Ciężkoatletyka
Z Historia Wisły
Spis treści |
Dzieje sekcji ciężkiej atletyki (zapasy i podnoszenie ciężarów)
Ciężka atletyka, ta nieco archaicznie brzmiąca dzisiaj nazwa, w latach międzywojennych będąca w powszechnym stosowaniu, kryła w sobie dwie dyscypliny sportu, w których najważniejszą rolę spełniała siła fizyczna zawodników. Idzie tutaj o zapasy oraz o podnoszenie ciężarów. W krakowskiej Wiśle powstała ona jako trzecia z kolei, po piłkarskiej i lekkoatletycznej, a miało to miejsce w czerwcu 1922 roku. Pierwsze lata działalności nie były usłane różami, gdyż - jak można przeczytać w księdze jubileuszowej z okazji 30-lecia klubu - „sport ten cieszy się niestety małem poparciem społeczeństwa, zrażonego doń cyrkowemi »kawałami« zapaśników zawodowych”. Sytuacja zmieniła się diametralnie w połowie lat 20-tych, kiedy to przyjechał do Krakowa trzykrotny zawodowy mistrz globu w zapasach, już za życia światowa legenda tej dyscypliny, Stanisław „Zbyszko” Cyganiewicz. Człowiek nietuzinkowy. Znał dziewięć języków obcych, interesował się filozofią, był miłośnikiem muzyki operowej. Urodzony w Jodłowej koło Jasła, uczęszczał do Gimnazjum św. Jacka w Krakowie (wywodziło się z niego wielu wiślaków), po zdaniu matury podjął studia prawnicze na Uniwersytecie Jagiellońskim. Będąc przyjmowany z honorami na salonach świata, na każdym kroku podkreślał swoje polskie korzenie. Mocno pragnął, aby również w Krakowie rozwijał się jego ulubiony sport. Chcąc zachęcić młodych chłopców do uprawiania zapasów, wystąpił w roku 1925 w paru galach pokazowych, tocząc w nich pojedynki z kilkoma przeciwnikami równocześnie (oczywiście żadnego nie przegrywając). Jeden z takich pokazów okazał się przełomowym dla dziejów wiślackich zapasów. Odbył się on w hali krakowskiego Sokoła, a obecny na nim Władysław Bajorek pojął wtedy, że zapasy są właśnie tym, czym chciałby się zająć w swoim życiu. Już rok później zdobył tytuł mistrza okręgu małopolskiego, a w roku 1929 wywalczył tytuł mistrza Polski. Sukces ten powtórzył w roku 1931, dzięki czemu zakwalifikował się do reprezentacji kraju na mistrzostwa Europy. Na zawodach tych, bliżej nieznany na arenie międzynarodowej Polak, przebojem wdarł się do czołówki turnieju w wadze lekkiej. W decydującym o podziale medali boju, przegrał - po najpiękniejszej walce zawodów - z kilkakrotnym mistrzem Europy i dwukrotnym mistrzem olimpijskim, nazywanym „królem zapaśnictwa” Szwedem Johanssonem. Porażka ta zepchnęła go - na tak nie lubiane przez sportowców - czwarte miejsce. W latach następnych nie odniósł już tak wielkich sukcesów poza granicami Polski, a przypomniał o sobie dopiero po siedmiu latach, wygrywając w Bytomiu (ówczesne Niemcy) niezwykle silnie obsadzony turniej międzynarodowy.To jednak nie Władysław Bajorek, a Aleksander Jaworski zdobył dla Wisły pierwszy tytuł mistrza Polski. Miało to miejsce w roku 1927 we Lwowie, gdzie oprócz tego trzecie miejsce dla Białej Gwiazdy wywalczył Antoni Pawlikowski. Ci wcześniej wymienieni zapaśnicy, wraz z Kazimierzem Nigrinem oraz - z założycielami sekcji - Franciszkiem Pawlikowskim i Mieczyslawem Tylko, stanowili o sile wiślackich zapasów w tym okresie. Na dobrego zapaśnika zapowiadał się także Bohdan Śmitkowski (Bohdan Śmitkowski został zamordowany przez hitlerowskiego okupanta w roku 1944. Pośmiertnie został odznaczony orderem Virtuti Militari oraz awansowany do stopnia kapitana Armii Krajowej).
„Zbyszka” Cyganiewicza ciągnęło zaś do Wisły. W dniu 13 czerwca 1937 roku na stadionie Białej Gwiazdy, w obecności tysiąca widzów, odbyły się zawody wolno-amerykańskie. „Zbyszko” pokonał mistrza Jugosławii, a publiczność zniosła go w podzięce na rękach z ringu. Również i w podnoszeniu ciężarów odnosiła Wisła niemałe sukcesy. W roku 1932 podczas zawodów o mistrzostwo Krakowa wiślaccy atleci zdobyli pięć tytułów mistrzowskich, a Władysław Derbot - wynikiem 100 kg - wyrównał rekord Polski w podnoszeniu oburącz w wadze lekkiej. Zawodnik ten rok później zdobył tytuł wicemistrza kraju w trójboju, by w roku 1934 odnieść bezapelacyjne zwycięstwo w zawodach tej samej rangi w pięcioboju (rwanie i podrzut jednorącz, wyciskanie, rwanie i podrzut oburącz). Mistrzostwa te były w ogóle dla ciężarowców Białej Gwiazdy niezwykle owocne, gdyż złoty medal zdobył w nich w wadze koguciej Józef Głowacki, zaś trzecie miejsce w wadze średniej wywalczył „Elpini”.
Sukcesy zanotowali także wiślacy ciężarowcy na mistrzostwach Polski w roku 1937. Władysław Derbot zdobył tytuł wicemistrzowski w wadze lekkiej, zaś zawodnik o nazwisku Suchy wywalczył brązowy medal w wadze średniej, wyrównując rekord Polski w rwaniu. W okresie powojennym nie udało się na szerszą skalę odbudować sekcji, reaktywując w roku 1951 jedynie jej zapaśniczą część, która - pomimo awansu do I ligi w roku 1954 - została po kilku latach rozwiązana. Warto jednak pamiętać, że tak zapaśnicy, jak i ciężarowcy dołożyli swoją cegiełkę w budowaniu wiślackiej potęgi i chwały.
Źródło: "Sto lat w blasku Białej Gwiazdy", Dariusz Zastawny
Dzieje sekcji ciężkiej atletyki (zapasy i podnoszenie ciężarów). Kalendarium
- 1922 - powstanie sekcji, jako trzeciej w ramach TS (wcześniej powstały sekcje piłki nożnej i lekkoatletyki); inicjatorami i założycielami sekcji byli Franciszek Pawlikowski i Mieczysław Tylko;
- 1925 - wizyta w Krakowie i inspirujące pokazy walki Stanisława "Zbyszko" Cyganiewicza, mistrza świata w zapasach;
- 1926 - Władysław Bajorek zostaje mistrzem okręgu małopolskiego;
- 1927 - Aleksander Jaworski zostaje pierwszym wiślackim mistrzem Polski w zapasach, wygrywając turniej we Lwowie;
- W tych samych zawodach Antoni Pawlikowski zajmuje trzecie miejsce;
- 1929 - Władysław Bajorek mistrzem Polski;
- 1931 - Władysław Bajorek ponownie zostaje mistrzem Polski i wyjeżdża na Mistrzostwa Europy, gdzie zajmuje czwarte miejsce po porażce z mistrzem olimpijskim Szwedem Johansonem;
- 1932 - wiślaccy atleci zdobywają pięć złotych medali podczas zawodów o mistrzostwo Krakowa;
- Władysław Derbot wyrównuje rekord Polski w podnoszeniu oburącz;
- 1933 - Władysław Derbot wicemistrzem Polski w trójboju;
- 1934 - Władysław Derbot mistrzem Polski w pięcioboju;
- Józef Głowacki mistrzem Polski w wadze koguciej;
- 1937 - Władysław Derbot wicemistrzem Polski w wadze lekkiej;
- Suchy brązowym medalistą MP w wadze średniej oraz wyrównanie rekordu w rwaniu;
- 1938 - Władysław Bajorek wygrywa międzynarodowy turniej w Bytomiu;
- 1940-1950 - zawieszenie działalności sekcji;
- 1951 - reaktywacja części zapaśniczej sekcji;
- 1954 - awans drużyny zapaśników do I ligi;
- 1956 (?) - rozwiązanie sekcji.
Na podstawie: "Sto lat w blasku Białej Gwiazdy", Dariusz Zastawny
Zawodnicy:
- Władysław Bajorek
- Władysław Derbot
- Józef Głowacki
- Aleksander Jaworski
- Konar
- Kowański
- Masny
- Kazimierz Nigrin
- Antoni Pawlikowski
- Franciszek Pawlikowski
- Bohdan Śmitkowski
- Mieczysław Tylko
- Stanisław Voigt
- Andrzej Woźniak (zapasy)
Działacze:
Zobacz też:
Przegląd Sportowy nr. 101, Środa 20 grudnia 1933 roku/ strona 2 wspomina o dwóch walkach zapaśników Wisły, zobacz 1933.12.17 Wisła - Brygada Częstochowa 12:4
http://buwcd.buw.uw.edu.pl/e_zbiory/ckcp/p_sportowy/1922/numer029/imagepages/image16.htm Mika cięzkoatleta
http://buwcd.buw.uw.edu.pl/e_zbiory/ckcp/p_sportowy/1925/numer049/imagepages/image10.htm atletyka
1934: start w mistrzostwach okręgu Głowacki w. kogucia 310 kg, Derbot w. lekka 382,5, Elpini półcięzka 397,5, wszytsko rekordy okręgu. W MP w wadze kogucie: Mimmel (samson Kochłowice) 320kg, Głowacki (W) 317,5,. Waga lekka: Derbot (w) 385 kg, Wittka (Katowice) 377,5
Zawody ciężkoatletyczne 1922
Przegląd Sportowy nr 28/1922 str.11:
- * *
W niedzielę przed meczem odbyły się zawody ciężko-atletyczne, urządzone przez sekcję ciężko-atletyczną Wisły.
Fakt ten należy przywitać b. życzliwie jako objaw wszechstronności sportowej uprawianej przez kluby krakowskie. Naogół materjał zapowiada się bardzo obiecująco .Zwłaszcza b. dobrymi okazali się Czerny i Mika walczący w drugiej parze. Do zawodów stawały trzy pary. W pierwszej Hoffman contra Gawronek. Walka bardzo prymitywnie prowadzona zakończyła się po 20 minutach remisowo. W drugiej parze Czerny contra Mika. Zwyciężył po pięknej walce w 15 1/2 minucie Czerny. W trzeciej parze Tylko i Bąkowski. Walka skutkiem wypadku jakiemu uległ Bąkowski została przerwana.
http://buwcd.buw.uw.edu.pl/e_zbiory/ckcp/p_sportowy/1931/numer035/imagepages/image4.htm Przegląd Sportowy 1931 35/4 zapasy
http://buwcd.buw.uw.edu.pl/e_zbiory/ckcp/p_sportowy/1934/numer093/imagepages/image2.htm 1934 93/2 zapasy