Mistrzostwa Polski (piłka nożna)
Z Historia Wisły
Linia 1: | Linia 1: | ||
==Historia== | ==Historia== | ||
[[grafika:1923.08.12_Warta_Poznań_-_Wisła_Kraków_4-2.png|thumb|left|250px|Fotografia z zawodów o nieligowe mistrzostwo Polski Warta - Wisła w Poznaniu. Rok 1923.]] | [[grafika:1923.08.12_Warta_Poznań_-_Wisła_Kraków_4-2.png|thumb|left|250px|Fotografia z zawodów o nieligowe mistrzostwo Polski Warta - Wisła w Poznaniu. Rok 1923.]] | ||
- | Mistrzostwa Polski rozgrywane są od 1920 roku. Wcześniej w 1913 roku przeprowadzone zostały rozgrywki o Mistrzostwo Galicji ([[Mistrzostwa Galicji 1913 (piłka nożna)|Zobacz]]), w których zwyciężyła [[Cracovia]]. Rozgrywki urządzono z inicjatywy [[ZPPN]] ([[Mistrzostwa Galicji|Zobacz]]), i okrzyknięto iż jest to turniej o randze mistrzostw Polski, jednak w praktyce były to jedynie mistrzostwa Galicji. | + | Mistrzostwa Polski rozgrywane są od 1920 roku. Wcześniej w 1913 roku przeprowadzone zostały rozgrywki o Mistrzostwo Galicji ([[Mistrzostwa Galicji 1913 (piłka nożna)|Zobacz]]), w których zwyciężyła [[Cracovia]]. Rozgrywki urządzono z inicjatywy [[ZPPN]] ([[Mistrzostwa Galicji|Zobacz]]), i okrzyknięto, iż jest to turniej o randze mistrzostw Polski, jednak w praktyce były to jedynie mistrzostwa Galicji. |
- | Pierwsze, prawdziwe mistrzostwa rozegrano w 1920 roku. Rozgrywek nie udało się dokończyć. Fazę finałową zaplanowano od 29 sierpnia 1920 do 31 października 1920, jednak w dokończeniu gier przeszkodziła wojna polsko-bolszewicka. Udało się jedynie zakończyć rywalizację w okręgu | + | Pierwsze, prawdziwe mistrzostwa rozegrano w 1920 roku. Rozgrywek nie udało się dokończyć. Fazę finałową zaplanowano od 29 sierpnia 1920 do 31 października 1920, jednak w dokończeniu gier przeszkodziła wojna polsko-bolszewicka. Udało się jedynie zakończyć rywalizację w okręgu krakowskim, fazę eliminacyjną (tzw. Klasę A; [[Rozgrywki A-klasowe 1920 (piłka nożna)|Zobacz]]). Pozostałe okręgi (lwowski, poznański, łódzki, warszawski) nie dokończyły bądź w ogóle nie rozpoczęły boiskowych zmagań. W roku następnym mistrzostwa odbyły się już bez przeszkód. |
- | Zmiany przyniósł sezon 1927 | + | |
+ | Pierwszym Mistrzem Rzeczypospolitej została [[Cracovia]], przed [[Polonia Warszawa|Polonią Warszawa]] i [[Warta Poznań|Wartą Poznań]]. Rozgrywki od 1920 do 1926 przeprowadzano systemem nieligowym. Wyjątek stanowi rok 1924, gdzie z powodu olimpiady paryskiej wyłoniono tylko zwycięzców okręgów. | ||
+ | Zmiany przyniósł sezon 1927, gdy 14 najlepszych klubów utworzyło ligę, której nie zaakceptował [[PZPN]]. Dobrowolnie z udziału w niej zrezygnowała [[Cracovia]]. ''"1 marca 1927 Liga wystąpiła ze struktur związku i rozpoczęła faktyczną działalność pod oficjalną nazwą Liga Piłki Nożnej (LPN) z gen. brygady Romanem Góreckim (ówczesny szef stołecznej Legii), jako nowo wybranym prezesem (pierwszą siedzibą było biuro stołecznej Polonii)"''. | ||
{{Main|Wisła a powstanie Ligi w Polsce}} | {{Main|Wisła a powstanie Ligi w Polsce}} | ||
- | 3 kwietnia o godzinie 15:00 rozpoczął się inauguracyjny mecz 1 kolejki ligowej. [[ŁKS Łódź]] pokonał [[Klub Turystów Łódź]] 2:0 (2:0), a pierwszego ligowego gola w Polsce zdobył Jan Durka w 35 minucie. Nieoczekiwanie w środku rozgrywek (29 grudnia) | + | 3 kwietnia o godzinie 15:00 rozpoczął się inauguracyjny mecz 1 kolejki ligowej. [[ŁKS Łódź]] pokonał [[Klub Turystów Łódź]] 2:0 (2:0), a pierwszego ligowego gola w Polsce zdobył Jan Durka w 35 minucie. Nieoczekiwanie - w środku rozgrywek (29 grudnia) - ligę zatwierdził Związek. |
- | '''Pierwszym mistrzem Polski w rozgrywkach ligowych została Wisła Kraków'''. Cały sezon stał w blasku "Białej Gwiazdy". 11 września 1927 w Krakowie Wisła rozbiła [[TKS Toruń]] [[1927.09.11 Wisła Kraków – TKS Toruń 15:0|15:0]], co do dzisiaj pozostaje rekordowym rozmiarem zwycięstwa w I lidze. Wiślacy pokonali także w meczu o mistrzostwo | + | '''Pierwszym mistrzem Polski w rozgrywkach ligowych została Wisła Kraków'''. Cały sezon stał w blasku "Białej Gwiazdy". 11 września 1927 w Krakowie Wisła rozbiła [[TKS Toruń]] [[1927.09.11 Wisła Kraków – TKS Toruń 15:0|15:0]], co do dzisiaj pozostaje rekordowym rozmiarem zwycięstwa w I lidze. Wiślacy pokonali także w meczu o mistrzostwo drużynę [[1.FC Katowice]], finansowaną przez mniejszość niemiecką na Górnym Śląsku. W roku kolejnym krakowianie powtórzyli sukces, utwierdzając wszystkich w przekonaniu, że są zdecydowanie najlepszymi zawodnikami w Polsce. Więcej o tych sukcesach możesz przeczytać [[Sezon 1927 (piłka nożna)|tutaj]] (rok 1927), oraz [[Sezon 1928 (piłka nożna)|tutaj]] (rok 1928). |
- | System ligowy obowiązywał w Polsce do 1939 roku, czyli do wybuchu II Wojny Światowej. Od początku istnienia ligi, aż do przerwania gier (niecałe 12 lat), na czoło krajowego piłkarstwa wybił się [[Ruch Chorzów]] (który zdobył | + | |
+ | System ligowy obowiązywał w Polsce do 1939 roku, czyli do wybuchu II Wojny Światowej. Od początku istnienia ligi, aż do przerwania gier (niecałe 12 lat), na czoło krajowego piłkarstwa wybił się [[Ruch Chorzów]] (który zdobył pięć tytułów mistrza Polski oraz jedno trzecie miejsce), oraz '''Wisła''' (dwa mistrzostwa Polski, trzy wicemistrzostwa oraz cztery trzecie miejsca). | ||
+ | |||
+ | W czasie okupacji hitlerowskiej mistrzostw nie rozgrywano. Nie oznacza to, że futbol zamarł na ziemiach polskich. Wręcz przeciwnie. W wielu okręgach grano mecze. W Krakowie odbyło się kilka edycji [[Okupacyjne Mistrzostwa Krakowa|Okupacyjnych Mistrzostw Krakowa]]. | ||
+ | |||
+ | 10 sierpnia 1945 roku w Krakowie reaktywowano ligę, której nadano nazwę Liga PZPN. W skład zespołów pierwszoligowych wchodziło 9 przedwojennych pierwszoligowców ('''Wisła''', [[Cracovia]], [[Garbarnia Kraków]], [[Legia Warszawa]], [[Polonia Warszawa]], [[ŁKS Łódź]], [[Warta Poznań]], [[Ruch Chorzów]] i [[AKS Królewska Huta/Chorzów|AKS Chorzów]]), [[Polonia Bytom]] (spadkobierca [[Pogoń Lwów|Pogoni Lwów]]), a także [[Widzew Łódź]], [[Lech Poznań]], [[Zagłębie Sosnowiec]] i [[Rymer Niedobczyce]]. | ||
- | |||
[[Grafika:2008.05.10 Mistrzowska feta.jpg|thumb|right|250px|Feta na stadionie po zdobyciu mistrzostwa Polski.Rok 2008.]] | [[Grafika:2008.05.10 Mistrzowska feta.jpg|thumb|right|250px|Feta na stadionie po zdobyciu mistrzostwa Polski.Rok 2008.]] | ||
- | Dwa pierwsze powojenne sezony | + | |
+ | Dwa pierwsze powojenne sezony grano znów systemem pucharowym, który towarzyszył piłkarzom przez sześć lat, począwszy od 1920. Szybko powrócono do formy ligowej. I tu znów dominację pokazała '''Wisła''', zdobywając wicemistrzostwo w sezonach 1947 i 1948, oraz zwyciężając w 1949 i 1950. Pierwsze miejsce w ligowej tabeli obroniła również w roku 1951. Zmiany w organizacji mistrzostw, które wzorowały się na przepisach radzieckich, nie pozwoliły wiślakom cieszyć się z piątego tytułu. Mistrzem został zdobywca [[Puchar Polski|Pucharu Polski]] - [[Ruch Chorzów]]. Ten jeden sezon, jak się potem okazało, był wyjątkowy. W następnym wszystko powróciło do stanu sprzed 1951 roku. | ||
{{Main|SPN GKKF}} | {{Main|SPN GKKF}} | ||
Zmiany w regulaminie zamieszały w rozgrywkach dopiero w 1962 roku. [[PZPN]] zadecydował o zmianie systemu rozgrywek z jednorocznego na dwuletni (jesień-wiosna), co zmusiło do wcześniejszego wyłonienia mistrza '62. Liga kilkukrotnie jeszcze zmieniała ilość drużyn pierwszoligowych, ale system "każdy z każdym" przetrwał aż do początku XXI wieku. Przez ponad pięćdziesiąt lat prym w rozgrywkach wiódł [[Górnik Zabrze]], zwyciężając czternaście razy. | Zmiany w regulaminie zamieszały w rozgrywkach dopiero w 1962 roku. [[PZPN]] zadecydował o zmianie systemu rozgrywek z jednorocznego na dwuletni (jesień-wiosna), co zmusiło do wcześniejszego wyłonienia mistrza '62. Liga kilkukrotnie jeszcze zmieniała ilość drużyn pierwszoligowych, ale system "każdy z każdym" przetrwał aż do początku XXI wieku. Przez ponad pięćdziesiąt lat prym w rozgrywkach wiódł [[Górnik Zabrze]], zwyciężając czternaście razy. | ||
- | Wraz z sezonem 2001/2002 | + | Wraz z sezonem 2001/2002 system zmienił się na podobny do tego, który obowiązywał w... 1933 roku. Stawka pierwszoligowców została podzielona na dwie grupy, z których po cztery pierwsze zespoły rozgrywały mecze o mistrzostwo, a po cztery ostatnie o utrzymanie. Taki rodzaj, podobnie jak w 1933, nie sprawdził się, toteż już w roku następnym liga powróciła do klasycznego schematu. '''Dekadę rozpoczynającą się w 1998 roku zdominowała Wisła Kraków, wygrywając siedem razy ligę, trzy razy zdobywając wicemistrzostwo oraz raz trzecie miejsce'''. |
==Mistrzowie Polski== | ==Mistrzowie Polski== |
Wersja z dnia 05:36, 26 lip 2010
Spis treści |
Historia
Mistrzostwa Polski rozgrywane są od 1920 roku. Wcześniej w 1913 roku przeprowadzone zostały rozgrywki o Mistrzostwo Galicji (Zobacz), w których zwyciężyła Cracovia. Rozgrywki urządzono z inicjatywy ZPPN (Zobacz), i okrzyknięto, iż jest to turniej o randze mistrzostw Polski, jednak w praktyce były to jedynie mistrzostwa Galicji.
Pierwsze, prawdziwe mistrzostwa rozegrano w 1920 roku. Rozgrywek nie udało się dokończyć. Fazę finałową zaplanowano od 29 sierpnia 1920 do 31 października 1920, jednak w dokończeniu gier przeszkodziła wojna polsko-bolszewicka. Udało się jedynie zakończyć rywalizację w okręgu krakowskim, fazę eliminacyjną (tzw. Klasę A; Zobacz). Pozostałe okręgi (lwowski, poznański, łódzki, warszawski) nie dokończyły bądź w ogóle nie rozpoczęły boiskowych zmagań. W roku następnym mistrzostwa odbyły się już bez przeszkód.
Pierwszym Mistrzem Rzeczypospolitej została Cracovia, przed Polonią Warszawa i Wartą Poznań. Rozgrywki od 1920 do 1926 przeprowadzano systemem nieligowym. Wyjątek stanowi rok 1924, gdzie z powodu olimpiady paryskiej wyłoniono tylko zwycięzców okręgów. Zmiany przyniósł sezon 1927, gdy 14 najlepszych klubów utworzyło ligę, której nie zaakceptował PZPN. Dobrowolnie z udziału w niej zrezygnowała Cracovia. "1 marca 1927 Liga wystąpiła ze struktur związku i rozpoczęła faktyczną działalność pod oficjalną nazwą Liga Piłki Nożnej (LPN) z gen. brygady Romanem Góreckim (ówczesny szef stołecznej Legii), jako nowo wybranym prezesem (pierwszą siedzibą było biuro stołecznej Polonii)".
- Zobacz więcej w osobnym artykule: Wisła a powstanie Ligi w Polsce.
3 kwietnia o godzinie 15:00 rozpoczął się inauguracyjny mecz 1 kolejki ligowej. ŁKS Łódź pokonał Klub Turystów Łódź 2:0 (2:0), a pierwszego ligowego gola w Polsce zdobył Jan Durka w 35 minucie. Nieoczekiwanie - w środku rozgrywek (29 grudnia) - ligę zatwierdził Związek.
Pierwszym mistrzem Polski w rozgrywkach ligowych została Wisła Kraków. Cały sezon stał w blasku "Białej Gwiazdy". 11 września 1927 w Krakowie Wisła rozbiła TKS Toruń 15:0, co do dzisiaj pozostaje rekordowym rozmiarem zwycięstwa w I lidze. Wiślacy pokonali także w meczu o mistrzostwo drużynę 1.FC Katowice, finansowaną przez mniejszość niemiecką na Górnym Śląsku. W roku kolejnym krakowianie powtórzyli sukces, utwierdzając wszystkich w przekonaniu, że są zdecydowanie najlepszymi zawodnikami w Polsce. Więcej o tych sukcesach możesz przeczytać tutaj (rok 1927), oraz tutaj (rok 1928).
System ligowy obowiązywał w Polsce do 1939 roku, czyli do wybuchu II Wojny Światowej. Od początku istnienia ligi, aż do przerwania gier (niecałe 12 lat), na czoło krajowego piłkarstwa wybił się Ruch Chorzów (który zdobył pięć tytułów mistrza Polski oraz jedno trzecie miejsce), oraz Wisła (dwa mistrzostwa Polski, trzy wicemistrzostwa oraz cztery trzecie miejsca).
W czasie okupacji hitlerowskiej mistrzostw nie rozgrywano. Nie oznacza to, że futbol zamarł na ziemiach polskich. Wręcz przeciwnie. W wielu okręgach grano mecze. W Krakowie odbyło się kilka edycji Okupacyjnych Mistrzostw Krakowa.
10 sierpnia 1945 roku w Krakowie reaktywowano ligę, której nadano nazwę Liga PZPN. W skład zespołów pierwszoligowych wchodziło 9 przedwojennych pierwszoligowców (Wisła, Cracovia, Garbarnia Kraków, Legia Warszawa, Polonia Warszawa, ŁKS Łódź, Warta Poznań, Ruch Chorzów i AKS Chorzów), Polonia Bytom (spadkobierca Pogoni Lwów), a także Widzew Łódź, Lech Poznań, Zagłębie Sosnowiec i Rymer Niedobczyce.
Dwa pierwsze powojenne sezony grano znów systemem pucharowym, który towarzyszył piłkarzom przez sześć lat, począwszy od 1920. Szybko powrócono do formy ligowej. I tu znów dominację pokazała Wisła, zdobywając wicemistrzostwo w sezonach 1947 i 1948, oraz zwyciężając w 1949 i 1950. Pierwsze miejsce w ligowej tabeli obroniła również w roku 1951. Zmiany w organizacji mistrzostw, które wzorowały się na przepisach radzieckich, nie pozwoliły wiślakom cieszyć się z piątego tytułu. Mistrzem został zdobywca Pucharu Polski - Ruch Chorzów. Ten jeden sezon, jak się potem okazało, był wyjątkowy. W następnym wszystko powróciło do stanu sprzed 1951 roku.
- Zobacz więcej w osobnym artykule: SPN GKKF.
Zmiany w regulaminie zamieszały w rozgrywkach dopiero w 1962 roku. PZPN zadecydował o zmianie systemu rozgrywek z jednorocznego na dwuletni (jesień-wiosna), co zmusiło do wcześniejszego wyłonienia mistrza '62. Liga kilkukrotnie jeszcze zmieniała ilość drużyn pierwszoligowych, ale system "każdy z każdym" przetrwał aż do początku XXI wieku. Przez ponad pięćdziesiąt lat prym w rozgrywkach wiódł Górnik Zabrze, zwyciężając czternaście razy.
Wraz z sezonem 2001/2002 system zmienił się na podobny do tego, który obowiązywał w... 1933 roku. Stawka pierwszoligowców została podzielona na dwie grupy, z których po cztery pierwsze zespoły rozgrywały mecze o mistrzostwo, a po cztery ostatnie o utrzymanie. Taki rodzaj, podobnie jak w 1933, nie sprawdził się, toteż już w roku następnym liga powróciła do klasycznego schematu. Dekadę rozpoczynającą się w 1998 roku zdominowała Wisła Kraków, wygrywając siedem razy ligę, trzy razy zdobywając wicemistrzostwo oraz raz trzecie miejsce.
Mistrzowie Polski
- Górnik Zabrze (14) – 1957, 1959, 1961, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1971, 1972, 1985, 1986, 1987, 1988
- Ruch Chorzów (14) – 1933, 1934, 1935, 1936, 1938, 1951, 1952, 1953, 1960, 1968, 1974, 1975, 1979, 1989
- Wisła Kraków (12) – 1927, 1928, 1949, 1950, 1978, 1999, 2001, 2003, 2004, 2005, 2008, 2009
- Legia Warszawa (8) – 1955, 1956, 1969, 1970, 1994, 1995, 2002, 2006
- Lech Poznań (6) – 1983, 1984, 1990, 1992, 1993, 2010
- Cracovia (5) – 1921, 1930, 1932, 1937, 1948
- Pogoń Lwów (4) – 1922, 1923, 1925, 1926
- Widzew Łódź (4) – 1981, 1982, 1996, 1997
- ŁKS Łódź (2) – 1958, 1999
- Polonia Bytom (2) – 1954, 1962
- Polonia Warszawa (2) – 1946, 2000
- Stal Mielec (2) – 1973, 1976
- Warta Poznań (2)– 1929, 1947
- Zagłębie Lubin (2) – 1991, 2007
- Garbarnia Kraków (1) – 1931
- Szombierki Bytom (1) - 1980
- Śląsk Wrocław (1) - 1977
Zobacz też
Źródło
wikipedia
Notatki własne