Przemysław Smolarek
Z Historia Wisły
Przemysław Smolarek urodził się 30 czerwca 1925 roku w Łodzi, pochodził z rodziny pedagogów i już jako dziecko przejawiał zamiłowanie do nauki, łącząc je ze sportową pasją. Jako szesnastolatek, sprawny i obdarzony dobrymi warunkami fizycznymi, podjął treningi z Wisłą Kraków. Był rok 1941, o jakiejkolwiek normalności w czasach okupacji nie mogło być mowy, jednakże tamto pokolenie młodzieży, skazane przez historię na nagłą dorosłość, dojrzewało szybciej i mądrzej... Smolarek wychowany w domu o tradycjach patriotycznych nie tylko pilnie trenował u boku Jerzego Jurowicza i uczył się na Wydziale Historycznym konspiracyjnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, ale też walczył o wolną Polskę - początkowo w Związku Walki Zbrojnej, potem w Armii Krajowej.
Być może osiągnąłby jakiś wymierny sukces w sporcie, gdyby nie to, że jego rywalem i mistrzem był sam Jerzy Jurowicz, który w ciągu kilku lat pozwolił swemu młodemu zmiennikowi na trzy występy w bramce "Białej Gwiazdy" - Smolarek zagrał pół godziny 30 marca 1947 roku w wygranym meczu przeciw Polonii, a rok później rozegrał dwa kolejne, i jednocześnie swoje ostatnie oficjalne mecze w barwach Wisły (oba przegrane - 9 maja 1948 roku z Tarnovią na wyjeździe 2:1 oraz 23 maja z Rymerem w Krakowie 2:7).
Rola wiecznego rezerwowego nie zrażała Smolarka ani do Wisły, ani do piłki - trenował jednak bardziej dla przyjemności, większość czasu poświęcając nauce na UJ. W roku 1948 obronił pracę magisterską („Kampania mołdawska Jana III Sobieskiego w roku 1691”), dwa lata później - doktorską („Rzeczpospolita wobec wojny północnej”). Jego marzeniem było podjęcie pracy na UJ, niestety - uniemożliwiła mu to akowska przeszłość. Mało tego, nasilające się prześladowania komunistycznych władz zmusiły Smolarka do opuszczenia Krakowa.
Zamieszkał w Szczecinie i w 1952 roku rozpoczął pracę jako kustosz Działu Morskiego w Muzeum Pomorza Zachodniego. Przez pierwsze dwa lata trenował w Pogoni Szczecin, a następnie całkowicie poświęcił się muzealnictwu morskiemu i nautologii.
Swoimi wizjami i myśleniem Smolarek wyprzedzał czasy, w których żył. Zrozumienie znalazł dopiero w Gdańsku, gdzie z sukcesami realizował swoje marzenia w latach 1959 -1990.
1 października 1960 roku powołano formalnie Muzeum Morskie a Smolarek stał się pierwszym dyrektorem. Na lewym brzegu Motławy zaadaptowano na cele muzealne Żuraw i zespół przyległych doń kamieniczek; na przeciwległym brzegu, na Wyspie Królewskiej odbudowano spichlerze „Oliwski”, „Miedź” i „Panna”. Uruchomiono należący do Muzeum prom „Motława”. Ekspozycja Muzeum wzbogaciła się o dwa historyczne statki: „Dar Pomorza” oraz „Sołdek”; w Helu powstało Muzeum Rybołówstwa, w Tczewie – Muzeum Wisły, zaś w Rozewiu - Muzeum Latarnictwa. Wszystko to z inicjatywy Smolarka...
Przemysław Smolarek doprowadził do przeprowadzenia badań dna Bałtyku, a w efekcie do odkrycia 30 zabytkowych wraków, m.in. tzw. „Miedziowca” z XV wieku oraz wiceadmiralskiego okrętu szwedzkiego „Solen” (zatopiony przez Polaków podczas bitwy pod Oliwą w r. 1627). Były to odkrycia sensacyjne, szeroko komentowane w całym świecie.
Smolarek jest autorem kilkunastu wydawnictw monograficznych oraz setek artykułów (również w magazynach zagranicznych). Rezultaty swych studiów przedstawiał na licznych kongresach międzynarodowych.
W roku 1958 na zaproszenie Muzeum Narodowego w Kopenhadze uczestniczył w wykopaliskach w Roskilde, gdzie odkryto wraki „statków ze Skuldelev”. W 1961 r. został zaproszony do współudziału w opracowywaniu tzw. „statku z Boyle”, zaś w 1975 r. – na konsultacje w sprawie tzw. „kogi bremeńskiej”. Z roku na rok cieszył się coraz większym uznaniem w świecie ludzi nauki.
W 1968 roku Smolarek został wybrany do Zarządu a wkrótce na prezesa Międzynarodowego Stowarzyszenia Muzeów Transportu (International Association of Transport Museums – IATM). Egipt, Somalia, Aden, Malaje, Chiny, Japonia, Kanada - to kraje, w których prowadził badania i zdobywał cenne doświadczenia.
W 1973 założył główny organ Stowarzyszenia IATM tj. rocznik „Transport Museums”, pełniąc w nim funkcję redaktora naczelnego przez 10 lat. Jest to jedno z najlepszych specjalistycznych czasopism muzeologicznych na świecie.
Smolarek nie zamknął się w świecie uczonych ksiąg, nie odizolował od życia. Po sierpniu 1980 r. był jednym z organizatorów „Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania”, rok później przygotował ogromną wystawę poświęconą I rocznicy wielkiego strajku sierpniowego. Zgromadził wtedy w muzeum bogaty zbiór dokumentów dotyczących początków polskiej rewolucji. Po ogłoszeniu stanu wojennego ukrył i przechował całą kolekcję, w tym m. in. sztandar Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego w Gdańsku i tablice z sierpniowymi postulatami, które uznano za symbole „Solidarności”.
Przemysław Smolarek zmarł 18 czerwca 1991 r. Trzy tygodnie później Rada Miasta Gdańska, w którym był radnym i przewodniczącym Komisji Miejskiej, nadała jego imię Centralnemu Muzeum Morskiemu.
Źródła: Zygmunt Sójka - Przemysław Smolarek i jego dzieło; Andrzej Gowarzewski - Wisła: encyklopedia piłkarska Fuji; archiwa Biblioteki Publicznej w Gdańsku.
wislakrakow.com(dorotja)
Spis treści |
Historia występów w barwach Wisły Kraków
Podział na sezony:
Sezon | Rozgrywki | M | 0-90 | |||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1947 | Eliminacje MP | 1 | 1 | |||||
1948 | Ekstraklasa | 2 | 1 | 1 | ||||
Razem | Ekstraklasa (I) | 2 | 1 | 1 | ||||
Eliminacje MP (EMP) | 1 | 1 | ||||||
RAZEM | 3 | 1 | 2 |
Lista wszystkich spotkań:
Roz. | Data | Miejsce | Przeciwnik | Wyn. | Zm. | B | K |
---|---|---|---|---|---|---|---|
EMP | 1947.03.30 | Dom | Polonia Świdnica | 3-2 | |||
I | 1948.05.09 | Wyjazd | Tarnovia Tarnów | 1-2 | |||
I | 1948.05.23 | Dom | Rymer Niedobczyce | 2-7 |
Statystyki rozgrywek A-klasy
- Statystyki rozgrywek A-klasy z lat czterdziestych zamieszczamy osobno. Nie są one uwzględniane w ogólnych zestawieniach, gdyż nie udało nam się skompletować wszystkich składów meczowych Wisły w tych rozgrywkach.
Ilość | Sezon/Etap | Data | Miejsce | Przeciwnik | Wyn. | Zm. | B | K |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | 1946 | 1946.08.25 | wyjazd | Tarnovia | 1:2 |
Galeria