Franciszek Ciesielka

Z Historia Wisły

Zarząd klubu Wisła Szczawnica w 1948 roku. Od lewej: Adam Pilecki, Franciszek Ciesielka, dr Artur Werner, doktorowa Anna Werner, Jacek Majerczak, Stanisław Malinowski, Emil Chramiec, Wojciech Piecyk, Radosław Ładoś. Źródło: Zbiory prywatne rodziny Franciszka Ciesielki i archiwum KS Pieniny Szczawnica

Franciszek Ciesielka (ur. 6.03.1909 w Szczawnicy, zm. 20.04.1996) - narciarz, kajakarz, instruktor, działacz sportowy szczawnickiego oddziału Wisły i KS Pieniny, żołnierz I pułku Strzelców Podhalańskich, kurier. Syn Antoniego i Teresy Walkowskiej, brat Jana

Młodość i okres przedwojenny

Do 1930 roku był członkiem "Strzelca", później wstąpił do klubu "Wisła" w Szczawnicy. Szkutnik samouk, dostarczał lub wypożyczał zawodnikom sprzęt własnej produkcji, w trudnych czasach również bezinteresownie. Przed II wojną światową prowadził stanicę wodną na Kaczym, gdzie dziś jest przewóz łodziami na szlaku Sokolicy i Trzech Koron.

Jak podaje Włodzimierz Wnuk w wydanej w 1948 roku książce "Walka podziemna na szczytach" Franciszek Ciesielka ukońzył 4 klasy szkoły powszechnej w Szczawnicy, z zazwodu był stolarzem, czego nauczył się samodzielnie. Wnuk podkreśla miłość Ciesielki do sportu oraz określa go mianem jednego z "najgorliwszych członków "Wisły"" i specjalisty od kajaków.

Z racji specjalizacji w kajakarstwie swoje treningi prawie przez cały rok na Dunajcu, będącym rzeką graniczną. W marcu 1938 roku wezwano go do Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie obok Warszawy, gdzie został poddany przeszkoleniu wywiadowczemu. Po złożeniu przysięgi w grupie czterech pozostałych uczestników wrócił do Szczawnicy, gdzie został wcielony do Straży Granicznej w roli wywiadowcy.

Wojenne losy

O wojennych losach Franciszka Ciesielki donosi kilka publikacji.

Stanisław Korusiewicz w "Apelu Podhalańskim" przedstawia jego działalność możliwie szczegółowo:

"Z chwilą agresji nieprzyjaciela na polskie tereny, po krótkiej walce nad Dunajcem, wycofał się do Jaworek, a później górami do Nowego Sącza. Tu jednak go nie przyjęto z powodu braku uzbrojenia i umundurowania, po czym powrócił do domu. W X 1939 wstąpił do podziemnejorganizacji Służba Zwycięstwu Polski. Wykonując polecenie zwierzchników, założył w Szcawnicy placówkę "Sieć", działając pod pseud. "Cięciwa". W ramach swoich zadań, jako kurier przeprowadzał na Węgry uciekinierów z Polski. Na skutek zdrady aresztowany 6 III 1941 przez gestapo i osadzony w zakopiańskim więzieniu "Palace". Poddany przesłuchaniom, podczas których nie wydał nikogo. WYkorzystując nadarzającą się okazję, zbiegł i wyjechał do Szymanowa k. Warszawy. Tu leczył odniesione podczas przesłuchań kontuzje, oraz uczestniczył w wykładach tajnej podchorążówki. Po 8 miesiącach przerzucono go do Charsznicy w pow. miechowskim. Stąd na rozkaz swojego dowódcy powrócił w 1943 w rodzinne strony i wstąpił do oddziału partyzanckiego AK por. Krystyna Więckowskiego "Zawiszy". Tam też 11 XI 1944 awansował do stopnia ppor. Po zakończeniu okupacji został rybakiem morskim."

Włodzimierz Wnuk w "Walce podziemnej na szczytach" opisuje dzieje Ciesielki następująco:

"Był on jednym z tych Szczawniczan, którzy niedługo po załamaniu się kampanii wrześniowej w 1939 r. przystąpili do służby podziemnej, polegającej przede wszystkim na przeprowadzaniu przez granicę rodaków spieszących na Węgry. Ciesielka nie był "dzikim" przewodnikiem, ale żołnierzem armii podziemnej. W 1941 został on aresztowany przez gestapo szczawnickie, które go po pewnym czasie zwolniło, z obowiązkiem cosziennego meldowania się. Pod koniec 1941 r. Ciesielka ucieka ze Szczawnicy do Warszawy - która dla niejednego "spalonego" górala była schronem - i tam zgłasza się do roboty podziemnej. W 1943 r. wraca w okolice Szczawnicy gdzie jako partyzant doczekał się szczęśliwie końca wojny."

W książe tej znajdują się blisko 9. stronicowe wspomnienia Franciszka Ciesielki spisane na prośbę Włodzimierza Wnuka (poddane nieznacznej jego korekcie)

O działalności Ciesielki można także przeczytać w artykule Macieja Niebylskiego pt. "Czas próby – Szczawniczanie wobec II Wojny Światowej" >>>

"Jednym z najbardziej zasłużonych organizatorów szczawnickiego „podziemia” był Franciszek Ciesielka - „Frynciu”, późniejszy podporucznik Armii Krajowej o pseudonimach „Cięciwa” oraz „Karo”. (...) Głównym zadaniem Franciszka Ciesielki było stworzenie stałego punktu przerzutowego dla uchodźców, którzy coraz częściej wpadali w ręce Gestapo".

W publikacjach zauważalna jest rozbieżność dotycząca pobytu w zakopiańskim "Palace". Podczas naszej wizyty w Muzeum Palace 29 marca 2024 roku dotarliśmy do biogramu Franciszka Ciesielki, potwierdzającego jego obecność i uczieczkę z katowni Podhala.

Okres powojenny

Po powrocie do Szczawnicy w marcu 1947 roku został Przewodniczącym Gminnego Zarządu Oddziału Związku Samopomocy Chłopskiej. Prowadził tartak (dokładny okres tej aktywności nie jest nam znany). Pozostał oddany sportowym pasjom w szczawnickim oddziale TS Wisła, którego barwy reprezentował najpierw jako zawodnik, a w okresie późnijeszym w roli działacza.

Medale i Odznaczenia

Krzyż Walecznych
Krzyż Partyzancki
Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
Odznaka "Zasłużony Działacz Turystyki
Honorowa Odznaka Jubileuszowa TS Wisła Kraków z okazji 40-lecia klubu

Kronika sportowa

1933

6 lutego. Zawody narciarskie w Szczawnicy.
- W biegu indywidualnym na 9 km:
  - 1. Adam Malin WS 54.
  - 2. Ciesielka.
  - 3. Węglarz.
  - 4. Franciszek Ciesielka 56 min.