
- 2. Wisła: Mieczysław Wnuk wg PZN Władysław?, Jan Bochenek, Marian Woyna-Orlewicz i Michał Górski 3:13:49.
- 3. SNPTT.
- 4. Wisła II: Ludwik Gabryś, Tadeusz Wowkonowicz, Stanisław Michalski i Józef Sitarz 3:19:35.
- 10. Wisła III: Anatol Grandfeld, Stanisław Klocek, Jan Wilga i Władysław Roj 3:29:30.
1937
- Od 23 stycznia. Zawody narciarskie o mistrzostwo Podhala.
- 24 stycznia. Konkurs skoków do kombinacji:
- 1. S. Marusarz.
- 2. A. Marusarz.
- 3. Mieczysław Wnuk 44,5 i 45 m.
- 10. Anatol Grandfeld 37 i 38 m.
- Otwarty konkurs skoków:
- 1. Piotr Kolesar 60 i 63 m (214,9.
- 2. Mieczysław Wnuk 52 i 54 m (193,5.
- 3. Jan Bobowski 54 i 54 m (192.
- 12. Anatol Grandfeld 40,5 i 41 m (154,9).
- 24 stycznia. Konkurs skoków do kombinacji:
- 30 stycznia-1 lutego. Mistrzostwa Polski w narciarstwie, Wisła-Głębce.
- 30 stycznia. Bieg na 18 km (liczony także do kombinacji):
- 1. Nowacki reprezentuje Strzelca.
- 2. Czepczor.
- 3. Sikora.
- 39. Anatol Grandfeld 1:32:43.
- W kombinacji norweskiej:
- 1.B. Czech.
- 2. A. Marusarz.
- 3. S. Marusarz.
- 12. Anatol Grandfeld 350,7.
- Otwarty konkurs skoków:
- 1. Stanisław Marusarz.
- 2. Bronisław Czech.
- 3. Piotr Kolesar 47,5 i 46,5 m (213,5).
- 17. Anatol Grandfeld 42 i 39 m (179,5.
- 2 lutego. Specjalny konkurs skoków o nagrodę PZN:
- 1. Stanisław Marusarz.
- 2. Bronisław Czech.
- 3. Piotr Kolesar 45 i 46,5 m (209,9).
- 23. Anatol Grandfeld 37 i 39,5 m (172,6).
- 30 stycznia. Bieg na 18 km (liczony także do kombinacji):
- 6-7 marca. Mistrzostwa Polski w narciarstwie alpejskim.
- Bieg zjazdowy:
- 1. Bronisław Czech.
- 2. (3) Jan Lipowski 3:09:2.
- 3. (4) Zając.
- (16). Anatol Grandfeld 3:36:2.
- Slalom:
- 1. (4) Bronisław Czech.
- 2. (7) Jan Schindler 103,8+111,8=215,6.
- 3. (8) Jan Lipowski 114,2+116,5=239,6.
- (12). Anatol Grandfeld 134+122=256.
- Kombinacja alpejska:
- 1. Bronisław Czech.
- 2. (4) Jan Schindler 303,8.
- 3. (6) Jan Lipowski 309.
- (11). Anatol Grandfeld 344,2.
- Bieg zjazdowy:
- 10-11 kwietnia. Memoriał śp. por. Zbigniewa Wóycickiego.
- 11 kwietnia. Slalom:
- 1. Zając;
- 2. Rehrl;
- 3. Jan Schindler 122;
- 9. Anatol Grandfeld 133:3/5.
- 11 kwietnia. Slalom:
1938
- 2 stycznia. Pierwszy w sezonie konkurs skoków, Zakopane.
- 1. S. Marusarz;
- 2. Franciszek Gut-Szczerba 57,5 i 62 m (141,5);
- 3. Włodzimierz Bandura;
- 12. Anatol Grandfeld 42 i 41 m (110).
- Od 2 lutego. Mistrzostwa Polski w narciarstwie, Zakopane.
- 2 lutego. Bieg sztafetowy 4x10 km:
- 1.Strzelec.
- 2. Wisła I: Mieczysław Wnuk 58:30 (1. czas na zmianie), Marian Woyna-Orlewicz 59:57, Michał Górski 1:00:40 (4. czas na zmianie), i Tadeusz Wowkonowicz 55:46(4. czas na zmianie), = 3:54:53.
- 3. Sokół.
- 8. Wisła III: Jan Wilga 1:00:34, Anatol Grandfeld 1:02:36, Władysław Roj 1:00:25 (3. czas na zmianie), i Jan Bobowski 58:49 = 4:02:24.
- 3 lutego. Bieg zjazdowy:
- 1. (2) Karol Zając 4:18.
- 2. M. Zając.
- 3. (4) Jan Bochenek 4:25:5.
- (20). Anatol Grandfeld 5:02.
- 4 lutego. Slalom:
- 1. (3) M. Zając.
- 2. (4) Karol Zając 92,7+91,6=184,3.
- 3. (5) Jan Lipowski 99,6+88=187,6.
- (18). Anatol Grandfeld 108,5+106=214,5.
- Kombinacja alpejska:
- 1. (2) M. Zając.
- 2. (3) Karol Zając 589,74.
- 3. (5) Jan Bochenek 608,94.
- (18). Anatol Grandfeld 688,10.
- Bieg na 18 km (liczony także do kombinacji):
- 1. S. Karpiel.
- 2. Mieczysław Wnuk 1:17:28.
- 3. Wawrytko.
- 59. Anatol Grandfeld 1:36:23.
- 2 lutego. Bieg sztafetowy 4x10 km:
- 27 lutego. W Pucharze Rabki Anatol Grandfeld zdobywa 2. miejsce w kombinacji norweskiej.
- 5-6 marca. Puchar Beskidów, Szczyrk.
- W kombinacji 9. Anatol Grandfeld.
- 9-18 kwietnia. Mistrzostwa Podhala w narciarstwie alpejskim
- 9 kwietnia. Bieg zjazdowy:
- 1. Jan Lipowski 2:03;
- 2. Jan Schindler 2:06;
- 3. Władysław Roj 2:16;
- 11. Anatol Grandfeld 2:40.
- 9 kwietnia. Bieg zjazdowy:
1939
- 8 stycznia. Mistrzostwa Polski w narciarstwie klasycznym, Zakopane.
- Sztafeta 4x10 km:
- 1. Strzelec.
- 2. Wisła: Władysław Roj 56:16, Mieczysław Wnuk 50:30, Marian Woyna-Orlewicz 50:14 i Tadeusz Wowkonowicz 52:57 = 3:29:57.
- 3. ŚKN Katowice.
- 8. Wisła III: Franciszek Gut-Szczerba 1:00:34, Anatol Grandfeld 55:41. Adam Becker 55:18 i Jan Bobowski 55:54 = 3:47:27.
- Sztafeta 4x10 km:
- Od 13 lutego W ramach zawodów FIS, Zakopane.
- 15 lutego. Bieg na 18 km:
- 1. (36) Matuszny.
- 2. (38) Nowacki.
- 3. (51) Zubek.
- 80. Anatol Grandfeld 1:21:12.
- 15 lutego. Bieg na 18 km (wyniki do kombinacji):
- 3 (23) Anatol Grandfeld.
- 16 lutego. Konkurs skoków do kombinacji:
- 1. S. Marusarz.
- 2. (3). A. Marusarz.
- 3. (8) Mieczysław Wnuk 62 i 65 m (192,9).
- (17). Anatol Grandfeld 53,5 i 55 m (170,2).
- W kombinacji norweskiej:
- 1. (4) A Marusarz.
- 2. (7) S. Marusarz.
- 3. (8) Mieczysław Wnuk 391,65.
- 7. (18) Anatol Grandfeld 344,2.
- 15 lutego. Bieg na 18 km:
- Od 11 marca. Zawody alpejskie o mistrzostwo Podhala.
- 11 marca. Bieg zjazdowy:
- 1. Jan Lipowski 3:01;
- 2. Jan Schindler 3:01;
- 3. Karol Zając 3:11;
- 8. Anatol Grandfeld 3:36.
- 12 marca. Slalom:
- 1. Stanisław Gąsienica-Mięsacz 2:16:1.
- 2. Jan Schindler 2:22:7.
- 3. Karol Zając 2:25:2’
- 5. Anatol Grandfeld 2:50:9.
- Kombinacja alpejska:
- 1. Jan Schindler 295;
- 2. Jan Lipowski 304;
- 3. Karol Zając 307;
- 5. Anatol Grandfeld 353.
- 11 marca. Bieg zjazdowy:
- Od 18 marca. Mistrzostwa Polski w narciarstwie alpejskim.
- 18 marca. Bieg zjazdowy mężczyzn:
- 1. Stanisław Marusarz.
- 2. Jan Schindler 4:01.
- 3. M. Zając.
- 24. Anatol Grandfeld 4:54.
- 18 marca. Bieg zjazdowy mężczyzn:
- 23 kwietnia. Slalom-Gigant, Zakopane:
- 4. Anatol Grandfeld 2:03.
Kronika sportowa (lekkoatletyka)
1938
- 3 maja. Narodowy bieg na przełaj w Zakopanem.
- bieg na 2500 m juniorów: 5. Anatol Grandfeld 9:57.
- 14 sierpnia. Pięciobój o mistrzostwa Zakopanego.
- Startował w nim Anatol Grandfeld – jedyny znany wynik to 2. miejsce w biegu na 800 m.
Galeria
Requiescat in pace
Anatol Grandfeld zmarł 5.11.2003 w Londynie.
Źródła
Alfons Filar - "Opowieści tatrzańskich kurierów", Książka i Wiedza, Warszawa 1973.
Mieczysław Rokosz, Lesław Dall - "Harcerstwo Zakopiańskie w latach 1913-1945", Stowarzyszenie Muzeum Harcerskie im. Olgi i Andrzeja Małkowskich w Zakopanem, Zakopane 2013 - harcerskie.pl, dostęp 09.08.2024
Adam Pach - "W siąpawicach dziejowych" - Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1983