Powstanie i rozwój sekcji koszykówki mężczyzn

Z Historia Wisły

Wersja z dnia 12:31, 1 gru 2010

Istnienie koszykówki mężczyzn w „wiślackim" klubie rozpoczęło się w 1928 roku. Nie była ona jednakże samodzielną sekcją, lecz traktowano ją jako sport uzupełniający dla innych prowadzących swą działalność sportową dyscyplin, a przede wszystkim piłki nożnej. Wielu graczy w tzw. „martwym sezonie" uprawiało koszykówkę traktując ją jako sport uzupełniający. Mimo wysiłków szkoleniowych koszykarze nie podnosili kwalifikacji sportowych, nie uzyskiwali zadowalających wyników. Rozgrywane zawody z lokalnymi rywalami nie przynosiły spodziewanych rezultatów, a ich poziom sportowy pozostawiał wiele do życzenia.

W 1933 roku sekcja zawiesza swoją działalność sportową, przestaje uczestniczyć w rozgrywkach mistrzowskich i towarzyskich. Wpływ na ten stan rzeczy miała pogarszająca się sytuacja materialna klubu, jak również trudności godzenia równoczesnego uczestnictwa w zawodach piłkarskich.

Sytuacja poprawia się diametralnie w sezonie 1937/38, kiedy to po rozpadzie sekcji koszykówki KS „YMCA" część zawodników tej drużyny przeszła do reaktywowanej sekcji TS „Wisła". Drużyna „Wisły" awansuje do A klasy i rozgrywa pierwsze mistrzostwa w składzie: J. Arlet, T. Bachman, Z. Ciepły, A. Czyński, B. Dobija, Graj, P. Stok, Al. Żaczek, Zb. Hegede, M. Kopta, Cz. Łapiński, Zb. Kluczyński, Zd. Lublin, Wł. Papiński, K. Paszucha i J. Saratowicz.

Doceniając wartość i poziom drużyny powołano pierwszą piątkę do reprezentacji Krakowa na „I Turniej Miast" w 1939 roku, zakończonego wielkim jej sukcesem.

Dr Paweł Stok reprezentował barwy narodowe w Rydze (1937) i w Kownie (1938). Uczestniczył wraz z Edwardem Szostakiem w olimpiadzie, w Berlinie (1936) zajmując 4 miejsce. Dostąpił również zaszczytu, jako jedyny z Polaków, został wybrany do reprezentacji Europy w latach 1937 i 1939. Gdy koszykarzom „Wisły" zaczyna się dobrze wieść, nadchodzi nieprzychylna dla działalności sportowej niemiecka okupacja. Nadszedł pięcioletni okres przymusowego regresu sportowego.

Po wyzwoleniu Krakowa w styczniu 1945 roku budzi się do dynamicznego rozwoju krakowska koszykówka. Pozostali przy życiu przedwojenni koszykarze Krakowa wracają do swoich klubów lub też zmieniają barwy klubowe. Już w lutym 1945 roku odbył się pierwszy powojenny historyczny turniej koszykówki o "Puchar Wyzwolenia" ufundowany przez znanego działacza sportowego mgr Aleksandra Rybkę. Turniej ten wygrała „Wisła", w skład której wchodzili: Tadeusz Pawlik, Jan Rotter, Edward Szostak, Władysław Papiński, Paweł Stok, Jacek Arlet, Zbigniew Hegerle i Andrzej Kowalówka.

W 1951 roku koszykarze przygotowują się na obozie w Jeleniej Górze, w ośrodku sportowym do uczestnictwa w I Centralnej Spartakiadzie Zrzeszeń Sportowych. W drodze do stolicy zatrzymują się we Wrocławiu, gdzie w Hali Ludowej rozegrali międzynarodowe spotkanie z reprezentacją Chin Ludowych, odnosząc wielki sukces, zwyciężając renomowanego rywala różnicą, aż 12 punktów. Był to dobry prognostyk przed ciężkim turniejem spartakiadowym.

I-szą Centralną Ogólnopolską Spartakiadę Zrzeszeń Sportowych (1951), uznawaną za nieoficjalne mistrzostwa Polski wygrali koszykarze "Gwardii", której drużyna oparta była na Wiślakach. Zespół stanowili: Stefan Wójcik, Jacek Arlet, Jerzy Bętkowski, Zdzisław Dąbrowski, Kazimierz Gruszka, Tadeusz Pacuła, Roman Pyjos, Andrzej Kowalówka, Ludwik Miętta-Mikołajewicz, Jan Mikułowski, Stanisław Bartik, Mieczysław Chanek.

Pierwszy tytuł mistrzów Polski zdobyli koszykarze "Wisły" w 1954 roku. W wyjściowej piątce występowali: Jerzy Bętkowski, Roman Pyjos (obrońcy), Zdzisław Dąbrowski (center), Stefan Wójcik, Tadeusz Pacuła, (skrzydłowi). W mistrzowskiej drużynie występowali również: Maciej Wężyk, Stanisław Bartik, Jan Mikułowski, Ryszard Niewodowski, Antoni Paszkowicz, Mieczysław Sikora i Tadeusz Swoboda. Trenerem zespołu był Jerzy Groyecki kierownikami byli: Jan Janowski, Stanisław Filipowski, Tadeusz Rosikon.

Nieco wcześniej, bo w 1952 roku zespół koszykarzy „Wisły" sięgnął po raz pierwszy po cenne krajowe trofeum — Puchar Polski.

W drugiej połowie lat 50-tych wybijającymi zawodnikami byli Wójcik, Pacuła, Wawro, Dąbrowski, Wężyk, Niewodowski, Swoboda, Paszkowicz. Wójcika, Pacułę i Wawro nazywano "trzema muszkieterami". Fantastyczny playmaker to Stefan Wójcik, nosił przydomek "Wujo", a pod koniec kariery nadano mu ksywę "Dziadek", a to dlatego, że w wieku 37 lat zdobył czwarty tytuł mistrza Polski, będąc przy tym wieloletnim kapitanem zespołu "Wisły". Tadeusz Pacuła "Tadis" był niezrównanym obrońcą i strzelcem wyborowym rzutów z dystansu. Szkoda, że nie istniały wtedy rzuty za trzy punkty. W drużynie reprezentacyjnej wystąpił 134 razy, a na Igrzyskach Olimpijskich w Rzymie (1960) był jej kapitanem. Wincenty Wawro brylował na parkiecie sztuczkami technicznymi, przeglądem sytuacji na boisku i skutecznością rzutową. Tę wielką trójkę uzupełniał Zdzisław Dąbrowski trzykrotny "Król strzelców" ligi i zarazem jeden z najlepszych koszykarzy polskich tamtych lat. Popularny "Tata", wszechstronnie wyszkolony, skuteczny zarówno w rzutach spod kosza jak i z dystansu. Po zakończeniu kariery sportowej był trenerem i sędzią międzynarodowym w koszykówce, tworząc zgraną parę z kolegą klubowym Maciejem Wężykiem [...]

Cytat: Pyjos Roman i Pyjos Artur, "Pod wiślackim koszem kobiet i mężczyzn 1928-2006”, Kraków 2006, s. 99-101.