PZPN
Z Historia Wisły
PZPN to ogólnopolskie stowarzyszenie, które działa na terenie polski. Powstało na przykładzie małopolskiego ZPPN. Jest jedynym reprezentantem każdej formy krajowego piłkarstwa w Polsce i poza jej granicami. Do jej reprezentantów zaliczyć można piłkę halowa oraz plażową zarówno mężczyzn, jak i kobiet we wszystkich kategoriach wiekowych. PZPN jest członkiem FIFA i UEFA. Kluby zrzeszone ze związkiem rozgrywają mecze w ramach mistrzostw Polski, pucharu Polski, a także w pucharze Ekstraklasy. Dzięki związkowi, kluby mogą również starować w europejskich pucharach (Liga Mistrzów, Puchar UEFA i do niedawna Puchar Intertoto i Puchar Zdobywców Pucharów.
Spis treści |
Kalendarium
1919
- 20 i 21 grudnia. W Warszawie doszło do zjazdu założycielskiego związku piłkarskiego. Wzięli w nim udział przedstawiciele 31 polskich klubów piłkarskich. Lista klubów niestety nie zachowała się. Pewnym jest, że w śród nich znajdowali się przedstawiciele: Cracovii, Czarnych Lwów, Koszarawy Żywiec, Lechii Lwów, ŁKS Łódź, Pogoni Łwów, Poloni Warszawa, RKS Kraków, Warty Poznań oraz Wisły Kraków. Za sprawą Józefa Lustgartena, Jana Polakiewicza i Jana Weyssenhoffa opracowano i zatwierdzono status. Pierwszym prezesem wybrany został, działacz Cracovii dr Edward Cetnarowski, a siedzibą związku stał się Kraków. W owych czasach, na siedzibę związku obierano miejsce urzędowania prezesa tegoż związku, dlatego to właśnie Gród Kraka był pierwszą placówką PZPN.
1920
- Powstają pierwsze okręgowe związki piłkarskie. Na razie są tylko cztery: krakowski, lwowski, łódzki i poznański.
1921
- Odbywają się pierwsze rozgrywki o mistrzostwo Polski. System rozgrywek jest następujący: najpierw w poszczególnych okręgach przeprowadzane zostają eliminację, następnie zwycięscy okręgów rywalizują w mistrzostwach Polski. W okręgu Krakowskim zwyciężyła Cracovia, która sięgnęła potem również po pierwsze w historii mistrzostwo Polski (więcej tutaj; Wisła zajęła wówczas trzecią lokatę).
- 18 grudnia. Polska rozgrywa swój pierwszy mecz międzynarodowy. W Budapeszcie reprezentacja biało-czerwonych przegrywa z Węgrami 0:1.
- Pod koniec roku liczba klubów wynosi 126, a piłkarzy zrzeszonych ze związkiem jest 2397.
1922
- Powstają kolejne okręgowe związki piłkarskie. Są to okręgi: górnośląski, lubelski i wileński.
1923
- 20 kwietnia. Polska zostaje przyjęta w struktury FIFA (Międzynarodowa Federacja Związków Piłkarskich). Odbyło się to na kongresie w Genewie.
- Powstaje okrąg toruński.
1924
- Reprezentacja Polski bierze udział w Igrzyskach olimpijskich w Paryżu. Start na Olimpiadzie okazał się porażką. Reprezentacja powróciła do domu już po jednym meczu (porażka 0:5 z Węgrami).
- W związku zarejestrowano już 510 klubów, 17 tysięcy zawodników i 200 sędziów.
1925
- Powstaje Polskie Kolegium Sędziów.
- Rozpoczynają się dwuletnie rozgrywki o puchar PZPN (więcej tutaj).
1926
- W pierwszych historycznych rozgrywkach o puchar PZPN, zwyciężyła Wisła, pokonując 2:1 Spartę Lwów w meczu finałowym. O tym wydarzeniu więcej tutaj.
- 2 grudnia. W Warszawie odbyło się spotkanie, którego celem było utworzenie ligi piłkarskiej na wzór innych państw. Większość klubów opowiedziała się za ligą, natomiast PZPN i okręgi piłkarskie nie wyraziły na to zgody.
1927
- Luty. W Warszawie doszło do kolejnego spotkania. Podczas owego Walnego Zgromadzenia Sprawozdawczego PZPN, kluby i związek nie doszły do porozumienia. W efekcie wywołało to rozłam w krajowym football’u. Czternaście klubów utworzyło ligę, natomiast PZPN nadal prowadził rozgrywki starym systemem. W śród czternastu ligowców nie znalazła się Cracovia, która stanęła po stronie PZPN.
- 2 kwietnia. W Warszawie, Warszawianka pokonała Legię 4:1 i był to pierwszy mecz w ligowy w Polsce. Mistrzem ligi została Wisła, natomiast z ekstraklasą pożegnała się Jutrzenka Kraków (Zobacz).
- 18 grudnia. Nadzwyczajne Zgromadzenie PZPN, nieoczekiwanie zatwierdziło istnienie ligi. Cracovia dołącza do ligi.
1928
- Siedzibę związku przeniesiono do Warszawy bowiem prezesem został Władysław Bończa-Ujazdowski.
1929
- Powstają kolejne okręgi: białostocki, poleski i wołyński.
1933
- Pierwsza zmiana w regulaminie rozgrywek. Stawkę podzielono na dwie grupy. System ten przetrwał jedynie rok.
1934
- Debiut reprezentacji w eliminacjach do Mistrzostw Świata.
1938
- Pierwszy start w Mistrzostwach Świata. Polacy, tak jak na Olimpiadzie w Paryżu w 1924 roku, już po pierwszym meczu pożegnali się z imprezą. Porażka 6:5 po dogrywce z Brazylią, jednak wstydu nie przyniosła. Cztery gole dla Biało-czerwonych zdobył, zawodnik Ruchu Ernest Wilimowski.
1945
- 29 czerwca. W Krakowie reaktywowano Polski Związek Piłki Nożnej. Prezesem wybrano lwowianina Tadeusza Kuchara (brata znanego piłkarza Pogoni – Wacława). W zebraniu uczestniczyli przedstawiciele siedmiu okręgów piłkarskich.
- Mistrzem Polski została Polonia Warszawa, jednak było to mistrzostwo wywalczone w rozgrywkach nie ligowych.
1946
- Reprezentacja przegrywa w Oslo 1:3 z Norwegią w pierwszym powojennym meczu międzynarodowym.
1948
- Powraca system ligowy. Triumfuje Cracovia.
1949
- Reforma ligi. Ilość zespołów zostaje zmniejszona do dwunastu.
1950
- Znikają historyczne nazwy klubów. Ich miejsce zastępują takie twory jak np.: Włókniarz, Kolejarz, Związkowiec, czy Budowlani. W Krakowie, Wisła zmienia nazwę na Gwardia.
1951
- 4 lutego. Podczas 35. Walnego Zgromadzenia PZPN w Warszawie uchwalono samorozwiązanie PZPN. W jego miejsce powstaje organ o nazwie Sekcja Piłki Nożnej Głównego Komitetu Kultury Fizycznej (SPN GKKF).
- Kolejna reforma na wzór tej ze Związku Radzieckiego. Mistrzostwo Polski „podarowano” chorzowskiemu Ruchowi, który zwyciężył w Pucharze Polski. Pierwsze miejsce w lidze wywalczyła Wisła.
1952
- Kadra występuje na Olimpiadzie w Helsinkach. Bez sukcesów.
1955
- 2 marca. Polska zostaje przyjęta, na kongresie w Wiedniu, do UEFA.
1956
- Podczas 40. Plenum Sekcji Piłki Nożnej GKKF w Warszawie dochodzi do samorozwiązania SPN GKKF, w jego miejsce powstaje PZPN.
1957
- Biało-czerwoni zwyciężają w Chorzowie ze Związkiem Radzieckim 2:1 (eliminacje MŚ). Obie bramki zdobył Gerard Cieślik.
1960
- Kadra występuje na Olimpiadzie w Rzymie. Bez sukcesów.
1961
- Srebrny medal mistrzostw Europy juniorów (trener Władysław Stiasny).
1962
- PZPN kolejny raz reorganizuje rozgrywki. System z jednorocznego przekształca się na „jesień-wiosna”. W przyśpieszonych rozgrywkach tego roku, mistrza wyłoniono już w połowie roku.
1970
- Jako pierwszy i jak na razie jedyny polski klub, Górnik Zabrze awansował do finału Europejskich Pucharów. W finale, w Wiedniu uległ niestety Manchestere’owi City 1:2. Równocześnie do 1/2 finału Pucharu Europy Mistrzów Krajowych awansowała Legia Warszawa.
1972
- Z olimpiady w Monachium, Polacy przywożą złoty medal. Na ławce trenerskiej zasiada Kazimierz Górski (trener Kazimierz Górski).
- Brązowy medal mistrzostw Europy juniorów (trener Marian Szczechowicz).
1974
- III miejsce i medal w finałach Mistrzostw Świata w Niemczech (trener Kazimierz Górski).
- Brązowy medal mistrzostw Europy U-23 (trener Andrzej Strejlau).
1976
- Olimpiada w Montrealu i srebrny medal Reprezentacji Polski (trener Kazimierz Górski). W kraju uznane to zostało za porażkę i Kazimierza Górskiego zastąpił Jacek Gmoch.
1978
- Reprezentacja, mająca najlepszy skład w historii polskiej piłki nożnej, przegrywa z kretesem Mundial w Argentynie.
- W wypadku samochodowym ginie prezes PZPN Edward Sznajder.
- Brązowy medal mistrzostw Europy juniorów (trener Edmund Zientara).
1980
- Srebrny medal mistrzostw Europy juniorów (trener Henryk Apostel).
1981
- Srebrny medal mistrzostw Europy juniorów (trener Henryk Apostel).
1982
- Kadra Antoniego Piechniczka, zdobywa brązowy medal hiszpańskiego mundialu (trener Antoni Piechniczek).
1983
- Brązowy medal mistrzostw świata U-20 (trener Mieczysław Broniszewski).
1984
- Brązowy medal mistrzostw Europy juniorów (trener Mieczysław Broniszewski).
1988
- Reorganizacja rozgrywek. Pierwsza liga liczy 14 zespołów, natomiast druga 18.
1990
- Brązowy medal mistrzostw Europy juniorów młodszych (trener Wiktor Stasiuk).
1991
- Prezesem Związku zostaje Kazimierz Górski, najlepszy trener w dziejach polskiego piłkarstwa.
1992
- Kadra pod wodzą Janusza Wójcika, zdobywa srebrny medal na Igrzyskach w Barcelonie.
1993
- reprezentacja U-16 zdobywa Mistrzostwo Europy (trener Andrzej Zamilski).
1998
- 21 kwietnia. Minister Jacek Dębski zawiesza zarząd PZPN, miesiąc późnij kuratorem związku zostaje Wiesław Pakoca. Decyzja został odwołana 7 sierpnia, wobec groźby wycofania polskich drużyn z rozgrywek UEFA.
1999
- Wicemistrzostwo Europy U-16 (trener Michał Globisz).
- 20 lutego. Dotychczasowy sekretarz związku, Michał Listkiewicz zostaje prezesem, a dla footballu w kraju następuje czas wielkich reform. Odbyło się to podczas Nadzwyczajnego Walnego Zjazdu Delegatów PZPN.
2001
- Mistrzostwo Europy U-18 (trener Michał Globisz).
- Listkiewicz wprowadza podział na grupy. Wyglądem niemal nie różni się od tego z roku 1933 (Więcej). Lista klubów w ekstraklasie to obecnie czternaście. Wprowadzono również system licencji na grę w najwyższej klasie rozgrywkowej. Licencje mają zbliżyć polskie kluby do wymagać stawianych przez UEFA.
2002
- Polska po 16 latach, w końcu zakwalifikowała się do Mundialu. Podopieczni Jerzego Engela, zawiedli, odpadając już po pierwszej fazie turnieju. Dwie porażki (z Koreą 1:2, i z Portugalią 0:4), oraz zwycięstwo (z USA 3:1) to cały dorobek na mistrzostwach.
2006
- Jak przed czterema latami, tak i teraz kadra odpadła z Mundialu już po trzech spotkaniach. Trenera Janasa zastąpił holender Leo Beenhakker.
2007
- 19 stycznia. Do związku wkracza Minister Sportu Tomasz Lipiec, Ma to związek z aferą korupcyjną.
- 5 marca. Związek zostaje odwieszony, a kurator wycofany.
- Pod wodzą holenderskiego szkoleniowca, Polska zakwalifikowała się po raz pierwszy do finałów Mistrzostw Europy, które rozegrały się w Austrii. Dwie porażki oraz remis przekreślił szanse na wyjście z grupy.
- Polska wraz z Ukrainą otrzymała możliwość organizacji finałów Mistrzostw Europy w 2012 roku.
2008
- 29 września. Związek po raz kolejny zostaje zawieszony. Ustanowiony został kurator Robert Zawłocki. *10 października kurator został odwołany.
Ciekawostki
- Przez 52 lata (1947 – 1999), siedziba związku znajdowała się w Warszawie na Al. Ujazdowskich 22, później siedzibę przeniesiono nieopodal warszawskiej starówki na ul. Miodową 1.
- Najdłużej futbolowej centrali przewodził Władysław Bończa - Ujazdowski, który tę zaszczytną funkcję sprawował przez ponad 12 lat (1928-1937 oraz 1946-1949).
Zobacz też
- ZPPN
- SPN GKKF
- Puchar Polski
- Mistrzowskie sezony
- [[Mistrzostwa Polski {piłka nożna|Mistrzostwa Polski]]
- Superpuchar
- Puchar Ligi