Wisła Kraków i uczelnie wyższe

Z Historia Wisły

(Różnice między wersjami)
(→Absolwenci i pracownicy Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie)
Aktualna wersja (09:14, 25 kwi 2023) (edytuj) (anuluj zmianę)
 
(Nie pokazano 19 wersji pośrednich.)
Linia 1: Linia 1:
[[Grafika:Jan Janowski.jpg|thumb|200px|right|Jan Janowski w todze rektorskiej]]
[[Grafika:Jan Janowski.jpg|thumb|200px|right|Jan Janowski w todze rektorskiej]]
-
Dariusz Zastawny w książce jubileuszowej Sto lat w blasku Białej Gwiazdy stawia tezę, iż wiślacki ród jest genetycznie „skażony” wysokim współczynnikiem IQ. Teza jest odważna, ale przekrojowy przegląd biografii zawodników i działaczy oraz historii całego klubu zdaje się takie twierdzenie uzasadniać. Przypatrzmy się więc związkom Towarzystwa Sportowego ze środowiskiem akademickim, a okaże się, że Wisła miała i ma w swoich szeregach nie tylko wiele osób z wyższym wykształceniem, ale także profesorów, a nawet rektorów! To niewątpliwie przemawia za ponadprzeciętną inteligencją Wiślaków.<br><br>
+
[[Dariusz Zastawny]] w książce jubileuszowej [["Sto lat w blasku Białej Gwiazdy", Dariusz Zastawny|Sto lat w blasku Białej Gwiazdy]] stawia tezę, iż wiślacki ród jest genetycznie „skażony” wysokim współczynnikiem IQ. Teza jest odważna, ale przekrojowy przegląd biografii [[:Kategoria:Wszyscy sportowcy Wisły|zawodników]] i [[Działacze TS Wisła i Wisła Kraków SA|działaczy]] oraz historii całego klubu zdaje się takie twierdzenie uzasadniać. Przypatrzmy się więc związkom Towarzystwa Sportowego ze środowiskiem akademickim, a okaże się, że Wisła miała i ma w swoich szeregach nie tylko wiele osób z wyższym wykształceniem, ale także profesorów, a nawet rektorów! To niewątpliwie przemawia za ponadprzeciętną inteligencją Wiślaków.<br><br>
-
Siła tych związków nie powinna dziwić, skoro sam założyciel Wisły – Tadeusz Łopuszański – był w okresie II RP ministrem w resorcie tzw. Oświecenia Publicznego. Był on absolwentem wydziału filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku fizyki i matematyki (studiował w latach 1891-1895). Co prawda nie podjął później kariery akademickiej, ale jednak całe życie był związany z edukacją, głównie na poziomie średnim. Był profesorem i dyrektorem gimnazjów oraz inspektorem szkół. Położył olbrzymie zasługi w dziedzinie unowocześniania edukacji publicznej na ziemiach polskich, między innymi z własnych pieniędzy wyposażał biblioteki. Założenie Wisły wynikało niewątpliwie z potencjału pedagogiczno-wychowawczego, jaki Łopuszański dostrzegał w sporcie. <br>
+
Siła tych związków nie powinna dziwić, skoro sam założyciel Wisły – [[Tadeusz Łopuszański]] – był w okresie II RP ministrem w resorcie tzw. Oświecenia Publicznego. Był on absolwentem wydziału filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku fizyki i matematyki (studiował w latach 1891-1895). Co prawda nie podjął później kariery akademickiej, ale jednak całe życie był związany z edukacją, głównie na poziomie średnim. Był profesorem i dyrektorem gimnazjów oraz inspektorem szkół. Położył olbrzymie zasługi w dziedzinie unowocześniania edukacji publicznej na ziemiach polskich, między innymi z własnych pieniędzy wyposażał biblioteki. Założenie Wisły wynikało niewątpliwie z potencjału pedagogiczno-wychowawczego, jaki [[Tadeusz Łopuszański|Łopuszański]] dostrzegał w sporcie. <br>
Tak więc już założyciel i pierwszy prezes klubu nadał Wiśle silne powiązania z edukacją. Później znajdowało to tylko potwierdzenie.
Tak więc już założyciel i pierwszy prezes klubu nadał Wiśle silne powiązania z edukacją. Później znajdowało to tylko potwierdzenie.
-
 
+
[[Grafika:IKC 1931-06-16a.JPG|thumb|right|200px]]
I tak w okresie międzywojennym wielu zawodników ukończyło szkoły wyższe, wielu też później pracowało na nich jako wykładowcy. <br>
I tak w okresie międzywojennym wielu zawodników ukończyło szkoły wyższe, wielu też później pracowało na nich jako wykładowcy. <br>
-
Przykładowo Jan Reyman studiował w latach 1922-1928 chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim, a po skończeniu studiów „pełnił obowiązki asystenta kontraktowego przy pracowni chemji ogólnej i analitycznej” Państwowej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, asystenta przy Katedrze Chemii Ogólnej Politechniki Lwowskiej a potem w Laboratorium Technologii Nafty Politechniki Lwowskiej. Prowadził badania nad kwasami naftenowymi, glikolami naftenowymi, zaś jego praca doktorska (obroniona 7.12 1932 r. na Uniwersytecie Poznańskim) dotyczyła pochodnych chininy.<br>
+
Przykładowo [[Jan Reyman]] studiował w latach 1922-1928 chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim, a po skończeniu studiów „pełnił obowiązki asystenta kontraktowego przy pracowni chemji ogólnej i analitycznej” Państwowej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, asystenta przy Katedrze Chemii Ogólnej Politechniki Lwowskiej a potem w Laboratorium Technologii Nafty Politechniki Lwowskiej. Prowadził badania nad kwasami naftenowymi, glikolami naftenowymi, zaś jego praca doktorska (obroniona 7.12 1932 r. na Uniwersytecie Poznańskim) dotyczyła pochodnych chininy.<br>
-
Z Uniwersytetem Poznańskim związany był też Mieczysław Balcer. W 1926 roku porzucił studia biologiczne na UJ – nie dlatego, że były trudne, albo nie mógł ich pogodzić z obowiązkami sportowymi, a jedynie z tego względu, że… nie dawały mu satysfakcji. Tymczasem w Poznaniu powstały pierwsze akademickie kierunki sportowe. Balcer przeniósł się tam, ani myśląc zmieniać barwy klubowe. Niezmordowanie jeździł pociągami po Polsce by dołączyć do kadry meczowej Wisły, jednocześnie kończył studium wychowania fizycznego na Uniwersytecie Poznańskim. W 1933 roku uzyskał wymarzony tytuł magistra. Umożliwił mu on kontynuowanie kariery akademickiej po zakończeniu piłkarskiej. Ten niezwykły człowiek był jednym z pasjonatów, którym Poznań zawdzięcza rozwój miejscowej Akademii Wychowania Fizycznego, gdzie Balcer pracował jako wykładowca i kierownik katedry gier zespołowych w latach 1950-1971. <br>
+
Z Uniwersytetem Poznańskim związany był też [[Mieczysław Balcer]]. W 1926 roku porzucił studia biologiczne na UJ – nie dlatego, że były trudne, albo nie mógł ich pogodzić z obowiązkami sportowymi, a jedynie z tego względu, że… nie dawały mu satysfakcji. Tymczasem w Poznaniu powstały pierwsze akademickie kierunki sportowe. [[Mieczysław Balcer|Balcer]] przeniósł się tam, ani myśląc zmieniać barwy klubowe. Niezmordowanie jeździł pociągami po Polsce by dołączyć do kadry meczowej Wisły, jednocześnie kończył studium wychowania fizycznego na Uniwersytecie Poznańskim. W 1933 roku uzyskał wymarzony tytuł magistra. Umożliwił mu on kontynuowanie kariery akademickiej po zakończeniu piłkarskiej. Ten niezwykły człowiek był jednym z pasjonatów, którym Poznań zawdzięcza rozwój miejscowej Akademii Wychowania Fizycznego, gdzie [[Mieczysław Balcer|Balcer]] pracował jako wykładowca i kierownik katedry gier zespołowych w latach 1950-1971. <br>
-
Niekiedy jednak zwyczajnie nie dało się połączyć sportu ze zdobytym wykształceniem i obowiązkami zawodowymi stąd wynikającymi. Przykładowo [[Władysław Krupa]] po zakończeniu studiów przeniósł się z Wisły do mniejszego klubu (Bocheński KS), ale i tam po dwóch latach ostatecznie zakończył karierę. Jego wybór jest zrozumiały, gdy dodamy, że ukończył studia medyczne i zwyczajnie musiał poświęcić się pracy pulmonologa, bo taką specjalizację obrał ten zawodnik. Już połączenie tak wymagających studiów z występami na boisku uznać należy za imponujące osiągnięcie, co potwierdza fakt, że to dokonanie Władysława Krupy do dziś jest z podziwem wspominane (porównaj książkę Katarzyny Siwiec, Mieczysława Czumy i Leszka Mazana pod tytułem „Madame, wkładamy dziecko z powrotem!” – zbiór anegdot i opowieści z historii krakowskiej medycyny).<br><br>
+
Niekiedy jednak zwyczajnie nie dało się połączyć sportu ze zdobytym wykształceniem i obowiązkami zawodowymi stąd wynikającymi. Przykładowo [[Władysław Krupa]] po zakończeniu studiów przeniósł się z Wisły do mniejszego klubu ([[Bocheński|Bocheński KS]]), ale i tam po dwóch latach ostatecznie zakończył karierę. Jego wybór jest zrozumiały, gdy dodamy, że ukończył studia medyczne i zwyczajnie musiał poświęcić się pracy pulmonologa, bo taką specjalizację obrał ten zawodnik. Już połączenie tak wymagających studiów z występami na boisku uznać należy za imponujące osiągnięcie, co potwierdza fakt, że to dokonanie [[Władysław Krupa|Władysława Krupy]] do dziś jest z podziwem wspominane (porównaj książkę Katarzyny Siwiec, Mieczysława Czumy i Leszka Mazana pod tytułem „Madame, wkładamy dziecko z powrotem!” – zbiór anegdot i opowieści z historii krakowskiej medycyny).<br><br>
[[Grafika:Collegium Novum UJ.jpg|360px|left|thumb| Collegium Novum UJ]]
[[Grafika:Collegium Novum UJ.jpg|360px|left|thumb| Collegium Novum UJ]]
[[Grafika:Collegium Medicum UJ.jpg|360px|left|thumb| Collegium Medicum UJ]]
[[Grafika:Collegium Medicum UJ.jpg|360px|left|thumb| Collegium Medicum UJ]]
[[Grafika:AGH3.jpg|360px|left|thumb|AGH w Krakowie]]
[[Grafika:AGH3.jpg|360px|left|thumb|AGH w Krakowie]]
Szczególnie imponująco pod względem wykształcenia prezentuje się piłkarska kadra Wisły z lat 50-tych. Jak relacjonował [[Kazimierz Kościelny]] (samemu będąc absolwentem AWF): ''Była taka sytuacja, że [[Włodzimierz Kościelny|mój kuzyn]] chodził na Akademię Górniczą, [[Zbigniew Kotaba|Kotaba]] - na Akademię Górniczą, [[Wiesław Gamaj|Gamaj]] – na Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego, nie mówiąc o [[Leszek Snopkowski|Snopkowskim]], który skończył prawo.''<br>
Szczególnie imponująco pod względem wykształcenia prezentuje się piłkarska kadra Wisły z lat 50-tych. Jak relacjonował [[Kazimierz Kościelny]] (samemu będąc absolwentem AWF): ''Była taka sytuacja, że [[Włodzimierz Kościelny|mój kuzyn]] chodził na Akademię Górniczą, [[Zbigniew Kotaba|Kotaba]] - na Akademię Górniczą, [[Wiesław Gamaj|Gamaj]] – na Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego, nie mówiąc o [[Leszek Snopkowski|Snopkowskim]], który skończył prawo.''<br>
-
Oprócz nich, studia z piłką nożną połączył także Marian Machowski, absolwent AGH i wieloletni pracownik tej uczelni z tytułem doktora.<br>
+
Oprócz nich, studia z piłką nożną połączył także [[Marian Machowski]], absolwent AGH i wieloletni pracownik tej uczelni z tytułem doktora.<br>
-
Niektórzy zawodnicy nie poprzestawali na jednym fakultecie. Taką godną podziwu ambicję wykazał koszykarz Paweł Stok, który ukończył trzy kierunki (historia, geografia, germanistyka na UJ), zrobił doktorat (z historii), później wykładał historię kultury fizycznej i sportu. Na pytanie, jak udało mu się połączyć studiowanie, pracę zawodową i sport odpowiadał „Właściwa atmosfera w Wiśle, a zwłaszcza w naszej sekcji, przyczyniła się nie tylko do wyników sportowych ale i naukowych. Dowodem tego jest fakt, że wszyscy zawodnicy tej drużyny zdobyli wyższe wykształcenie”.<br>
+
Niektórzy zawodnicy nie poprzestawali na jednym fakultecie. Taką godną podziwu ambicję wykazał koszykarz [[Paweł Stok]], który ukończył trzy kierunki (historia, geografia, germanistyka na UJ), zrobił doktorat (z historii), później wykładał historię kultury fizycznej i sportu. Na pytanie, jak udało mu się połączyć studiowanie, pracę zawodową i sport odpowiadał „Właściwa atmosfera w Wiśle, a zwłaszcza w naszej sekcji, przyczyniła się nie tylko do wyników sportowych ale i naukowych. Dowodem tego jest fakt, że wszyscy zawodnicy tej drużyny zdobyli wyższe wykształcenie”.<br>
Losy Wiślaków, którzy wyemigrowali z Polski i mieli okazję pracować w zagranicznych ośrodkach akademickich pokazują, jaki potencjał naukowo-badawczy drzemie w Wiślakach. Niestety towarzyszy temu także smutna refleksja, że nie zawsze potencjał ten ma możliwość odpowiednio rozwijać się w kraju…<br>
Losy Wiślaków, którzy wyemigrowali z Polski i mieli okazję pracować w zagranicznych ośrodkach akademickich pokazują, jaki potencjał naukowo-badawczy drzemie w Wiślakach. Niestety towarzyszy temu także smutna refleksja, że nie zawsze potencjał ten ma możliwość odpowiednio rozwijać się w kraju…<br>
Przykładowo [[Łukasz Lebioda]] – jeden z najlepszych brydżystów w polskiej historii tego sportu – od 1978 roku mieszka w Stanach Zjednoczonych. Jako doktor chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego znalazł zatrudnienie na Michigan State University i University of South Carolina. W tym drugim ośrodku pracuje do dziś, prowadząc jako profesor badania z dziedziny biochemii strukturalnej, inżynierii białkowej, struktury enzymów i chemioterapii. Ma na swoim koncie ponad 130 publikacji naukowych. <br>
Przykładowo [[Łukasz Lebioda]] – jeden z najlepszych brydżystów w polskiej historii tego sportu – od 1978 roku mieszka w Stanach Zjednoczonych. Jako doktor chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego znalazł zatrudnienie na Michigan State University i University of South Carolina. W tym drugim ośrodku pracuje do dziś, prowadząc jako profesor badania z dziedziny biochemii strukturalnej, inżynierii białkowej, struktury enzymów i chemioterapii. Ma na swoim koncie ponad 130 publikacji naukowych. <br>
-
Podobnie spory sukces akademicki w Ameryce osiągnął Jerzy Twardokens, szermierz Wisły z lat 50-tych. Po emigracji do USA obronił doktorat na University of Nevada w Reno, gdzie podjął pracę jako profesor na wydziale Zdrowia. Jest autorem kilku popularnych książek z zakresu narciarstwa (Skiing z 1971 r., Universal ski techniques: principles and practices z 1989 r.).
+
Podobnie spory sukces akademicki w Ameryce osiągnął [[Jerzy Twardokens]], szermierz Wisły z lat 50-tych. Po emigracji do USA obronił doktorat na University of Nevada w Reno, gdzie podjął pracę jako profesor na wydziale Zdrowia. Jest autorem kilku popularnych książek z zakresu narciarstwa (Skiing z 1971 r., Universal ski techniques: principles and practices z 1989 r.).
Jednak także w Polsce Wiślacy potrafią osiągać sukcesy na polu naukowym i akademickim. Dwóch zawodników Wisły Kraków zostało nawet rektorami wyższych uczelni, i to nie byle jakich, bo Akademii Górniczo-Hutniczej i Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Trudno stwierdzić, czy jakikolwiek inny polski klub sportowy może się poszczycić takimi wychowankami. <br>
Jednak także w Polsce Wiślacy potrafią osiągać sukcesy na polu naukowym i akademickim. Dwóch zawodników Wisły Kraków zostało nawet rektorami wyższych uczelni, i to nie byle jakich, bo Akademii Górniczo-Hutniczej i Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Trudno stwierdzić, czy jakikolwiek inny polski klub sportowy może się poszczycić takimi wychowankami. <br>
Linia 26: Linia 26:
Należy też wspomnieć o [[Ludomir Mazurek|Ludomirze Mazurku]], który był działaczem Wisły (członkiem zarządu w latach 1947-49), a później rektorem WSWF (AWF) w Krakowie.
Należy też wspomnieć o [[Ludomir Mazurek|Ludomirze Mazurku]], który był działaczem Wisły (członkiem zarządu w latach 1947-49), a później rektorem WSWF (AWF) w Krakowie.
-
Kilku wiślaków pełniło także funkcje prorektorów, czyli zastępców rektora. Jako szczególnie wiślacka jawi się uczelnia usytuowana naprzeciwko stadionu Białej Gwiazdy – Akademia Górniczo-Hutnicza. Obok Jana Janowskiego wśród najwyższych władz AGH, właśnie w roli prorektorów, znajdujemy profesorów [[Andrzej Łędzki|Andrzeja Łędzkiego]] oraz [[Kazimierz Mamro|Kazimierza Mamro]]. Kazimierz Mamro był prorektorem ds. badań naukowych w latach 1972-78.
+
Kilku wiślaków pełniło także funkcje prorektorów, czyli zastępców rektora. Jako szczególnie wiślacka jawi się uczelnia usytuowana naprzeciwko stadionu Białej Gwiazdy – Akademia Górniczo-Hutnicza. Obok [[Jan Janowski|Jana Janowskiego]] wśród najwyższych władz AGH, właśnie w roli prorektorów, znajdujemy profesorów [[Andrzej Łędzki|Andrzeja Łędzkiego]] oraz [[Kazimierz Mamro|Kazimierza Mamro]]. [[Kazimierz Mamro]] był prorektorem ds. badań naukowych w latach 1972-78.
Linia 60: Linia 60:
*[[Tadeusz Michałowski]] – nota bene wnuk znanego malarza, Piotra Michałowskiego
*[[Tadeusz Michałowski]] – nota bene wnuk znanego malarza, Piotra Michałowskiego
*[[Adam Michel]] - mechanik
*[[Adam Michel]] - mechanik
 +
*[[Marian Noga]] - informatyk
*[[Wacław Paleta]]
*[[Wacław Paleta]]
*[[Tadeusz Pawlik]] – profesor, kierownik katedry
*[[Tadeusz Pawlik]] – profesor, kierownik katedry
*[[Maciej Pietrzyk]] – profesor, kierownik katedry
*[[Maciej Pietrzyk]] – profesor, kierownik katedry
-
*[[Paweł Pischinger]]
 
*[[Lucjan Sadok]] - profesor, dziekan wydziału Metalurgii
*[[Lucjan Sadok]] - profesor, dziekan wydziału Metalurgii
*[[Stanisław Słotołowicz]]
*[[Stanisław Słotołowicz]]
Linia 77: Linia 77:
==Absolwenci Politechniki Krakowskiej==
==Absolwenci Politechniki Krakowskiej==
*[[Edward Dawidowicz]]
*[[Edward Dawidowicz]]
 +
*[[Witold Dudziak]] (wydz. architektury)
*[[Andrzej Kowalówka]]
*[[Andrzej Kowalówka]]
*[[Zdzisław Paluch]]
*[[Zdzisław Paluch]]
*[[Antoni Paszkowicz]]
*[[Antoni Paszkowicz]]
*[[Jan Piotrowski]]
*[[Jan Piotrowski]]
 +
*[[Paweł Pischinger]] (budownictwo lądowe)
*[[Mieczysław Sikora]]
*[[Mieczysław Sikora]]
*[[Edward Surówka]]
*[[Edward Surówka]]
Linia 91: Linia 93:
*[[Łucja Barbaszewska]]
*[[Łucja Barbaszewska]]
*[[Zygmunt Bieżeński]] - prawo
*[[Zygmunt Bieżeński]] - prawo
 +
*[[Jan Blecharz]] - psycholog
*[[Roman Bober]] - prawnik (nie jest pewne czy ukończył studia na UJ)
*[[Roman Bober]] - prawnik (nie jest pewne czy ukończył studia na UJ)
*[[Michał Brzycki]] – dr medycyny
*[[Michał Brzycki]] – dr medycyny
*[[Ryszard Budka]] - prawnik
*[[Ryszard Budka]] - prawnik
 +
*[[Władysław Budzisz]] - student Wydziału Chemii
*[[Wilhelm Cepurski]] - student Wydziału Filozoficznego
*[[Wilhelm Cepurski]] - student Wydziału Filozoficznego
*[[Ludwik Dużyk]]
*[[Ludwik Dużyk]]
*[[Zbigniew Furdzik]] - absolwent Wydziału Matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracownik naukowy i wykładowca krakowskiej AGH. Doktorat obronił w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk 22 listopada 1968 roku.
*[[Zbigniew Furdzik]] - absolwent Wydziału Matematyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracownik naukowy i wykładowca krakowskiej AGH. Doktorat obronił w Instytucie Matematycznym Polskiej Akademii Nauk 22 listopada 1968 roku.
 +
*[[Adam Gardzina]] - prawo
 +
*[[Małgorzata Gołąbek]] - anglistyka
*[[Stanisław Guga]] - prawo
*[[Stanisław Guga]] - prawo
*[[Stefan Kękuś]]
*[[Stefan Kękuś]]
 +
*[[Karolina Kosek]] - filologia germańska
*[[Teofil Kowalski]] - Wydział Prawa UJ. Studia dokończył w 1973 roku, broniąc pracę magisterską "Zdolność sądowa i procesowa w postępowaniu cywilnym".
*[[Teofil Kowalski]] - Wydział Prawa UJ. Studia dokończył w 1973 roku, broniąc pracę magisterską "Zdolność sądowa i procesowa w postępowaniu cywilnym".
*[[Jan Krakowski]] – Collegium Medicum, profesor
*[[Jan Krakowski]] – Collegium Medicum, profesor
Linia 107: Linia 114:
*[[Edward Madejski]] – chemia
*[[Edward Madejski]] – chemia
*[[Jan Natanek]] – polonistyka
*[[Jan Natanek]] – polonistyka
 +
*[[Barbara Nowak]] - psychologia
*[[Karol Nowosielski]] - prawo
*[[Karol Nowosielski]] - prawo
*[[Adam Obrubański]] - początkowo student Wydziału Filozoficznego, następnie Wydziału Prawa
*[[Adam Obrubański]] - początkowo student Wydziału Filozoficznego, następnie Wydziału Prawa
 +
*dr [[Tadeusz Orzelski]] - chemia
*[[Jacek Pietrzyk]] – Collegium Medicum, wydział lekarski, profesor, kierownik katedr (Genetyki Medycznej, Chorób Dzieci, Pediatrii)
*[[Jacek Pietrzyk]] – Collegium Medicum, wydział lekarski, profesor, kierownik katedr (Genetyki Medycznej, Chorób Dzieci, Pediatrii)
 +
*[[Franciszek Pustelnik]] - dr prawa
*[[Jan Reyman]] – chemia, doktor
*[[Jan Reyman]] – chemia, doktor
*[[Jan Rotter]] – wydział Prawa i Administracji
*[[Jan Rotter]] – wydział Prawa i Administracji
Linia 119: Linia 129:
*[[Jerzy Sułko]] - dr chemii
*[[Jerzy Sułko]] - dr chemii
*[[Tadeusz Sułkowski]] – archeologia
*[[Tadeusz Sułkowski]] – archeologia
 +
*[[Zbigniew Szpyt]] - Akademia Medyczna (stomatologia)
*[[Karolina Tokarczyk]] - (licencjat) język angielski z językiem niemieckim
*[[Karolina Tokarczyk]] - (licencjat) język angielski z językiem niemieckim
*[[Jan Weyssenhoff]] - student Wydziału Filozoficznego; doktor filozofii w zakresie fizyki uniwersytetu w Zurychu (1916 r.); asystent na UJ (1919-21), profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w Wilnie; od 1936 roku profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego.
*[[Jan Weyssenhoff]] - student Wydziału Filozoficznego; doktor filozofii w zakresie fizyki uniwersytetu w Zurychu (1916 r.); asystent na UJ (1919-21), profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie im. Stefana Batorego w Wilnie; od 1936 roku profesor zwyczajny Uniwersytetu Jagiellońskiego.
 +
*[[Marian Woźniak]] - chemia; prof. dr hab. na Wydziale Inżynierii i Technologii Chemicznej Politechniki Krakowskiej.
*[[Anna Zakrzewska]] - zarządzanie i marketing (licencjat), zarządzanie kadrami (magisterium)
*[[Anna Zakrzewska]] - zarządzanie i marketing (licencjat), zarządzanie kadrami (magisterium)
*[[Antoni Zasada]] – lekarz medycyny
*[[Antoni Zasada]] – lekarz medycyny
Linia 126: Linia 138:
==Absolwenci i pracownicy Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie==
==Absolwenci i pracownicy Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie==
[[Grafika:AWF Kraków.jpg|300px|thumb|right|AWF Kraków, styczeń 2012]]
[[Grafika:AWF Kraków.jpg|300px|thumb|right|AWF Kraków, styczeń 2012]]
 +
[[Grafika:Ludomir Mazurek 2.jpg|200px|thumb|right|Ludomir Mazurek pełnił obowiązki rektora AWF]]
 +
[[Grafika:Franciszek Hapek - publikacje 3.jpg|200px|thumb|right|Jedna z publikacji Franciszka Hapka, wydana przez AWF]]
*[[Janusz Adamczyk]]
*[[Janusz Adamczyk]]
*[[Artur Barwiołek]] ukończył?
*[[Artur Barwiołek]] ukończył?
*[[Krzysztof Budka]] ukończył?
*[[Krzysztof Budka]] ukończył?
*[[Stanisław Chemicz]] – dr nauk wf
*[[Stanisław Chemicz]] – dr nauk wf
 +
*[[Stefan Cięszki]]
 +
*[[Tamara Czelakowska]]
*[[Jacek Czepczyk]]
*[[Jacek Czepczyk]]
*[[Zdzisław Dąbrowski]]
*[[Zdzisław Dąbrowski]]
Linia 138: Linia 154:
*[[Stanisław Gonet]]
*[[Stanisław Gonet]]
*[[Maciej Gorgoń]]
*[[Maciej Gorgoń]]
-
*[[Franciszek Hapek]] - wykładowca
+
*dr [[Jadwiga Grochal]]
 +
*[[Franciszek Hapek]] - dr nauk wf, wykładowca
 +
*[[Lidia Hapek]]
*[[Janusz Herdzina]]
*[[Janusz Herdzina]]
*[[Marek Holocher]]
*[[Marek Holocher]]
 +
*[[Halina Iwaniec]]
 +
*[[Jolanta Janiszewska]]
 +
*[[Lucyna Januszkiewicz]]
 +
*[[Halina Kaluta]]
 +
*[[Katarzyna Kaliszewska]]
 +
*[[Małgorzata Kardas]]
*[[Ewa Kasprów]]
*[[Ewa Kasprów]]
*[[Marcin Kasprzyk]] – ukończył?
*[[Marcin Kasprzyk]] – ukończył?
*[[Zdzisław Kassyk]]
*[[Zdzisław Kassyk]]
 +
*[[Włodzimierz Kękuś]]
 +
*[[Anna Kosek]] - kierunek trenerki
*[[Kazimierz Kościelny]]
*[[Kazimierz Kościelny]]
*[[Zbigniew Koźmiński]]
*[[Zbigniew Koźmiński]]
 +
*[[Stanisław Krokoszyński]]
*[[Wioleta Kubas]]
*[[Wioleta Kubas]]
*[[Danuta Kubik-Sokół]]
*[[Danuta Kubik-Sokół]]
Linia 151: Linia 178:
*[[Piotr Langosz]]
*[[Piotr Langosz]]
*[[Zbigniew Lech]]
*[[Zbigniew Lech]]
 +
*[[Dorota Lipka]] - dr nauk wf, pracownik Zakładu Teorii i Metodyki Gimnastyki krakowskiej AWF.
*[[Jan Marchewczyk]]
*[[Jan Marchewczyk]]
 +
*[[Ludomir Mazurek]] - rektor
*[[Tadeusz Michaliszyn]]
*[[Tadeusz Michaliszyn]]
*[[Jan Mikułowski]]
*[[Jan Mikułowski]]
Linia 158: Linia 187:
*[[Jan Murzynowski]]
*[[Jan Murzynowski]]
*[[Krzysztof Obarzanowski]]
*[[Krzysztof Obarzanowski]]
 +
*doc. dr [[Helena Oszast]]
*[[Tadeusz Pacuła]]
*[[Tadeusz Pacuła]]
 +
*[[Lidia Pozłutko]]
*[[Roman Pyjos]]
*[[Roman Pyjos]]
*[[Agnieszka Rabka]]
*[[Agnieszka Rabka]]
*[[Andrzej Seweryn]]
*[[Andrzej Seweryn]]
 +
*[[Grażyna Seweryn]] - rehabilitacja
*[[Janusz Seweryn]]
*[[Janusz Seweryn]]
*[[Dominika Sieradzan]]
*[[Dominika Sieradzan]]
-
*[[Angelika Solarska]]
+
*[[Beata Skibicka]]
*[[Dominika Smereka-Leśniewicz]]
*[[Dominika Smereka-Leśniewicz]]
 +
*[[Angelika Solarska]]
*[[Maciej Starowicz]]
*[[Maciej Starowicz]]
 +
*doc. dr [[Władysław Stawiarski]] - dziekan Wydziału Wychowania Fizycznego
*[[Jerzy Steckiw]]
*[[Jerzy Steckiw]]
*[[Bogusław Stolczyk]]
*[[Bogusław Stolczyk]]
*[[Henryk Stroniarz]]
*[[Henryk Stroniarz]]
*[[Wojciech Sularz]] – ukończył?
*[[Wojciech Sularz]] – ukończył?
 +
*[[Michał Sumara]]
*[[Janusz Surowiec]]
*[[Janusz Surowiec]]
*[[Tadeusz Swoboda]]
*[[Tadeusz Swoboda]]
Linia 178: Linia 213:
*[[Andrzej Targosz]]
*[[Andrzej Targosz]]
*[[Wanda Tumidajewicz]]
*[[Wanda Tumidajewicz]]
 +
*[[Małgorzata Twaróg]]
*[[Wincenty Wawro]]
*[[Wincenty Wawro]]
 +
*[[Małgorzata Wiązowska]]
*[[Andrzej Włodarz]]
*[[Andrzej Włodarz]]
 +
*[[Anna Wojno]]
*[[Ryszard Wójcik]]
*[[Ryszard Wójcik]]
 +
*[[Janusz Zdebski]] - rektor AWF
*[[Jolanta Zych]]
*[[Jolanta Zych]]
==Inne uczelnie==
==Inne uczelnie==
-
*AWF w Warszawie: [[Jan Dąbrowski]], [[Edward Ałaszewski]], [[Henryk Apostel]], [[Aleksander Brożyniak]], [[Bogusław Hajdas]], [[Adam Wapiennik]], [[Barbara Ślizowska-Wilk]]
+
*AWF w Warszawie: [[Jan Dąbrowski]], [[Edward Ałaszewski]], [[Henryk Apostel]], [[Aleksander Brożyniak]], [[Bogusław Hajdas]], [[Krystyna Likszo]], [[Adam Wapiennik]], [[Barbara Ślizowska-Wilk]]
-
*AWF w Katowicach: [[Maciej Gorgoń]], [[Stanisław Cygan]]
+
*AWF w Katowicach: [[Maciej Gorgoń]], [[Stanisław Cygan]], [[Marta Jodłowska]]
*AWF w Poznaniu: [[Piotr Skrobowski]]
*AWF w Poznaniu: [[Piotr Skrobowski]]
*Uniwersytet Poznański (studium wf) – [[Mieczysław Balcer]]. Studiował także w 1925/6 biologię na Uniwersytecie Jagiellońskim; po wojnie był jednym z twórców i długoletnim pracownikiem naukowym AWF w Poznaniu (kierownik katedry gier zespołowych w latach 1950-71)
*Uniwersytet Poznański (studium wf) – [[Mieczysław Balcer]]. Studiował także w 1925/6 biologię na Uniwersytecie Jagiellońskim; po wojnie był jednym z twórców i długoletnim pracownikiem naukowym AWF w Poznaniu (kierownik katedry gier zespołowych w latach 1950-71)
*Uniwersytet Rolniczy w Krakowie: [[Marcin Fall]]
*Uniwersytet Rolniczy w Krakowie: [[Marcin Fall]]
*ASP w Krakowie – [[Tadeusz Sułkowski]], [[Zbigniew Jaskowski]] – konserwator zabytków
*ASP w Krakowie – [[Tadeusz Sułkowski]], [[Zbigniew Jaskowski]] – konserwator zabytków
-
*Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie: [[Władysław Papiński]] – studia przerwane po I roku z powodu wybuchu drugiej wojny światowej, [[Michał Filek]], [[Władysław Filek]], [[Marian Kiliński]], [[Tadeusz Legutko]] (edukacja przerwana przez wojnę?), [[Elżbieta Porzec-Nowak]]
+
*Uniwersytet Ekonomiczny / Akademia Ekonomiczna w Krakowie: [[Elżbieta Biesiekierska]], [[Dorota Gburczyk-Sikora]], [[Władysław Papiński]] – studia przerwane po I roku z powodu wybuchu drugiej wojny światowej, [[Michał Filek]], [[Władysław Filek]], [[Tadeusz Kękuś]], [[Marian Kiliński]], [[Tadeusz Legutko]] (edukacja przerwana przez wojnę?), [[Elżbieta Porzec-Nowak]]
-
*Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: [[Zofia Miętta-Mikołajewicz]] bibliotekoznawstwo
+
*Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: [[Karolina Kosek]] - filologia niemiecka, [[Zofia Miętta-Mikołajewicz]] bibliotekoznawstwo, [[Aldona Patycka]] wych. przedszkolne, [[Teresa Starowieyska]] biologia, [[Karolina Surma]] pedagogika - wychowanie obronne i fizyczne, [[Janina Wojtal]] rusycystyka
-
*Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie: [[Karolina Surma]] pedagogika - wychowanie obronne i fizyczne
+
*Wyższa Szkoła Nauk Społecznych: [[Franciszek Hausner]]
*Wyższa Szkoła Nauk Społecznych: [[Franciszek Hausner]]
*Politechnika Warszawska: [[Zbigniew Olewski]] (architekt), [[Włodzimierz Siudek]]
*Politechnika Warszawska: [[Zbigniew Olewski]] (architekt), [[Włodzimierz Siudek]]
Linia 202: Linia 240:
*Wyższa Szkoła Zarządzania – The Polish Open University w Krakowie, kierunek: reklama i marketing: [[Marta Urbuś]]
*Wyższa Szkoła Zarządzania – The Polish Open University w Krakowie, kierunek: reklama i marketing: [[Marta Urbuś]]
*Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu: [[Paulina Opalińska]]
*Akademia Wychowania Fizycznego we Wrocławiu: [[Paulina Opalińska]]
 +
*University of California: [[Patrycja Czepiec]]
*Uniwersytet Rzeszowski, kierunek: wychowanie fizyczne: [[Magdalena Dziobak]]
*Uniwersytet Rzeszowski, kierunek: wychowanie fizyczne: [[Magdalena Dziobak]]
-
 
+
*Akademia Wychowania Fizycznego w Gorzowie Wlkp.: [[Halina Lewandowska]]
==Inne==
==Inne==
Linia 218: Linia 257:
[[Kategoria: Ciekawostki]]
[[Kategoria: Ciekawostki]]
 +
[[Kategoria: Szkoły i uczelnie]]

Aktualna wersja

Jan Janowski w todze rektorskiej
Jan Janowski w todze rektorskiej

Dariusz Zastawny w książce jubileuszowej Sto lat w blasku Białej Gwiazdy stawia tezę, iż wiślacki ród jest genetycznie „skażony” wysokim współczynnikiem IQ. Teza jest odważna, ale przekrojowy przegląd biografii zawodników i działaczy oraz historii całego klubu zdaje się takie twierdzenie uzasadniać. Przypatrzmy się więc związkom Towarzystwa Sportowego ze środowiskiem akademickim, a okaże się, że Wisła miała i ma w swoich szeregach nie tylko wiele osób z wyższym wykształceniem, ale także profesorów, a nawet rektorów! To niewątpliwie przemawia za ponadprzeciętną inteligencją Wiślaków.

Siła tych związków nie powinna dziwić, skoro sam założyciel Wisły – Tadeusz Łopuszański – był w okresie II RP ministrem w resorcie tzw. Oświecenia Publicznego. Był on absolwentem wydziału filozoficznego Uniwersytetu Jagiellońskiego na kierunku fizyki i matematyki (studiował w latach 1891-1895). Co prawda nie podjął później kariery akademickiej, ale jednak całe życie był związany z edukacją, głównie na poziomie średnim. Był profesorem i dyrektorem gimnazjów oraz inspektorem szkół. Położył olbrzymie zasługi w dziedzinie unowocześniania edukacji publicznej na ziemiach polskich, między innymi z własnych pieniędzy wyposażał biblioteki. Założenie Wisły wynikało niewątpliwie z potencjału pedagogiczno-wychowawczego, jaki Łopuszański dostrzegał w sporcie.
Tak więc już założyciel i pierwszy prezes klubu nadał Wiśle silne powiązania z edukacją. Później znajdowało to tylko potwierdzenie.

I tak w okresie międzywojennym wielu zawodników ukończyło szkoły wyższe, wielu też później pracowało na nich jako wykładowcy.
Przykładowo Jan Reyman studiował w latach 1922-1928 chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim, a po skończeniu studiów „pełnił obowiązki asystenta kontraktowego przy pracowni chemji ogólnej i analitycznej” Państwowej Szkoły Przemysłowej w Krakowie, asystenta przy Katedrze Chemii Ogólnej Politechniki Lwowskiej a potem w Laboratorium Technologii Nafty Politechniki Lwowskiej. Prowadził badania nad kwasami naftenowymi, glikolami naftenowymi, zaś jego praca doktorska (obroniona 7.12 1932 r. na Uniwersytecie Poznańskim) dotyczyła pochodnych chininy.
Z Uniwersytetem Poznańskim związany był też Mieczysław Balcer. W 1926 roku porzucił studia biologiczne na UJ – nie dlatego, że były trudne, albo nie mógł ich pogodzić z obowiązkami sportowymi, a jedynie z tego względu, że… nie dawały mu satysfakcji. Tymczasem w Poznaniu powstały pierwsze akademickie kierunki sportowe. Balcer przeniósł się tam, ani myśląc zmieniać barwy klubowe. Niezmordowanie jeździł pociągami po Polsce by dołączyć do kadry meczowej Wisły, jednocześnie kończył studium wychowania fizycznego na Uniwersytecie Poznańskim. W 1933 roku uzyskał wymarzony tytuł magistra. Umożliwił mu on kontynuowanie kariery akademickiej po zakończeniu piłkarskiej. Ten niezwykły człowiek był jednym z pasjonatów, którym Poznań zawdzięcza rozwój miejscowej Akademii Wychowania Fizycznego, gdzie Balcer pracował jako wykładowca i kierownik katedry gier zespołowych w latach 1950-1971.
Niekiedy jednak zwyczajnie nie dało się połączyć sportu ze zdobytym wykształceniem i obowiązkami zawodowymi stąd wynikającymi. Przykładowo Władysław Krupa po zakończeniu studiów przeniósł się z Wisły do mniejszego klubu (Bocheński KS), ale i tam po dwóch latach ostatecznie zakończył karierę. Jego wybór jest zrozumiały, gdy dodamy, że ukończył studia medyczne i zwyczajnie musiał poświęcić się pracy pulmonologa, bo taką specjalizację obrał ten zawodnik. Już połączenie tak wymagających studiów z występami na boisku uznać należy za imponujące osiągnięcie, co potwierdza fakt, że to dokonanie Władysława Krupy do dziś jest z podziwem wspominane (porównaj książkę Katarzyny Siwiec, Mieczysława Czumy i Leszka Mazana pod tytułem „Madame, wkładamy dziecko z powrotem!” – zbiór anegdot i opowieści z historii krakowskiej medycyny).

Collegium Novum UJ
Collegium Novum UJ
Collegium Medicum UJ
Collegium Medicum UJ
AGH w Krakowie
AGH w Krakowie

Szczególnie imponująco pod względem wykształcenia prezentuje się piłkarska kadra Wisły z lat 50-tych. Jak relacjonował Kazimierz Kościelny (samemu będąc absolwentem AWF): Była taka sytuacja, że mój kuzyn chodził na Akademię Górniczą, Kotaba - na Akademię Górniczą, Gamaj – na Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego, nie mówiąc o Snopkowskim, który skończył prawo.
Oprócz nich, studia z piłką nożną połączył także Marian Machowski, absolwent AGH i wieloletni pracownik tej uczelni z tytułem doktora.
Niektórzy zawodnicy nie poprzestawali na jednym fakultecie. Taką godną podziwu ambicję wykazał koszykarz Paweł Stok, który ukończył trzy kierunki (historia, geografia, germanistyka na UJ), zrobił doktorat (z historii), później wykładał historię kultury fizycznej i sportu. Na pytanie, jak udało mu się połączyć studiowanie, pracę zawodową i sport odpowiadał „Właściwa atmosfera w Wiśle, a zwłaszcza w naszej sekcji, przyczyniła się nie tylko do wyników sportowych ale i naukowych. Dowodem tego jest fakt, że wszyscy zawodnicy tej drużyny zdobyli wyższe wykształcenie”.

Losy Wiślaków, którzy wyemigrowali z Polski i mieli okazję pracować w zagranicznych ośrodkach akademickich pokazują, jaki potencjał naukowo-badawczy drzemie w Wiślakach. Niestety towarzyszy temu także smutna refleksja, że nie zawsze potencjał ten ma możliwość odpowiednio rozwijać się w kraju…
Przykładowo Łukasz Lebioda – jeden z najlepszych brydżystów w polskiej historii tego sportu – od 1978 roku mieszka w Stanach Zjednoczonych. Jako doktor chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego znalazł zatrudnienie na Michigan State University i University of South Carolina. W tym drugim ośrodku pracuje do dziś, prowadząc jako profesor badania z dziedziny biochemii strukturalnej, inżynierii białkowej, struktury enzymów i chemioterapii. Ma na swoim koncie ponad 130 publikacji naukowych.
Podobnie spory sukces akademicki w Ameryce osiągnął Jerzy Twardokens, szermierz Wisły z lat 50-tych. Po emigracji do USA obronił doktorat na University of Nevada w Reno, gdzie podjął pracę jako profesor na wydziale Zdrowia. Jest autorem kilku popularnych książek z zakresu narciarstwa (Skiing z 1971 r., Universal ski techniques: principles and practices z 1989 r.).

Jednak także w Polsce Wiślacy potrafią osiągać sukcesy na polu naukowym i akademickim. Dwóch zawodników Wisły Kraków zostało nawet rektorami wyższych uczelni, i to nie byle jakich, bo Akademii Górniczo-Hutniczej i Akademii Ekonomicznej w Krakowie. Trudno stwierdzić, czy jakikolwiek inny polski klub sportowy może się poszczycić takimi wychowankami.
Mowa o Janie Janowskim i Jerzym Mikułowskim Pomorskim. Pierwszy związał się z Wisłą jako 12-letni chłopiec i pozostał jej wierny na zawsze. Był między innymi zawodnikiem sekcji brydża sportowego (której był współzałożycielem), kierownikiem drużyn koszykarskich i siatkarskich, kierownikiem sekcji koszykówki, wiceprezesem Towarzystwa Sportowego i prezesem Rady Towarzystwa. Jednocześnie błyskawicznie wspinał się po kolejnych szczeblach akademickich: w 1952 roku uzyskał tytuł magistra inżyniera metalurgii, a już w 1972 roku był profesorem. W latach 1972-78 był dziekanem Metalurgii i Inżynierii Materiałowej, w latach 1975-78 dyrektorem Instytutu Metalurgii, w latach 1978-81 prorektorem, w latach 1980-87 kierownikiem Zakładu Wielkopiecowego, aż w końcu w okresie 1987-93 przez dwie kadencje kierował uczelnią jako rektor.
Jerzy Mikułowski-Pomorski był szermierzem Wisły w latach 50-tych, gdy Wisła przez krótki okres prowadziła taką sekcję. Po jej rozwiązaniu Jerzy Mikułowski Pomorski nie zapomniał o swoim Klubie, przez wiele lat był wiceprzewodniczącym Towarzystwa Sportowego "Wisła" oraz przewodniczącym Rady tego Towarzystwa. Wspaniale rozwijała się kariera akademicka byłego szermierza. Jako absolwent prawa i socjologii na Uniwersytecie Jagiellońskim obronił w 1969 roku doktorat w Polskiej Akademii Nauk. Przez szereg lat był wykładowcą na Akademii Ekonomicznej w Krakowie, by w latach 1990-1996 pełnić funkcję rektora tej uczelni. Był również kierownikiem Katedry Studiów Europejskich, otrzymał kilka tytułów doktora honoris causa zagranicznych uczelni. Jest specjalistą z dziedziny komunikacji międzykulturowej.

Należy też wspomnieć o Ludomirze Mazurku, który był działaczem Wisły (członkiem zarządu w latach 1947-49), a później rektorem WSWF (AWF) w Krakowie.

Kilku wiślaków pełniło także funkcje prorektorów, czyli zastępców rektora. Jako szczególnie wiślacka jawi się uczelnia usytuowana naprzeciwko stadionu Białej Gwiazdy – Akademia Górniczo-Hutnicza. Obok Jana Janowskiego wśród najwyższych władz AGH, właśnie w roli prorektorów, znajdujemy profesorów Andrzeja Łędzkiego oraz Kazimierza Mamro. Kazimierz Mamro był prorektorem ds. badań naukowych w latach 1972-78.


Poniżej staramy się o zestawienie listy Wiślaków z wyższym wykształceniem lub w inny sposób związanych z uczelniami wyższymi. Naturalnie zestawienie takie jest trudne do skompletowania ze względu na olbrzymią liczbę zawodników wszystkich sekcji na przestrzeni lat. Poniżej znajdują się nazwiska przede wszystkim piłkarzy, koszykarzy bo ich biografie są najlepiej udokumentowane. Można mieć pewność, że wiślaków z wyższym wykształceniem można liczyć w setkach, zaś ich publikacje naukowe w tysiącach.


Spis treści

Absolwenci Akademii Górniczo-Hutniczej

Honorowi członkowie Stowarzyszenia Absolwentów AGH.
Honorowi członkowie Stowarzyszenia Absolwentów AGH.
Zasłużeni dla AGH
Zasłużeni dla AGH

Absolwenci Politechniki Krakowskiej

Absolwenci Uniwersytetu Jagiellońskiego

Absolwenci i pracownicy Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie

AWF Kraków, styczeń 2012
AWF Kraków, styczeń 2012
Ludomir Mazurek pełnił obowiązki rektora AWF
Ludomir Mazurek pełnił obowiązki rektora AWF
Jedna z publikacji Franciszka Hapka, wydana przez AWF
Jedna z publikacji Franciszka Hapka, wydana przez AWF

Inne uczelnie

Inne

Źródło: "http://historiawisly.pl/wiki/index.php?title=Wis%C5%82a_Krak%C3%B3w_i_uczelnie_wy%C5%BCsze"