Adam Kogut
Z Historia Wisły
(→Galeria) |
|||
(Nie pokazano 16 wersji pośrednich.) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Piłkarz | {{Piłkarz | ||
- | | zdjęcie = Adam | + | | zdjęcie = Adam Kogut2.JPG |
| imię i nazwisko = Adam Władysław Kogut | | imię i nazwisko = Adam Władysław Kogut | ||
| narodowość = [[Grafika:Flaga_pol.JPG|25px]] Polska | | narodowość = [[Grafika:Flaga_pol.JPG|25px]] Polska | ||
Linia 44: | Linia 44: | ||
| mecze8 = | | mecze8 = | ||
| bramki8 = | | bramki8 = | ||
- | | sezon9 = | + | | sezon9 = 1925 |
- | | klub9 = | + | | klub9 = Wisła II Kraków |
| mecze9 = | | mecze9 = | ||
| bramki9 = | | bramki9 = | ||
- | | sezon10 = | + | | sezon10 = 1927-1928 |
- | | klub10 = | + | | klub10 = Polonia Warszawa |
| mecze10 = | | mecze10 = | ||
| bramki10 = | | bramki10 = | ||
- | | sezon11 = | + | | sezon11 = 1928-1929 |
- | | klub11 = | + | | klub11 = Gwiazda Warszawa |
| mecze11 = | | mecze11 = | ||
| bramki11 = | | bramki11 = | ||
Linia 111: | Linia 111: | ||
| suma bramek = | | suma bramek = | ||
}} | }} | ||
- | + | ||
==Biografia== | ==Biografia== | ||
''Nieobliczalny narwaniec i bezlitośnie precyzyjny strzelec; świetny piłkarz i wzorowy żołnierz; wieczny tułacz, który w efekcie męczeńskiej śmierci spoczywa bez własnego grobu na obcej ziemi.'' | ''Nieobliczalny narwaniec i bezlitośnie precyzyjny strzelec; świetny piłkarz i wzorowy żołnierz; wieczny tułacz, który w efekcie męczeńskiej śmierci spoczywa bez własnego grobu na obcej ziemi.'' | ||
- | |||
- | |||
'''Adam Władysław Kogut''' urodził się 4 grudnia 1895 roku w Krakowie. Pierwsze piłkarskie doświadczenia zdobywał w Robotniczym Klubie Sportowym, następnie trenował w dwóch innych krakowskich klubach: Polonii i Krakusie. W 1914 roku związał się z drużyną Cracovii, zdążył rozegrać zaledwie kilka meczów, gdy wybuchła I wojna światowa. | '''Adam Władysław Kogut''' urodził się 4 grudnia 1895 roku w Krakowie. Pierwsze piłkarskie doświadczenia zdobywał w Robotniczym Klubie Sportowym, następnie trenował w dwóch innych krakowskich klubach: Polonii i Krakusie. W 1914 roku związał się z drużyną Cracovii, zdążył rozegrać zaledwie kilka meczów, gdy wybuchła I wojna światowa. | ||
Linia 144: | Linia 142: | ||
W mniej więcej tym samym czasie Kogut zdał maturę, co ciekawe, eksternistycznie w ... Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Krakowie. Cały czas doskonalił się również jako żołnierz (głównie w dziedzinie broni pancernej), co pozwoliło mu awansować do stopnia kapitana w 1926 roku. | W mniej więcej tym samym czasie Kogut zdał maturę, co ciekawe, eksternistycznie w ... Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Krakowie. Cały czas doskonalił się również jako żołnierz (głównie w dziedzinie broni pancernej), co pozwoliło mu awansować do stopnia kapitana w 1926 roku. | ||
- | Obowiązki żołnierza sprawiły, że pod koniec 1923 roku Kogut rozstał się z Krakowem, "''jego dalsza droga zawodnicza prowadziła przez Polonię Przemyśl, Czarnych Radom a następnie z powrotem Wisłę''." Rzeczywiście, Kogut po raz drugi został zawodnikiem Białej Gwiazdy, tym razem drużyny rezerwowej. Potwierdzenie znajdujemy w "Przeglądzie Sportowym" z 1925 roku (nr 43): ''"Turniej na boisku Legji. Wisła II Garbarnia 3:2 (0:0). Decydująca bramka padła dopiero po przedłużeniu. Legia - Wolność 8:1 (6:0). Wisła II Legja 7:0 (4:0). W szeregach Wisły grał po długiej nieobecności w rodzinnym grodzie por. Kogut".'' | + | Obowiązki żołnierza sprawiły, że pod koniec 1923 roku Kogut rozstał się z Krakowem, "''jego dalsza droga zawodnicza prowadziła przez Polonię Przemyśl, Czarnych Radom a następnie z powrotem Wisłę''." Rzeczywiście, Kogut po raz drugi został zawodnikiem Białej Gwiazdy, tym razem drużyny rezerwowej. Potwierdzenie znajdujemy w "Przeglądzie Sportowym" z 1925 roku (nr 43): ''"Turniej na boisku Legji. Wisła II Garbarnia 3:2 (0:0). Decydująca bramka padła dopiero po przedłużeniu. Legia - Wolność 8:1 (6:0). [[1925.10.26? Legia Kraków - Wisła II Kraków 0:7|Wisła II Legja 7:0 (4:0)]]. W szeregach Wisły grał po długiej nieobecności w rodzinnym grodzie por. Kogut".'' |
Tułaczka Koguta nie miała końca. "W 1927 r. zameldował się w warszawskiej Polonii, gdzie przez dwa sezony grał w I-ligowym zespole. Latem 1828 r. zapowiadano jego przejście do Warszawianki, ale nie ma go tam w składzie meczów pierwszoligowych. Informowano także o zamiarze gry Koguta w Gwieździe Warszawa".'' [B.Tuszyński, Przerwany bieg] | Tułaczka Koguta nie miała końca. "W 1927 r. zameldował się w warszawskiej Polonii, gdzie przez dwa sezony grał w I-ligowym zespole. Latem 1828 r. zapowiadano jego przejście do Warszawianki, ale nie ma go tam w składzie meczów pierwszoligowych. Informowano także o zamiarze gry Koguta w Gwieździe Warszawa".'' [B.Tuszyński, Przerwany bieg] | ||
Linia 171: | Linia 169: | ||
Nie są znane dokładne okoliczności wykluczenia Koguta z grona członków Wisły. W sprawozdaniu z posiedzenia Wydziału z 7 października 1919 roku można znaleźć lakoniczne zdanie ''Uchwalono członka grającego Koguta Adama wykluczyć z listy członków wskutek niesportowego zachowania się.'' Pewne jest, że decyzję podjęto na najwyższym szczeblu (w spotkaniu Wydziału brali udział [[Józef Szkolnikowski]], [[Marian Kopeć]], [[Stanisław Adamski]], [[Stanisław Ziemiański]]). | Nie są znane dokładne okoliczności wykluczenia Koguta z grona członków Wisły. W sprawozdaniu z posiedzenia Wydziału z 7 października 1919 roku można znaleźć lakoniczne zdanie ''Uchwalono członka grającego Koguta Adama wykluczyć z listy członków wskutek niesportowego zachowania się.'' Pewne jest, że decyzję podjęto na najwyższym szczeblu (w spotkaniu Wydziału brali udział [[Józef Szkolnikowski]], [[Marian Kopeć]], [[Stanisław Adamski]], [[Stanisław Ziemiański]]). | ||
+ | ==Galeria== | ||
+ | <gallery> | ||
+ | Grafika:Adam Kogut 1919.jpg|1919 | ||
+ | Grafika:1919.06.29 Pogoń Lwów - Wisła Kraków.JPG|[[1919.06.29 Pogoń Lwów - Wisła Kraków 2:2]] | ||
+ | Grafika:1919.07.20 Wisła-Cracovia.jpg|[[1919.07.20 Cracovia - Wisła Kraków 1:3]] | ||
+ | Grafika:Cracovia 1919-20.jpg|1919-20 rok (w barwach Cracovii) | ||
+ | Grafika:1921 MTK Budapeszt - Schlosser.jpg|W barwach Cracovii w 1921 roku | ||
+ | Grafika:Adam Kogut 1921.jpg|1921 rok (w barwach Cracovii) | ||
+ | Grafika:Cracovia 1922.JPG|[[1922.04.02 Wisła Kraków - Cracovia 1:1]] (w barwach Cracovii) | ||
+ | Grafika:1922.05.28 Szwecja - Polska SL 1922-06-09c.jpg|[[1922.05.28 Szwecja - Polska 1:2]] | ||
+ | Grafika:1922.05.28 Szwecja - Polska2.JPG|[[1922.05.28 Szwecja - Polska 1:2]] | ||
+ | Grafika:Adam Kogut.jpg | ||
+ | Grafika:Raz, Dwa, Trzy 1932-02-16 Kogut.jpg | ||
+ | Grafika:Adam Kogut 1.jpg | ||
+ | </gallery> | ||
==Źródła prasowe== | ==Źródła prasowe== | ||
+ | [[Grafika:Ruch 1912-10-26.JPG|thumb|right|200 px]] | ||
+ | [[Grafika:Sport Lwów 1923-10-03b.jpg|thumb|right|200 px]] | ||
[[:Grafika:IKC 1939-08-06b.JPG|W 25 rocznicę wymarszu Kadrówki - artykuł potwierdzający przynależność do Legionów]] | [[:Grafika:IKC 1939-08-06b.JPG|W 25 rocznicę wymarszu Kadrówki - artykuł potwierdzający przynależność do Legionów]] | ||
- | + | ===Przegląd Sportowy : R. 2, 1922, nr 2=== | |
- | + | ||
+ | 1922.01.13 | ||
+ | |||
+ | Adam Kogut, lewy łącznik, lat 27, porucznik W. P., od 10 roku życia uprawia sport piłki nożnej, zrazu w drużynach niezorganizowanych. Od r. 1910 czynny jest w różnych klubach krakowskich, a więc w Robot. KI. Sport., Polonii i Krakusie. W r. 1913 i 1914 widzimy go w rezerwie Cracovii. Podczas wojny był kierów, i graczem drużyny 5 legjonu p. Przez rok 1919 gra w Wiśle I., a od 1920 r. już stale w Cracovii I, w któjej rozegrał 73 zawody i strzelił 75 bramek. W reprezentacji Krakowa brat udział 2 razy i strzelił 1 bramkę. | ||
+ | |||
+ | |||
+ | ===Raz, Dwa, Trzy: Ilustrowany Tygodnik Sportowy. 1932, nr 7=== | ||
+ | Kogut Adam, lewy łącznik obok Kałuży i Sperlinga z lat 1921, w tym czasie osiągnął swój najwyższy poziom. Bardzo dobry gracz, miał dziwny dar przestrzeliwania — w górę oczywiście — bramki z najdogodniejszej sytuacji. Grubo lepiej strzelał... boso, ale także tylko lewą nogą | ||
+ | |||
+ | ==Requiescat in pace== | ||
+ | <gallery> | ||
+ | Grafika:Adam Kogut Katyń.jpg|Cmentarz Polski w Katyniu. Tabliczka upamiętniająca śmierć Adama Koguta. | ||
+ | Grafika:Adam Kogut Katyń2.jpg|Cmentarz Polski w Katyniu. Fragment ołtarza z nazwiskami zamordowanych oficerów, wśród nich nazwisko Adama Koguta. | ||
+ | </gallery> | ||
[[Kategoria:Zawodnicy (piłka nożna)|Kogut Adam]] | [[Kategoria:Zawodnicy (piłka nożna)|Kogut Adam]] | ||
[[Kategoria: Reprezentanci Polski|Kogut Adam]] | [[Kategoria: Reprezentanci Polski|Kogut Adam]] |
Aktualna wersja
Spis treści |
Biografia
Nieobliczalny narwaniec i bezlitośnie precyzyjny strzelec; świetny piłkarz i wzorowy żołnierz; wieczny tułacz, który w efekcie męczeńskiej śmierci spoczywa bez własnego grobu na obcej ziemi.
Adam Władysław Kogut urodził się 4 grudnia 1895 roku w Krakowie. Pierwsze piłkarskie doświadczenia zdobywał w Robotniczym Klubie Sportowym, następnie trenował w dwóch innych krakowskich klubach: Polonii i Krakusie. W 1914 roku związał się z drużyną Cracovii, zdążył rozegrać zaledwie kilka meczów, gdy wybuchła I wojna światowa.
Miał 19 lat i wielkie serce do walki. Przez okres wojny był formalnie zawodnikiem rezerw Cracovii, wiadomo jednak, że żołnierska dola oddaliła większość piłkarzy od klubowej piłki. Najprawdopodobniej Kogut wziął wówczas udział w dwóch meczach Pasów, natomiast częściej i z powodzeniem udzielał się jako kierownik i zawodnik 5 p. Legionów, co nie pozostało bez wpływu na jego powojenne losy.
Jako posłuszny Piłsudskiemu żołnierz Legionów, po tzw. kryzysie przysięgowym w 1917 roku (legioniści z I i III Brygady odmówili złożenia przysięgi wierności Wilhelmowi II) został wcielony do armii austriackiej i odesłany na front włoski. Gdy wrócił, trafił do więzienia w Stanisławowie, gdzie - internowany przez władze ukraińskie - wytrwał do czerwca 1919 roku.
Po oswobodzeniu został żołnierzem Wojska Polskiego, zmienił też piłkarskie barwy z Pasów na Białą Gwiazdę. Niestety, również z tamtych czasów zachowało się niewiele dowodów dokumentujących aktywność sportową Koguta. Wiemy jednak, że brał udział już w pierwszym meczu Sparty/Wisły po reaktywowaniu się klubu wraz z zakończeniem I wojny światowej.
Na pewno 22 czerwca 1919 roku wystąpił w meczu Pogoń Lwów - Wisła. Prowadzeni przez Henryka Reymana wiślacy rozgromili lwowian aż 5:1. Niespełna miesiąc później, 20 lipca 1919 roku Kogut zagrał w barwach Wisły przeciw Cracovii, a jego wyjątkowej urody bramkę z rzutu wolnego wspominano jeszcze długo po meczu. 10 września strzelił przynajmniej jedną bramkę w zremisowanym 5:5 rewanżowym meczu z Pogonią Lwów.
20 września, na wyjeździe, Wisła zmierzyła się w ulewnym deszczu z Makkabi Kraków, odnosząc pewne zwycięstwo 3:0. Było to możliwe między innymi dzięki wspaniałej postawie Koguta, który rozpoczął strzelecki festiwal. W "Nowym Dzienniku" czytamy, że jego gol padł tuż przed pauzą „wskutek nagłego widocznego defektu w garderobie obrońcy Makkabi”. Pozostałe bramki dorzucili Henryk Reyman i Artur Olejak.
Wkrótce przebojowy napastnik, który zyskał sobie sympatię kibiców i przychylność mediów, musiał pożegnać się z Białą Gwiazdą i z Krakowem. "Przegląd Sportowy" z tamtego okresu informuje: "Odbyte w połowie listopada I Walne Zebranie TS Wisła posłużyło włodarzom klubu do podsumowań minionego sezonu. Kogo należy pochwalono: w tym piłkarzy, którzy doprowadzili do reaktywowania Towarzystwa; kogo należy zganiono: np. wykluczono z członków TS Wisła Adama Koguta za "niesportowe zachowanie się". Nie są nam znane żadne szczegóły, trudno więc wyrokować w kwestii słuszności tej decyzji, wiadomo jednak, że w klubie, o którego losach decydowali w dużej mierze oficerowie Wojska Polskiego, a wielu spośród ich podopiecznych stanowili żołnierze, dbałość o wysokie morale i przestrzeganie zasad etyki były traktowane priorytetowo.
Sierżanta Koguta w trybie pilnym wysłano do Warszawy, by ukończył kurs o charakterze sportowym. Na początku 1920 roku, już jako podporucznik, został odesłany do dyspozycji Dowództwa Okręgu Generalnego Kraków, służył w Baonie Zapasowym Wojsk Wartowniczych. To z kolei umożliwiało mu podjęcie treningów a nawet regularną grę, ponownie w barwach Cracovii, którą reprezentował do 1923 roku, występując w 73 meczach, w których strzelił 75 bramek.
Kogut był jednym z niewielu, który miał szczęście i zaszczyt partnerować legendarnym graczom Wisły i Cracovii, Henrykowi Reymanowi i Józefowi Kałuży. Co ciekawe, u boku Reymana zagrał jeszcze raz, już jako zawodnik Pasów, w "kombinowanej" reprezentacji Krakowa przeciwko węgierskiej drużynie Ujpesti 7 lipca 1921 roku. Mecz, przegrany przez Polaków 1:3, przeszedł do historii jako wyjątkowo brutalny. Niesportowe zagrania gości wywołały awanturę na boisku i trybunach, zaś protestujący przeciw polowaniu na kości Reyman i Kogut zostali wyrzuceni przez sędziego z boiska.
28 maja 1922 roku Adam Kogut zagrał przeciwko Szwecji. Był to jego jedyny występ z Orłem Białym na piersi. Mecz ten był pierwszym w historii, w którym Reprezentacja Polski odniosła zwycięstwo.
W listopadzie 1922 roku znów było głośno o Kogucie. Sprawa kolejnego wyrzucenia go z boiska, tym razem w towarzyskim, przegranym 2:0 meczu Cracovii z Wawelem, przeszła do historii jako jeden z najgłośniejszych skandali międzywojennej piłki. "Gra poczyna nabierać ostrego tempa. Gracze Cracovii zachowują się wobec sędziego prowokująco; za słowa "pan jesteś ślepy" wypowiedziane pod adresem sędziego, usuwa tenże Koguta z boiska, a następnie wobec niesportowego zachowania się i innych graczy Cracovii przerywa zawody w 80 minucie. (...) Dla nas zachowanie się graczy Cracovii jest zupełnie zrozumiałem. Drużyna Cracovii, przyzwyczajona, że dotychczas faktycznymi kierownikami zawodów byli Synowiec, Fryc lub inny z graczy, że sędziowie byli rozkazom tych graczy zawsze posłuszni - nie mogła się obecnie zgodzić, by zawody odbywały się nieco odmiennie. Wyprowadzeni z równowagi nieuchronną klęską, zwrócili całą swą złość przeciw sędziemu, nie szczędząc mu wyznań w rodzaju: pan jesteś ślepy, pan się zupełnie nie nadaje na sędziego". [Przegląd Sportowy]
Za nazwanie sędziego ślepym Kogut został zdyskwalifikowany na pół roku. W lipcu 1923 roku, gdy kara się skończyła, pechowy zawodnik złamał obojczyk, co znacznie przedłużyło jego rozbrat z piłką.
W mniej więcej tym samym czasie Kogut zdał maturę, co ciekawe, eksternistycznie w ... Żeńskim Seminarium Nauczycielskim w Krakowie. Cały czas doskonalił się również jako żołnierz (głównie w dziedzinie broni pancernej), co pozwoliło mu awansować do stopnia kapitana w 1926 roku.
Obowiązki żołnierza sprawiły, że pod koniec 1923 roku Kogut rozstał się z Krakowem, "jego dalsza droga zawodnicza prowadziła przez Polonię Przemyśl, Czarnych Radom a następnie z powrotem Wisłę." Rzeczywiście, Kogut po raz drugi został zawodnikiem Białej Gwiazdy, tym razem drużyny rezerwowej. Potwierdzenie znajdujemy w "Przeglądzie Sportowym" z 1925 roku (nr 43): "Turniej na boisku Legji. Wisła II Garbarnia 3:2 (0:0). Decydująca bramka padła dopiero po przedłużeniu. Legia - Wolność 8:1 (6:0). Wisła II Legja 7:0 (4:0). W szeregach Wisły grał po długiej nieobecności w rodzinnym grodzie por. Kogut".
Tułaczka Koguta nie miała końca. "W 1927 r. zameldował się w warszawskiej Polonii, gdzie przez dwa sezony grał w I-ligowym zespole. Latem 1828 r. zapowiadano jego przejście do Warszawianki, ale nie ma go tam w składzie meczów pierwszoligowych. Informowano także o zamiarze gry Koguta w Gwieździe Warszawa". [B.Tuszyński, Przerwany bieg]
Gra w klubach warszawskich wynikała z kolejnego wojskowego przydziału - od 1927 roku Kogut służył w garnizonie modlińskim. Nie ma żadnych dowodów na to, by Kogut był w jakikolwiek sposób związany z piłką w latach trzydziestych.
Adam Kogut został odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych oraz Medalem Pamiątkowym za wojnę 1918-21 i Medalem Dziesięciolecia Niepodległości.
Gdy wybuchła II wojna światowa, Adam Kogut wziął udział w kampanii wrześniowej, jako dowódca pociągu naprawczego broni pancernej. Miejsce i czas, gdy wpadł w ręce sowieckiej armii, nie są nam znane.
Adam Kogut "figuruje na liście jeńców wojennych Kozielska, na podstawie której (nr 036/4 z 16.04.1940, poz. 8, nr teczki personalnej 2546) przewieziony został do Lasku katyńskiego i tam zamordowany. Zidentyfikowany i zewidencjonowany pod numerem 809, ekshumowany najprawdopodobniej do bratniej mogiły drugiej". [B.Tuszyński, Przerwany bieg]
9 listopada 2007 Adam Kogut został pośmiertnie awansowany przez Prezydenta RP do stopnia majora.
Źródła: Bogdan Tuszyński, Przerwany bieg; Przegląd Sportowy.
wislakrakow.com
(dorotja)
Mecz w Reprezentacji Polski
Adam Kogut jeden raz reprezentował barwy Polski - jako piłkarz Cracovii wystąpił w 1922 roku przeciwko Szwecji. Mecz ten był pierwszym w historii, w którym Reprezentacja Polski odniosła zwycięstwo.
- 1921.05.28 Szwecja – Polska 1–2, mecz towarzyski
Wykluczenie z Wisły
Nie są znane dokładne okoliczności wykluczenia Koguta z grona członków Wisły. W sprawozdaniu z posiedzenia Wydziału z 7 października 1919 roku można znaleźć lakoniczne zdanie Uchwalono członka grającego Koguta Adama wykluczyć z listy członków wskutek niesportowego zachowania się. Pewne jest, że decyzję podjęto na najwyższym szczeblu (w spotkaniu Wydziału brali udział Józef Szkolnikowski, Marian Kopeć, Stanisław Adamski, Stanisław Ziemiański).
Galeria
1922.04.02 Wisła Kraków - Cracovia 1:1 (w barwach Cracovii) |
|||
Źródła prasowe
W 25 rocznicę wymarszu Kadrówki - artykuł potwierdzający przynależność do Legionów
Przegląd Sportowy : R. 2, 1922, nr 2
1922.01.13
Adam Kogut, lewy łącznik, lat 27, porucznik W. P., od 10 roku życia uprawia sport piłki nożnej, zrazu w drużynach niezorganizowanych. Od r. 1910 czynny jest w różnych klubach krakowskich, a więc w Robot. KI. Sport., Polonii i Krakusie. W r. 1913 i 1914 widzimy go w rezerwie Cracovii. Podczas wojny był kierów, i graczem drużyny 5 legjonu p. Przez rok 1919 gra w Wiśle I., a od 1920 r. już stale w Cracovii I, w któjej rozegrał 73 zawody i strzelił 75 bramek. W reprezentacji Krakowa brat udział 2 razy i strzelił 1 bramkę.
Raz, Dwa, Trzy: Ilustrowany Tygodnik Sportowy. 1932, nr 7
Kogut Adam, lewy łącznik obok Kałuży i Sperlinga z lat 1921, w tym czasie osiągnął swój najwyższy poziom. Bardzo dobry gracz, miał dziwny dar przestrzeliwania — w górę oczywiście — bramki z najdogodniejszej sytuacji. Grubo lepiej strzelał... boso, ale także tylko lewą nogą
Requiescat in pace