Puchar Polski Prezydenta RP
Z Historia Wisły
Spis treści |
"Puhar Polski Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej"
- tak nazwano toczące się pod patronatem Prezydenta RP Ignacego Mościckiego rozgrywki reprezentacji okręgowych związków piłkarskich w latach 1936-1939. W pierwszej edycji Pucharu do rozgrywek tych dopuszczono także dwie Reprezentacje Ligi, składające się z czołowych polskich piłkarzy. W sumie wystartowało więc 16 zespołów, a gospodarzami w 1/8 miały być okręgi słabsze.
Jak pisano w prasie: "Miłą innowacją w tegorocznym programie piłkarskim będą rozgrywki o puhar Polski... Stawianie jakichkolwiek horoskopów byłoby przedwczesne, stwierdzić jedynie należy, że w grach pucharowych miarodajne są zupełnie inne kryterja, niż w rozgrywkach punktowych, to też reprezentacje nawet najsilniejszych okręgów (Liga) spotkać się mogą z niespodziankami". I tak też się stało... [1]
Rozgrywki zostały bardzo dobrze rozreklamowane w ówczesnej prasie sportowej i codziennej. Nic też dziwnego, że cieszyły się sporym zainteresowaniem wśród kibiców. Pierwsze spotkanie Reprezentacji Ligi w Łucku z Wołyniem oglądać miało na inaugurację tych rozgrywk (24 maja 1936) aż 8.000 kibiców!!! Frekwencja na pozostałych spotkaniach również była spora, dorównując najciekawszym spotkaniom ligowym... I to pomimo faktu, że do 1937 roku w reprezentacjach czołowych okręgów futbolowych występowali często gracze rezerwowi najlepszych klubów w Polsce, bądź reprezentanci klubów z niższych klas (tak było właśnie w reprezentacji Krakowa). Paradoksalnie frekwencja zawiodła jedynie w finale rozgrywanym w Poznaniu, a przyczyną małego zainteresowania był brak w reprezentacji stolicy Wielkopolski graczy Warty... Mecz ten oglądało zaledwie 1500 kibiców...
"Pierwsza runda i pierwsze niespodzianki Puharu Polski. Trzech faworytów pod wozem" - tak tytułował "Przegląd Sportowy" premierowy cykl relacji z tych rozgrywek.
Pierwszą rundę rozgrywek o Puchar Polski Prezydenta RP rozegrano 24 maja 1936 roku, a więc w dniu, w którym Wisła toczyła heroiczny i zwycięski bój z Chelsea z okazji jubileuszu 30-lecia klubu. Nic dziwnego, że w meczu pucharowym nie wystąpił żaden z Wiślaków i tak już pozostało do końca rozgrywek w tym roku. Otwarte pozostaje pytanie, czy działo się tak zgodnie z decyzją kapitana związkowego KOZPN, czy też wymuszały to względy regulaminowe. Wiadomo, że np. w Reprezentacji Ligi (B, czyli obejmującej przedstawicieli klubów z Południa Polski), która dotarła do półfinałów, nie mogli występować gracze z Reprezentacji A (Polski Północnej, którzy odpadli już na etapie 1/8 tych rozgrywek). Z relacji prasowych wynikało jasno, że mogli natomiast w Reprezentacji Ligi B występować gracze Wisły i tak też się stało... Ciekawostką bowiem był fakt, że wprawdzie Wiślacy nie wystąpili ani razu w barwach Krakowa w tej edycji Pucharu Polski, ale nie brakowało ich w meczach Reprezentacji Ligi...
Puchar Polski trafił w tej premierowej edycji w ręce Krakowa. Droga do finału i ostatecznego triumfu w tych rozgrywkach nie była łatwa, gdyż niewiele brakowało, by krakowianie odpadli już w eliminacjach (w 1/8). Pierwszy bowiem mecz na tym szczeblu rozgrywek zaledwie zremisowali w Lublinie 4:4, najwyraźniej lekceważąc rywala. Powtórzone spotkanie dało jednak pewną wygraną reprezentacji podwawelskiego grodu. W półfinale stoczyli równie zacięty mecz z Reprezentacją Ligi, wygrywając po dogrywce 5:3. W finale pewnie pokonali Poznań 2:0.
1936
1/8. 24 maja.
Wilno. Wilno – Reprezentacja Ligi A 2:1 (2:0)
Bydgoszcz. Pomorze – Górny Śląsk 3:2 (1:1)
Stanisławów. Stanisławów – Lwów 2:1 (1:1)
Lublin. Lublin – Kraków 4:4 (3:1) mimo dogrywki nie wyłonił zwycięzcy. Powtórzony 12 lipca: 0:3 (0:1) [2]
Częstochowa. Kielce - Poznań 2:4 (2:2)
Białystok. Białystok – Łódź 0:2 (0:1)
Brześć. Polesie - Warszawa 0:9 (0:7)
Łuck. Wołyń – Reprezentacja Ligi B 3:6 (1:3)
Ćwierćfinały. 2 sierpnia.
Kraków. Kraków – Warszawa 4:0 (1:0)
Poznań. Poznań – Wilno 6:1 (5:0)
Bydgoszcz. Pomorze – Łódź 4:3 (3:3)
Stanisławów. Stanisławów – Reprezentacja Ligi 2:2 (0:1). Mecz powtórzony 8 listopada 1936 z wynikiem 1:5 (1:1). W pierwszym meczu w Reprezentacji Ligi wystąpili z Wisły Alojzy Sitko, Bolesław Habowski i Antoni Łyko...
Półfinały. 15 listopada.
Kraków. Kraków – Reprezentacja Ligi 5:3 po dogrywce (1:0; 2:2). W Reprezentacji Ligi wystąpił Józef Kotlarczyk...
Poznań. Poznań – Pomorze 5:0 (3:0)
Finał. 22 listopada.
Poznań. Poznań – Kraków 0:2 (0:2)
| Miejsce | Zespół | Mecze | W-R-P | Bramki |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Kraków | 5 | 4-1-0 | 18:7 |
| 2. | Poznań | 4 | 3-0-1 | 15:5 |
| 3. | Pomorze | 3 | 2-0-1 | 7:10 |
| 3. | Liga | 4 | 2-1-1 | 16:11 |
Druga edycja Puharu Polski Prezydenta RP. 1937
W drugiej edycji Pucharu Polski zrezygnowano z występów Reprezentacji Ligi. Finaliści poprzednich rozgrywek, czyli Kraków i Poznań, nie musieli brać udziału w eliminacjach i rozpoczynali przygodę pucharową od fazy ćwierćfinałowej.
W 1937 roku Kraków ponownie dotarł do finału, co było sporym osiągnięciem, gdyż reprezentacja KOZPN opierała się głównie na graczach drużyn aklasowych. Z graczy Wisły pewny jest występ tylko jednego gracza. Władysław Kammer zagrał w połfinałowym spotkaniu z Wilnem, wygranym przez krakowian na wyjeździe 2:1. Wprawdzie zapowiadano występy dwóch innych wiślaków w ćwierćfinale ze Stanisławowem, ale brak potwierdzenia by w tym meczu wystąpili: Stanisław Geruli i Stanisław Szczepanik - występ tego ostatniego jest bardziej prawdopodobny... W finale, który odbył się w Warszawie przedstawiciele krakowskiej klasy A nie sprostali mocnej drużynie z Górnego Śląska i 14 listopada ulegli wysoko 1:5...
1937
Eliminacje. 20 czerwca 1937.
Lwów. Lwów – Stanisławów 1:2
Białystok. Białystok – Warszawa 3:5 (0:2)
Łódź. Łódź – Pomorze 2:1 (1:0)
Łuck. Wołyń – Lublin 2:1 (0:1)
Brześć nad Bugiem. Polesie – Wilno 3:5 (2:3)
Sosnowiec. Kielce – Górny Śląsk 0:4 (0:2)
Ćwierćfinały. 4 lipca.
Katowice. Górny Śląsk – Poznań 3:0 (2:0)
Łuck. Wołyń – Wilno 0:1 (0:0)
Stanisławów. 1937.07.04 Stanisławów - Kraków 1:4 (0:3)
Warszawa. Warszawa – Łódź 3:0 (2:0)
Półfinały.
12 września. Wilno. 1937.09.12 Wilno - Kraków 1:2 (1:1)
10 października. Warszawa. Warszawa – Górny Śląsk 1:4 (1:1)
Finał. 14 listopada.
Warszawa. Górny Śląsk – Kraków 5:1
| Miejsce | Zespół | Mecze | W-R-P | Bramki |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Śląsk | 4 | 4-0-0 | 16:2 |
| 2. | Kraków | 3 | 2-0-1 | 7:7 |
| 3. | Wilno | 3 | 2-0-1 | 7:5 |
| 3. | Warszawa | 3 | 2-0-1 | 9:7 |
Trzecia edycja Puharu Polski Prezydenta RP. 1938
Podobnie jak w ubiegłym roku i tym razem finaliści poprzedniej edycji Pucharu Polski rozpoczynali rywalizację od fazy ćwierćfinałowej. Tym razem kapitan związkowy KOZPN wystawiał do gry najlepszych małopolskich piłkarzy. Nic dziwnego, że Wiślacy stanowili ostoję reprezentacji Krakowa od pierwszej potyczki ze Stanisławowem Władysław Szumilas, Józef Kotlarczyk, Mieczysław Gracz i Artur Woźniak zagrali w tym mecze pełne 90 minut, przyczyniając się do wygranej 2:0. W półfinale z Warszawą zagrali ci sami zawodnicy z wyjątkiem Kotlarczyka. Jak pisał "IKC": " Gracz i Artur pracowali ofiarnie, ale w momentach podbramkowych brakowało im stanowczości". Tym niemniej Mieczysław Gracz strzelił jedną z bramek w tym meczu, a ofiarną grę przypłacił kontuzją. W drugim półfinale Lwów uporał się Łodzią i ostateczna rozgrywka między czołowymi ośrodkami piłkarskimi w Polsce zapowiadała się frapująco. Tak w "Raz, Dwa, Trzy" w okolicznościowym artykule opisywano otoczkę tego finału: "W najbliższym czasie odbędzie wię finałowe spotkanie piłkarskie o puhar Polski. Podobnie jak w ubiegłych latch, zaszczytu tego dostąpią dwa okręgi, które zdołały zwycięsko przejść przez trudy spotkań eliminacyjnych całego roku. Zwycięzca ostatniego, decydującego boju, otrzyma na rok przechodni puhar, na którym wyryta zostanie jego nazwa. Zdawałoby się zatem, że właściwie nie ma powodu do innego traktowania nadchodzącego spotkania, niż to było w latach poprzednich. Tymczasem przypadek, a raczej rzeczywistość boiskowa, wyrażona wynikami, zrządziła, że tym razem jest istotnie inaczej. Oto finalistami sąreprezentacje dwu najstarszych i najzasłużeńszych miast piłkarskich w Polsce, Lwowa i Krakowa, skąd ten sport wypromieniował na całą Rzeczpospolitą. Takie złożenie przeciwników w finale zdarza się pierwszy raz, wywołując od razu wspomnienia z dawnych lat, kiedy to stolice zachodniej i wschodniej Małopolski - przez zaborców wówczas Galicją zwanej - toczyły ze sobą sławne boje o prymat w piłkarstwie"...
Lwów był mocno podrażniony faktem, że w ubiegłych latach odpadał z tych rozgrywek już na etapie eliminacji ze Stanisławowem. Do tego od chwili powstania ligi, ani razu nie potrafił sięgnąć po tytuł mistrzowski w rywalizacji klubowej. Stolica polskiego futbolu na lata przeniosła się na zachód do Krakowa i na Śląsk. Nadażała się teraz okazja do udowodnienia, że doniesienia o "futbolowej śmierci" najstarszego ośrodka piłkarskiego na ziemiach polskich są przedwczesne...
Uchwała Walnego Zgromadzenia PZPN przewidywała rozegranie tego spotkania w Warszawie. PZPN kilka tygodni przed ostatecznym terminem miał je przełożyć na przyszły rok, "przez co kluby krakowskie zaniachały już zupełnie jakiegokolwiek treningu. W innej sytuacji znajdował się okręg lwowski, który protestował uporczywie przeciwko przełożeniu zawodów na r. 1939 i organizował kilkakrotnie treningi, przygotowując starannie swoją drużynę do tego spotkania". Ostatecznie PZPN po raz kolejny zmienił decyzję, postanawiająć rozegranie meczu finałowego 27 listopada 1938 roku we Lwowie. Zawirowania w piłkarskiej centrali związane z rozegraniem tego spotkania najwidoczniej rozkojarzyly graczy krakowskich. "W tych warunkach nietrudno zrozumieć, iż Kraków poniósł na obcym terenie porażkę, co uwydatniło się po przerwie, kiedy na skutek braku treningu drużyna krakowska prawie nie istniała na boisku. Lwów, mając za sobą handicap własnego boiska (zresztą niesłusznie) i drużynę w treningu, musiał odnieść łatwe zwycięstwo" - tłumaczył okoliczności wysokiej porażki 1:5 "Ikac"... Aż pięciu Wiślaków wyszło tego listopadowego dnia na boisko. Byli to Edward Madejski, Władysław Szumilas, Józef Kotlarczyk, Bolesław Habowski i Mieczysław Gracz. Podobnie jak pozostałych 6 graczy byli jednak tylko tłem dla dobrze grających gospodarzy, których dopingowała sześciotysięczna rzesza kibiców...
1938
Eliminacje. 22 maja.
Białystok. Białystok – Wilno 0:1 (0:0)
Brześć nad Bugiem. Polesie – Warszawa 1:7 (0:5)
Łuck. Wołyń – Stanisławów 2:3 (0:1, 1:1) - wynik ustalony po dogrywce.
Sosnowiec. Zagłębie Dąbrowskie – Łódź 3:4 (2:2)
Toruń. Pomorze – Poznań 4:2
Lublin, Lublin – Lwów 3:4 (1:1, 3:3) - wynik ustalony po dogrywce.
Ćwierćfinały. 17 lipca.
Wilno. Wilno – Warszawa 0:3 (0:2)
Lwów. Lwów – Górny Śląsk 7:1 (4:0)
Łódź. Łódź – Pomorze 2:1 (0:0, 1:1) - wynik ustalony po dogrywce.
Stanisławów. 1938.07.17 Stanisławów - Kraków 0:2 (0:1)
Półfinały. 7 sierpnia.
Łódź. Łódź – Lwów 2:3 (1:2)
Kraków. 1938.08.07 Warszawa - Kraków 3:5 (1:2)
Finał. 27 listopada.
Lwów, 1938.11.27 Lwów - Kraków 5:1 (1:1).
| Miejsce | Zespół | Mecze | W-R-P | Bramki |
|---|---|---|---|---|
| 1. | Lwów | 4 | 4-0-0 | 19:7 |
| 2. | Kraków | 3 | 2-0-1 | 8:8 |
| 3. | Łódź | 3 | 2-0-1 | 8:7 |
| 3. | Warszawa | 3 | 2-0-1 | 13:6 |
Czwarta edycja Puharu Polski Prezydenta RP. 1939
Kraków jako finalista poprzednich rozgrywek pucharowych i tym razem rozpoczynał rywalizację od ćwierćfinału. I już tradycyjnie uważany był za faworyta Pucharu Polski Prezydenta RP. Był wszakże nie tylko zdobywcą tego trofeum w 1936 roku, ale i finalistą w latach następnych. Tym razem krakowianie rozpoczynali rywalizację od wyjazdu do Poznania i niespodziewanie przegrali ten mecz wysoko 0:3. Z relacji wynika, że zbyt wysoko, a o sukcesie gospodarzy zadecydowała większa skuteczność... Niebieskich barw Krakowa broniło w tym meczu 4 Wiślaków: Mieczysław Koczwara, Władysław Szumilas, Franciszek Hausner i Mieczysław Gracz...
Rozgrywek w pamiętnym 1939 roku nie dokończono z powodu wybuchu wojny...
1939
Eliminacje. 3 maja.
Łódź. Łódź – Górny Śląsk 2:4 (2:1)
Brześć nad Bugiem. Polesie – Wilno 1:5 (0:2)
Toruń. Pomorze – Białystok 9:0 (6:0)
Sosnowiec. Zagłębie Dąbrowskie – Poznań 3:4 (0:1, 2:2) - wynik ustalony po dogrywce.
Łuck. Wołyń – Warszawa 1:5 (0:0)
Stanisławów. Stanisławów – Lublin 3:1 (2:1)
Ćwierćfinały. 29 czerwca.
Stanisławów. Stanisławów – Lwów 5:2 (3:1)
Warszawa. Warszawa – Wilno 1:2 (0:2)
Bydgoszcz. Pomorze – Górny Śląsk 3:4 (3:2)
Poznań. 1939.06.29 Poznań - Kraków 3:0 (2:0)
Półfinały. 6 i 15 sierpnia.
6 sierpnia. Wilno. Wilno – Stanisławów 0:1 (0:0)
15 sierpnia. Katowice. Górny Śląsk – Poznań 0:2 (0:2)
Finał przewidywany na 5 listopada 1939 nie odbył się z powodu wybuchu II wojny światowej.
Statystyka wszystkich spotkań Krakowa o Puchar Polski
W rubryce "obecność" zaznaczono mecze z udziałem, lub bez udziału zawodników Wisły.
| LP | data | wynik | obecność |
| 1 | 1936.05.24 | Lublin - Kraków 4:4 | - |
| 2 | 1936.07.12 | Lublin - Kraków 0:3 | - |
| 3 | 1936.08.02 | Kraków – Warszawa 4:0 | - |
| 4 | 1936.11.15 | Kraków – Reprezentacja Ligi 5:3 | - |
| 5 | 1936.11.22 | Poznań - Kraków 0:2 | - |
| 6 | 1937.07.04 | Stanisławów - Kraków 1:4 | ? |
| 7 | 1937.09.12 | Wilno - Kraków 1:2 | + |
| 8 | 1937.11.14 | Górny Śląsk – Kraków 5:1 | - |
| 9 | 1938.07.17 | Stanisławów - Kraków 0:2 | + |
| 10 | 1938.08.07 | Warszawa - Kraków 3:5 | + |
| 11 | 1938.11.27 | Lwów - Kraków 5:1 | + |
| 12 | 1939.06.29 | Poznań - Kraków 3:0 | + |
