Herbowa Tarcza Krakowa
Z Historia Wisły
20 września 1908 roku na krakowskich Błoniach odbyły się pierwsze udokumentowane derby Krakowa. Od tamtej pory potyczki między Wisłą i Cracovią weszły na stałe do sportowego kalendarza, z czasem stając się starannie pielęgnowaną tradycją, którą nazwano Świętą Wojną.
W latach siedemdziesiątych przechodząca kryzys drużyna Cracovii spadała na coraz niższe szczeble ligowych rozgrywek, co uniemożliwiało formalną kontynuację derbów Krakowa. A na tym, by je w godny sposób kontynuować, zależało wszystkim. Za emocjami związanymi z uświęconymi tradycją meczami dwóch najstarszych polskich drużyn tęsknili nie tylko krakowscy kibice, ale też miejskie władze, dziennikarze i sami zawodnicy. Jak się okazało, wszystkie strony potrafiły się dogadać i dzięki współpracy i wzajemnej życzliwości znaleźć doskonałe rozwiązanie problemu.
W 1972 roku Rada Seniorów Wisły debatowała na formami wsparcia dla Cracovii, tak by pomóc podupadającej rywalce w wydobyciu się z marazmu i przypomnieć światu o jej istnieniu. 23 października 1972 roku krakowskie "Tempo" informuje: "Rada pod przewodnictwem mec. mgr. M.Kosska wystosowała do prezydium GTS Wisła apel o przyjście ze wszelką pomocą, jaką władze Wisły uznają za najwłaściwsze, bratniemu klubowi. Ze swej strony Rada Seniorów zaproponowała m.in. wznowienie derbów I drużyn z inauguracją ich w rocznicę pamiętnego pierwszego po wyzwoleniu meczu (28 stycznia 1945)Cracovii z Wisłą."
W 1974 roku najbardziej wpływowi kibice wspierani przez dziennikarzy przekonali władze, by - zgodnie z opisanymi wyżej sugestiami wiślackiej Rady Seniorów - dla uczczenia oswobodzenia Krakowa w styczniu 1945 roku i pierwszego po wojnie "meczu wyzwolenia" organizować rocznicowe pojedynki Wisły i Cracovii. By tym spotkaniom nadać wyższą rangę, inicjatywa otrzymała silne wsparcie ze strony Krakowskiego OZPN, natomiast redakcja krakowskiego "Tempa" (jako jeden z inicjatorów przedsięwzięcia) ufundowała symboliczną nagrodę, którą była Herbowa Tarcza Krakowa - w efekcie taką właśnie nazwę otrzymał coroczny styczniowy miniturniej odwiecznych rywali. Dochód z jego organizacji przekazywano na działalność charytatywną.
Pierwszy mecz o Herbową Tarczę Krakowa (27 stycznia 1974 roku, stadion Cracovii) wygrała Wisła. Mimo zimy na trybunach zasiadło ponad 25 tysięcy kibiców obu drużyn. Po niespełna dwunastu miesiącach, 19 stycznia 1975 roku, taka sama liczba kibiców zjawiła się na stadionie Wisły, by wspierać swoje drużyny w drugim meczu o Herbową Tarczę Krakowa, będącym jednocześnie ich 138. pojedynkiem derbowym. Rozgrywkom sprzyjała niemal wiosenna aura. Przed rozpoczęciem spotkania doszło do wielu wzruszających sytuacji - uczczono pamięć sportowców, którzy nie doczekali tego meczu, wręczono medale uczestnikom pierwszych powojennych derbów, a zamiast pierwszego gwizdka zgromadzeni na stadionie usłyszeli ... hejnał z Wieży Mariackiej. Do atmosfery dnia nie dostosowała się niestety naszpikowana gwiazdami Wisła, dając sobie łatwo strzelić cztery gole grającej wówczas w IV lidze Cracovii. Rok później podrażniona Wisła wzięła srogi rewanż ogrywając Pasy przy Kałuży 5:1. Bardziej okazały wynik zanotowano w 1979 roku, gdy Wiślacy zaaplikowali Pasom pięć bramek, nie pozwalając sobie strzelić ani jednej.
Po politycznym przełomie 1989 roku zajęcie Krakowa przez wojska radzieckie w styczniu 1945 roku traktowano powszechnie jak początek sowieckiej okupacji, przestał więc istnieć oficjalny powód do organizowanie corocznej imprezy derbowej. W efekcie 15 stycznia 1989 roku odbył się ostatni mecz o nagrodę "Tempa".
Wisła i Cracovia spotkały się w meczach o Herbową Tarczę Krakowa 16 razy, z czego Wisła triumfowała 11 razy. Mecze zakończone remisami musiały znaleźć rozstrzygnięcie, które ustalano po serii rzutów karnych. Taka sytuacja zdarzyła się trzy razy.
Mimo całej ideologii dopisywanej do meczów Wisły z Cracovią, to one same w sobie stanowiły wartość nadrzędną. Postanowiono więc ocalić styczniowe rozgrywki, nadając im nazwę meczu o Puchar Prezydenta Miasta Krakowa. W takiej postaci odbył się on tylko raz: 20 stycznia 1990 roku Cracovia pokonała Wisłę 1-0.
Spis treści |
Wszystkie mecze o Herbową Tarczę Miasta Krakowa
| L.p. | Miejsce | Data | Wynik | Zwycięzca |
|---|---|---|---|---|
| 1. | wyjazd | 1974.01.27 | 1:2 | Wisła |
| 2. | dom | 1975.01.19 | 1:4 | Cracovia |
| 3. | wyjazd | 1976.01.18 | 1:5 | Wisła |
| 4. | wyjazd | 1977.01.16 | 2:2 k. 2:4 | Wisła |
| 5. | wyjazd | 1978.01.15 | 0:1 | Wisła |
| 6. | dom | 1979.01.14 | 5:0 | Wisła |
| 7. | wyjazd | 1980.01.20 | 1:1 k. 4:3 | Cracovia |
| 8. | dom | 1981.01.18 | 4:1 | Wisła |
| 9. | wyjazd | 1982.01.24 | 0:1 | Wisła |
| 10. | dom | 1983.01.16 | 1:0 | Wisła |
| 11. | wyjazd | 1984.01.22 | 0:0 k. 5:6 | Cracovia |
| 12. | dom | 1985.01.27 | 4:0 | Wisła |
| 13. | wyjazd | 1986.01.19 | 1:3 | Cracovia |
| 14. | dom | 1987.02.08 | 1:0 | Wisła |
| 15. | wyjazd | 1988.01.17 | 2:0 | Cracovia |
| 16. | dom | 1989.01.15 | 2:1 | Wisła |
| 17. | wyjazd | 1990.01.28 | 0:1 | Cracovia |
Uwagi:
- Ostatni mecz w zestawieniu to spotkanie o Puchar Prezydenta. Jest to kontynuacja meczów o Herbową Tarczę.
Podsumowanie
- Ilość meczów: 17
- Bilans (zw-r-p): 10-3-4
- Bramki (bez karnych): 30:17
- Triumfatorzy:
- Wisła Kraków: 11
- Cracovia: 6
Wspomnienia
Ludwik Miętta-Mikołajewicz
Później brakowało meczów ligowych, bo obie drużyny grały w innych ligach.
Ale spotykały się w styczniu i grały o Herbową Tarczę Krakowa. Różnie te mecze się toczyły. Raz wygrywała Wisła, raz Cracovia. Warunki do gry też były różne, bo przecież grano w styczniu. Te spotkania, mimo że walka nie toczyła się o punkty, miały swoją rangę. Żył nimi cały Kraków.
Źródło: gazetakrakowska.pl
Autor: Bartosz Karcz
Czytaj też:
"W heraldyce tarcza herbowa jest podstawowym elementem herbu, jedynym, bez którego herb nie może istnieć. Herb złożony wyłącznie z tarczy herbowej nazywa się herbem prostym lub niepełnym. (...) Ciekawostka lingwistyczna: nazwa tarczy we wszystkich językach zachodnioeuropejskich wywodzi się od germańskiego "Skild" (Schild) - stąd shield, scutum, escu (ecu), escutcheon, scudo, escudo. Istniało jednak również w niemieckim zapomniane i niejasnego pochodzenia słowo "Tartsche". Od tego pochodzi francuskie określenie małej tarczy (targette), współczesne angielskie słowo "target" - i nasza tarcza, która w polskim wyparła i zastąpiła słowiański "szczyt", wciąż używany np. w rosyjskim i czeskim."
mokrzyccy.republika.pl
Zobacz też
- Cracovia (Derby)
- X Derby Wyzwolenia (pdf (0,92 mb)
