Józefa Pęksa-Czerniawska
Z Historia Wisły
Józefa Pęksa-Czerniawska, zawodniczka TS Wisła Zakopane, urodziła się 31 stycznia 1937 w Zakopanem. Specjalizowała się w biegach narciarskich.
Józefa Pęksa-Czerniawska trzy razy reprezentowała Polskę podczas Zimowych Igrzysk Olimpijskich. W Cortina d'Ampezzo w 1956 roku zajęła 17. miejsce w biegu indywidualnym, w sztafecie była piąta. Cztery lata później, w Squaw Valley zajęła 14. miejsce w biegu na 10 km i 4. w sztafecie. W Grenoble w 1968 roku była 23. w biegu na 5 km.
Józefa Pęksa-Czerniawska trzy razy startowała w mistrzostwach świata: w Lahti (1958), w Zakopanem (1962) i w Oslo (1966). Ma na koncie 14 złotych medali mistrzostw Polski na różnych dystansach.
Czytaj też:
"Józefę Pęksę, trzyletnią dziewczynkę, jej stryj, skoczek, wziął na pagórek i fru z górki. Za którymś razem puścił ją samą, wpadła w zaspę, że tylko pupę było widać, ale się nie popłakała. Wuj stwierdził w małej hardość, ale matka, która ją wychowywała samotnie, była sportowi przeciwna. Pęksa miała ciotkę w Warszawie, która obiecała zabrać ją po ukończeniu szkoły na studia. – Ale ja już tylko narty miałam w głowie. Jak jeszcze raz ciotka przyjedzie, ucieknę z domu i już mnie więcej nie zobaczysz, zagroziłam matce – opowiada. Wyrosła na czołową biegaczkę świata lat 50. i 60., przez 15 lat należała do polskiej czołówki, czternaście razy zdobywała mistrzostwo Polski, brała udział w trzech olimpiadach." (...)
Józefa Pęksa i jej koleżanki same kupowały sobie lepszy sprzęt. Pośrednik pojechał do Finlandii, ale zamiast nart profesjonalnych, kupił turystyczne. Pisały listy do fabryki. W końcu uzyskały zniżkę za przemycony kryształ. Zawodnicy kadry otrzymywali kadrowe i klubowe. W sumie, jak twierdzą, równowartość jednej pensji. Z przerwą w lipcu i sierpniu. Ale na wsiach mówiło się, że w polu nie chcą robić, do sportu po łatwy chleb idą. Truchan w czasie trwania kariery ożenił się i dorobił czwórki dzieci. Żonie w pracach w polu pomagali sąsiedzi. Zawodniczki kadry rodziły dzieci w cyklu dwuletnim. Między mistrzostwami świata a olimpiadą. Barbara Krukowak w Grindenwaldzie jechała bieg zjazdowy w szóstym miesiącu ciąży. Poustawiała koleżanki na trasie na zakrętach, żeby wołały: Dochyl się, dochyl! I zawody wygrała. Weronika Budna urodziła córkę w 1967 r., więc zdążyła na olimpiadę do Grenoble w 1968 r. Józefa Pęksa, która wyszła za biegacza Leona Czerniawskiego, miała mniej szczęścia, syn spóźnił się o miesiąc i do Grenoble nie zdążyła, choć treningi rozpoczęła sześć tygodni po połogu. – Myśmy i tak miały szczęście, bo nam dopingu nie dawali. Koleżanki z NRD musiały odchodzić ze sportu, żeby odłączyć doping i móc urodzić dzieci – mówi. (...)Start Czerniawskiej w Dolinie Indianki poprzedzały znaczące informacje, że fachowcy zaliczają ją do czołowych biegaczek świata. Ale Pęksę gubiły nerwy. – Przed zawodami nie jadłam ani kolacji, ani śniadania, w nocy nie zmrużyłam oka – mówi. Ruszyła ostro, po trzech kilometrach doszła Finkę, ale potem wyhamowała. Była 14. Miały za to szansę w sztafecie. Biegunówna, Gąsienica-Daniel i Pęksa. Były czwarte. Na trasie Rosjanka złamała Fince nartę. Skandynawki protestowały. Głos Polek był decydujący, gdyby dołączyły do protestu. W szatni odbyły naradę. Dostały prikaz, żeby siedzieć cicho. Co nam po tym medalu, jak już nigdy nie wyjedziemy? – myślały. „Nasze dziewczęta osiągnęły to, czego się po nich spodziewano. Nic więcej nie mogły zrobić” – odnotowała prasa.
Źródło: Agnieszka Rybak, "Za metą" (Polityka)
Inne:
- Profil Józefy Pęksy-Czerniawskiej w serwisie PKOl
- Profil w Wikipedii
- zobacz artykuł w Dzienniku Polskim
Dorobek medalowy w zawodach rangi mistrzowskiej
W tabeli zamieszczamy medale zdobyte w mistrzostwach Polski oraz Pucharze PZN.
Data | Medal / Puchar | Ranga zawodów | Dyscyplina | Zawodnik | Uwagi |
---|---|---|---|---|---|
1955.03.02 | Srebro | Mistrzostwa Polski | Narciarstwo: bieg na 10 km | Józefa Pęksa | |
1956.02.20 | Złoto | Mistrzostwa Polski | Narciarstwo: sztafeta 3x5 km | Helena Gąsienica-Daniel, Zofia Krzeptowska i Józefa Pęksa | |
1956.02.22 | Złoto | Mistrzostwa Polski | Narciarstwo: bieg na 5 km | Józefa Pęksa | |
1956.02.24 | Złoto | Mistrzostwa Polski | Narciarstwo: bieg na 10 km | Józefa Pęksa |
Kronika sportowa (narciarstwo)
1949
- 28 stycznia-2 lutego. Mistrzostwa Polski juniorów w narciarstwie. Zakopane.
- Dziewczęta 13-15 lat. Slalom Gigant Grupa A: 2. Józefa Pęksa 5:17:4.
1951
- 26 marca. Zawody narciarskie. Zakopane. Memoriał M. Zająca.
- Slalom gigant juniorek: 1. Józefa Pęksa Pęczkówna? 1:19.
1952 21 stycznia. Wojewódzkie mistrzostwa juniorów w narciarstwie. Rajcza.
- Bieg na 2 km: Dziewczęta 14-16 lat: 1. Józefa Pęksa 20:52.
1953
- Od 12 lutego. Mistrzostwa Polski juniorów w narciarstwie. Iwonicz. tutaj.
- Bieg na 3 km dziewcząt kategorii A: 1. Józefa Pęksa 11:44.
1954
- 5-6 stycznia. Mistrzostwa Podhala juniorów w narciarstwie. Zakopane.
- Slalom gigant juniorek wygrała w grupie B 2. Józefa Pęksa.
- Od 2 lutego. Międzynarodowe Mistrzostwa ZS Gwardia. Zakopane.
- Bieg zjazdowy kobiet: 4. Józefa Pęksa 4:37.
- Od 13 lutego. Mistrzostwa Polski juniorów w narciarstwie. Karpacz. tutaj.
- Slalom gigant dziewcząt B: 1. Józefa Pęksa.
- Slalom specjalny dziewcząt B: 1. Józefa Pęksa.
- Powtórzony bieg płaski B: 1. Józefa Pęksa.
- 28 grudnia. Międzynarodowe zawody narciarskie. Zakopane.
- Sztafeta kobiet 3x5 km : 1. Gwardia: Władysława Stopka, Józefa Pęksa i Maria Bukowska 1:13:35.
1955
- Od 27 lutego. Mistrzostwa Polski w narciarstwie. Zakopane. tutaj.
- 28 lutego. Sztafeta 3x5 km kobiet; 1. Gwardia: Władysława Stopka, Helena Gąsienica-Daniel i Józefa Pęksa 1:16:34.
- 2 marca. Bieg na 10 km kobiet: 2. Józefa Pęksa 45:24.
- Od 17 marca. Memoriał Bronisława Czecha.
- Sztafeta 3x5 km kobiet: 3. Polska: Helena Gąsienica-Daniel, Józefa Pęksa i Zofia Krzeptowska 1:28:52.
- Od 11. grudnbia Przedolimpijskie elimnacje narciarzy. Zakopane.
- Bieg na 8 km kobiet: 3. Józefa Pęksa.
1956
- W kadrze na Igrzyska olimpijskie: Józefa Pęksa.
Od 7 stycznia. Międzynarodowe zawody narciarskie w Grindlewald.
- W sztafecie 3x5 km kobiet wystąpiły: Helena Gąsienica-Daniel i Józefa Pęksa – 4, miejsce.
- 26 stycznia-5 lutego Igrzyska Olimpijskie w Cortinad’Ampezzo.
- 1 lutego. W sztafecie 3x5 km kobiet startowały :Józefa Pęksa i Zofia Krzeptowska – Polski zajęły 5. miejsce.
- Od 18 lutego. Mistrzostwa Polski w narciarstwie. Szklarska Poręba. W Szczyrku odbywały się konkurencje alpejskie.
- Sztafeta 3x5 km kobiet: 1. Gwardia: Helena Gąsienica-Daniel, Zofia Krzeptowska i Józefa Pęksa 1:03:41.
- 22 lutego. Bieg na 5 km kobiet: 1. Józefa Pęksa 19:27.
- Bieg na 10 km kobiet: 1. Józefa Pęksa 46:30.
- Od 17 marca. Memoriał Bronisława Czecha.
- Sztafeta 3x5 km kobiet zajęła 1. miejsce. W składzie: Józefa Pęksa i Zofia Krzeptowska.
- Bieg na 10 km kobiet: 6. Józefa Pęksa 48:10.